Valganciclovir

Stofnaam
Valganciclovir
Merknaam
Valcyte
ATC code
J05AB14
Doseringen

Therapeutic Drug Monitoring
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Valganciclovir is een L-valylester en prodrug van ganciclovir. Het wordt na orale toediening door esterasen in de darm en lever snel en volledig gemetaboliseerd tot het actieve ganciclovir. Dit is een synthetisch analoog van 2'–deoxyguanosine en remt de replicatie van herpesvirussen. Ganciclovir wordt in geïnfecteerde cellen door viraal kinase gefosforyleerd tot ganciclovirmonofosfaat en verder door cellulaire kinasen tot de trifosfaatverbinding. Ganciclovir heeft een virusstatische activiteit. Het remt competitief de incorporatie van deoxyguanosinetrifosfaat in DNA door viraal DNA-polymerase. Tevens veroorzaakt het een beëindiging of sterke beperking van de verdere virale DNA-elongatie door de incorporatie van ganciclovirtrifosfaat in viraal DNA.

Gevoelig zijn: humaan cytomegalovirus (HCMV), herpes simplex virus-1 en -2 (HSV-1 en HSV-2), humaan herpes virus-6, -7 en -8 (HHV-6, HHV-7 en HHV-8), Epstein-Barrvirus (EBV), varicella zostervirus (VZV) en hepatitis B-virus (HBV). Na systemische toediening worden ook intra-oculair voldoende werkzame concentraties bereikt tegen de meeste cytomegalovirusstammen.

Resistentieontwikkeling is beschreven, zie voor meer informatie hierover rubriek 5.1 van de officiële productinformatie CBG/EMA

Farmacokinetiek bij kinderen

Valganciclovir is een prodrug van ganciclovir. Het wordt goed geabsorbeerd uit het maagdarmkanaal en snel en uitgebreid gemetaboliseerd tot ganciclovir.

De biologische beschikbaarheid van ganciclovir (wanneer valganciclovir oraal wordt toegediend) is ongeveer 60% in alle patiëntenpopulaties. De resulterende concentratie van ganciclovir na orale toediening van valganciclovir is vergelijkbaar met de concentratie van ganciclovir na intraveneuze toediening van ganciclovir. Volwassenen: 1800 mg oraal (valganciclovir) komt overeen met 10 mg/kg intraveneus (ganciclovir) in 2 doses.

De volgende tabel toont farmacokinetische parameters bij volwassenen (gemiddelde + SD) in vergelijking met de pediatrische populatie voor profylaxe van CMV-infectie na orgaantransplantatie. De enkelvoudige dagdosis valganciclovir (900 mg) in deze studie werd berekend op basis van het lichaamsoppervlak:
 

PK Parameter

Volwassenen*

Kinderen en adolescenten

 

≥18 jaar
(n=160)

<4 mnd
(n=14)

4 mnd- ≤2 jaar
(n=17)

>2 jaar - <12 jaar
(n=21)

≥12 jaar - 16 jaar

(n=25)

AUC0 – 24h (μg ∙ h/ml)

46,3 ± 15,2

68,1 ± 19,8

64,3 ± 29,2

59,2 ± 15,1

50,3 ± 15,0

AUC0 – 24h-range

15,4 – 116,1

34 – 124

34 – 152

36 – 108

22 – 93

Cmax (μg/mL)

5,3 ± 1,5

10,5 ± 3,36

10,3 ± 3,3

9,4 ± 2,7

8,0 ± 2,4

Cl (L/h)

12,7 ± 4,5

1,25 ± 0,473

2,5 ± 2,4

4,5 ± 2,9

6,4 ± 2,9

t1/2 (uur)

6,5 ± 1,4

1,97 ± 0,185

3,1 ±1,4

4,1 ± 1,3

5,5 ± 1,1

* data uit studie rapport PV 16000

De volgende tabel toont farmacokinetische parameters (gemiddelde + SD) bij pasgeborenen en zuigelingen voor de behandeling van congenitale CMV-infectie:

PK Parameter

16 mg/kg valganciclovir 2 dd
(n=19)

16 mg/kg valganciclovir 2 dd
(n=100)

AUC0 – 12h (μg ∙ h/ml)

38,2 ± 42,7

20,85 ± 5,40

Cmax (μg/mL)

5,44 ± 4,04

-

t1/2 (uur)

2,98 ± 1,26

2,98 ± 1,12

SmPC Valcyte

Label dosisadvies Kinderformularium

Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Preventie van CMV aandoening na solide orgaantransplantatie:
0-18 jaar: 7 mg x BSA x CrClS
BSA: volgens Mosteller
CrClS: volgens Schwartz

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet filmomhuld (als hydrochloride) 450 mg
Drank "poeder voor" (als hydrochloride) 50 mg/ml

Ongewenste hulpstoffen

Natriumbenzoaat, in het poeder voor drank, kan geelzucht bij pasgeborenen < 4 weken oud verergeren.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Ga snel naar:

(Congenitale) CMV infectie
  • Oraal
    • a terme neonaat
      [10] [11] [12] [13] [15] [18] [19] [29]
      • 32 mg/kg/dag in 2 doses.
      • Pas de dosering aan op geleide van het effect (CMV virale load) en/ of ganciclovir plasma concentratie.

    • 1 maand tot 18 jaar
      [18] [19] [29]
      • 32 mg/kg/dag in 2 doses.
      • Pas de dosering aan op geleide van het effect (CMV virale load) en/of ganciclovir plasma concentratie.

Profylaxe van CMV infectie bij orgaan-, en stamcel transplantatie
Behandeling CMV infectie na orgaan en stamceltransplantatie
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar
      [13] [28]
      • 32 mg/kg/dag in 2 doses.
      • Pas de dosering aan op geleide van het effect (CMV virale load) en/ of ganciclovir plasma concentratie. 

Pre-emptieve behandeling van CMV infectie bij orgaan,- en stamceltransplantatie

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2
100 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur
GFR 30-50 ml/min/1.73 m2
Dosisaanpassing op geleide van spiegels, interval tussen 2 dosering 48 uur
GFR 10-30 ml/min/1.73 m2
Dosisaanpassing op geleide van spiegels, interval tussen 2 dosering 48 uur
GFR < 10 ml/min/1.73 m2
Dosisaanpassing op geleide van spiegels, interval tussen 2 dosering 48-96 uur

Bijwerkingen bij kinderen

Lagere incidentie van misselijkheid, constipatie en afstoting donororgaan. Hogere incidentie infectie bovenste luchtwegen, braken en pyrexie. [Vaudry 2009); cursief gedrukte bijwerkingen: mogelijk niet behandeling gerelateerd en het betreft een cross-studie vergelijking]

De meest gemelde bijwerkingen in pediatrische klinische onderzoeken waren diarree, misselijkheid, neutropenie, leukopenie en anemie. Het algemene veiligheidsprofiel bij kinderen en adolescenten na orgaantransplantatie was vergelijkbaar met dat van volwassenen. [SmPC Valcyte]

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): dyspneu, bovensteluchtweginfecties. Diarree. Anemie, (ernstige) neutropenie (meestal in de eerste of tweede week van de behandeling).

Vaak (1-10%): sepsis. Orale candidiasis, misselijkheid, braken, dyspepsie, dysfagie, buikpijn, obstipatie, flatulentie. Verminderde eetlust, anorexie, gewichtsverlies. Hoesten. Oorpijn. Macula-oedeem, retinaloslating (alleen bij behandeling CMV-retinitis), glasvochtstrengetjes ('mouches volantes'), pijn in het oog. Koorts, rillingen, pijn op de borst, malaise, asthenie, vermoeidheid, influenza. Hoofdpijn, slapeloosheid, smaakstoornis, hypo-esthesie, paresthesie, perifere neuropathie, duizeligheid, convulsies. Depressie, angst, verwardheid, abnormaal denken. Rugpijn, spierpijn, gewrichtspijn, spierspasmen. Dermatitis, cellulitis, nachtzweten, jeuk, huiduitslag, urticaria. (Ernstige) trombocytopenie met mogelijk levensbedreigende bloeding, (ernstige) leukopenie, (ernstige) pancytopenie. (Ernstige) abnormale leverfunctie (daarnaast bv. verhoogde waarden van AF, ASAT). Urineweginfectie, verminderde creatinineklaring, verminderde nierwerking.

Soms (0,1-1%): anafylactische reactie. Hartaritmie, hypotensie. Tremor. Visusstoornis, conjunctivitis. Doofheid. Mondulceraties, opgezette buik, pancreatitis. Agitatie, psychotische aandoening, hallucinaties. Beenmergdepressie. Hematurie, nierfalen. Onvruchtbaarheid bij de man. Urticaria, droge huid, alopecia. Verhoogde waarde ALAT.

Zelden (0,01-0,1%): aplastische anemie, agranulocytose, granulocytopenie.

Bij kinderen zijn de meest frequente bijwerkingen diarree, misselijkheid, neutropenie, leukopenie en anemie. Koorts en buikpijn worden vaker gemeld dan bij volwassenen. Daarnaast worden bovenste luchtweginfecties en dysurie, welke overigens ook kenmerkend zijn voor deze populatie, gemeld. Neutropenie komt eveneens vaker voor (overigens zonder correlatie met bijwerkingen als infecties).

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Overgevoeligheid voor ganciclovir en (val)aciclovir.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Kreatinine 2 maal per week bepalen.

Ganciclovir oraal kan NIET 1:1 omgezet worden in valganciclovir oraal. De biologische beschikbaarheid van valganciclovir is ongeveer een factor 10 hoger.

Potentieel carcinogeen en teratogeen.

[SmPC Valcyte]

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Verminderde nierfunctie: Wees voorzichtig bij nierfunctiestoornissen. De tablet niet toepassen bij hemodialyse-patiënten, omdat hiermee geen gepaste dosering kan worden bereikt.

Bloedbeeld: Wees voorzichtig bij bestaande hematologische cytopenie of met een geneesmiddel-gerelateerde hematologische cytopenie in de voorgeschiedenis en bij radiotherapie. Bepaal voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling het complete bloedbeeld, incl. aantal trombocyten. Bij bestaande verminderde nierfunctie en bij kinderen kan een frequentere controle nodig zijn. Bij ernstige neutropenie (< 0,5 × 109/l) en/of trombocytopenie (< 25 × 109/l) en/of als het hemoglobine < 5 mmol/l bedraagt deze behandeling niet starten. Als er ernstige hematologische afwijkingen ontstaan tijdens de therapie, overweeg dan een behandeling met hematopoëtische groeifactoren en/of onderbreking van de behandeling.

Valganciclovir dient als potentieel mutageen, teratogeen en carcinogeen te worden beschouwd en heeft een nadelig effect op de fertiliteit. Zowel vruchtbare mannen als vrouwen dienen anticonceptieve maatregelen te nemen tijdens de behandeling; zie ook de rubriek Zwangerschap.

Na contact van poeder, drank of gebroken tabletten met de huid en slijmvliezen deze grondig wassen met water en zeep.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Relevant:
Bij combinatie met zidovudine is het risico op anemie en neutropenie verhoogd.

Niet beoordeeld:
Probenecide verlaagt de renale klaring met ong. 20%.

Bij combinatie met imipenem-cilastatine is er een verhoogd risico op het optreden van convulsies; combinatie wordt ontraden.

De toxiciteit kan toenemen door stoffen die beenmergdepressie kunnen veroorzaken, zoals cotrimoxazol, dapson en cytostatische oncolytica.

DIRECT WERKENDE ANTIVIRALE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN (EXCL. REVERSE-TRANSCR-REMMERS)
J05AB01
J05AB12

Ganciclovir

Cymevene
J05AB06

Remdesivir

Veklury
J05AB16

Valaciclovir

Zelitrex
J05AB11
FOSFONZUURDERIVATEN

Foscarnet

Foscavir
J05AD01
PROTEASEREMMERS

Atazanavir

Reyataz
J05AE08

Darunavir

Prezista
J05AE10

Fosamprenavir

Telzir
J05AE07

Indinavir

Crixivan
J05AE02

Ritonavir

Norvir
J05AE03

Saquinavir

Invirase
J05AE01
NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS

Abacavir

Ziagen
J05AF06

Emtricitabine

Emtriva
J05AF09

Entecavir

Baraclude
J05AF10

Lamivudine

Epivir 3TC, Zeffix
J05AF05
J05AF13
J05AF07

Zidovudine

Retrovir AZT
J05AF01
NIET-NUCLEOSIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS

Doravirine

Pifeltro
J05AG06

Efavirenz

Stocrin
J05AG03

Etravirine

Intelence
J05AG04

Nevirapine

Viramune
J05AG01

Rilpivirine

Edurant
J05AG05
NEURAMINIDASEREMMERS

Oseltamivir

Tamiflu
J05AH02

Zanamivir

Relenza, Dectoza
J05AH01
ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR HIVINFECTIE, COMBINATIEPREPARATEN
J05AR02
J05AR20
J05AR13
J05AR25
J05AR18
J05AR19
J05AR03
J05AR09
J05AR10
OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN

Bulevirtide

Hepcludex
J05AX28

Dolutegravir

Tivicay
J05AX12

Maraviroc

Celsentri
J05AX09

Raltegravir

Isentress
J05AX08
J05AX24
ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR BEHANDELING VAN HCV-INFECTIES
J05AP54
J05AP57
J05AP51

Ribavirine

Copegus
J05AP01

Sofosbuvir

Sovaldi
J05AP08
J05AP55

Referenties

  1. Hartwig NC, et al, Vademecum pediatrische antimicrobiele therapie, 2005
  2. Michaels MG., Treatment of congenital cytomegalovirus: where are we now?, Expert Rev Anti Infect Ther, 2007, Jun;5(3), 441-8
  3. Burri M, et al, Oral valganciclovir in children: single dose pharmacokinetics in a six-year-old girl., Pediatr Infect Dis J, 2004, Mar;23(3), 263-6
  4. Kimberlin DW, et al, Pharmacokinetic and pharmacodynamic assessment of oral valganciclovir in the treatment of symptomatic congenital cytomegalovirus disease, J Infect Dis, 2008, Mar 15;197(6), 836-45
  5. Vaudry W,, Valganciclovir dosing according to body surface area and renal function in pediatric solid organ transplant recipients, Am J Transplant, 2009, Mar;9(3), 636-43
  6. Zhao W, et al, Population pharmacokinetics of ganciclovir following administration of valganciclovir in paediatric renal transplant patients, Clin Pharmacokinet., 2009, 48(5), 321-8
  7. Czock D, et al, Pharmacokinetics of valganciclovir and ganciclovir in renal impairment., Clin Pharmacol Ther, 2002, Aug;72(2), 142-50
  8. Pescovitz MD, et al, Pharmacokinetics of oral valganciclovir solution and intravenous ganciclovir in pediatric renal and liver transplant recipients, Transpl Infect Dis, 2010, Jun;12(3), 195-203
  9. Hierro L,, Efficacy and safety of valganciclovir in liver-transplanted children infected with Epstein-Barr virus, Liver Transpl, 2008, Aug;14(8, 1185-93
  10. Hayakawa J et al, A neonate with reduced cytomegalovirus DNA copy number and marked improvement of hearing in the treatment of congenital cytomegalovirus infection., J Nippon Med Sch, 2012, 79(6), 471-7.
  11. Kadambari S. et al, Evidence based management guidelines for the detection and treatment of congenital CMV., Early Hum Dev, 2011, Nov;87(11), 723-8
  12. Kashiwagi Y et al, Efficacy of prolonged valganciclovir therapy for congenital cytomegalovirus infection., J Infect Chemother, 2011, Aug;17(4), 538-40
  13. Breil T. et al, An unusual intestinal infection causing intractable diarrhoea of infancy., J Clin Virol, 2011, Feb;50(2), 97-9
  14. Yilmaz Çiftdogan D, et al, Effect on hearing of oral valganciclovir for asymptomatic congenital cytomegalovirus infection, J Trop Pediatr, 2011, Apr;57(2), 132-4
  15. del Rosal T et al, Treatment of symptomatic congenital cytomegalovirus infection beyond the neonatal period., J Clin Virol, 2012, Sep;55(1), 72-4
  16. Roche Nederland BV, SmPC Valcyte (RVG 34730) 16-05-2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  17. Lapidus-Krol E, et al. , The efficacy and safety of valganciclovir vs. oral ganciclovir in the prevention of symptomatic CMV infection in children after solid organ transplantation., Pediatr Transplant. , 2010, Sep 1;14(6), 753-60
  18. Chung PK, et al., Valganciclovir in Infants with Hearing Loss and Clinically Inapparent Congenital Cytomegalovirus Infection: A Nonrandomized Controlled Trial., J Pediatr, 2024, 268, 113945
  19. Ortiz-Gracia A, et al., Assessment of mitochondrial toxicity in newborns and infants with congenital cytomegalovirus infection treated with valganciclovir. , Arch Dis Child, 2022, 107(7), 686-91
  20. Franck B, et al., Population pharmacokinetics of ganciclovir and valganciclovir in paediatric solid organ and stem cell transplant recipients., Br J Clin Pharmacol., 2021, 87(8), 3105-14
  21. Ueno T, et al., One Year of Preemptive Valganciclovir Administration in Children After Liver Transplantation., Transplant Proc, 2020, 52(6), 1852-4
  22. Launay E, et al., Pharmacokinetic profile of valganciclovir in pediatric transplant recipients., Pediatr Infect Dis J., 2012, 31(4), 405-7
  23. Patel A, Le K, Panek N. , Evaluation of valganciclovir's neutropenia risk in pediatric solid organ transplant recipients utilizing two dosing regimens., Pediatr Transplant., 2024, ;28(2), e14714
  24. Liverman R, et al., Incidence of cytomegalovirus DNAemia in pediatric kidney, liver, and heart transplant recipients: Efficacy and risk factors associated with failure of weight-based dosed valganciclovir prophylaxis., Pediatr Transplant, 2023, 27(4), e14493
  25. Demirhan S, et al., Body surface area compared to body weight dosing of valganciclovir is associated with increased toxicity in pediatric solid organ transplantation recipients., Am J Transplant., 2023, 23(12), 1961-71
  26. Pappo A, et al., Efficacy and Safety of a Weight-based Dosing Regimen of Valganciclovir for Cytomegalovirus Prophylaxis in Pediatric Solid-organ Transplant Recipients., Transplantation., 2019, 103(8), 1730-5
  27. Peled O, et al., Valganciclovir Dosing for Cytomegalovirus Prophylaxis in Pediatric Solid-organ Transplant Recipients: A Prospective Pharmacokinetic Study., Pediatr Infect Dis J, 2017, 36(8), 745-50
  28. Henry M, et al., Valganciclovir for the treatment of cytomegalovirus infections in pediatric intestinal transplant recipients: A case series. , Pediatr Transplant., 2021, 25(6), e14034
  29. Mahmud et al., Efficacy and Safety of Valganciclovir in Congenital Cytomegalovirus Infection with Isolated Intrahepatic Cholestasis: A Randomized Controlled Trial., Pediatr Gastroenterol Hepatol Nutr., 2024, 27(5), 298-312
  30. Foca M, et al., Multicenter Analysis of Valganciclovir Prophylaxis in Pediatric Solid Organ Transplant Recipients., Open Forum Infect Dis, 2024, 11(7), ofae353
  31. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 28 nov 2014
  32. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 28 nov 2014

Wijzigingen

  • 24 maart 2025 12:51: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van valganciclovir bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot de toevoeging van PK data, de aanpassing van de dosering van lichaamsoppervlakte naar lichaamsgewicht, de uitbreiding van de leeftijdsgroep 1 mnd - 18 jaar voor de behandeling van CMV infecties in het algemeen en de toevoeging van de indicatie pre-emptieve behandeling van CMV infectie bij orgaan,- en stamceltransplantatie. Ook zijn er nieuwe doseringen vastgesteld voor de profylaxe en behandeling van CMV infecties na transplantaties en is de indicatie Epstein-Barr-virusinfectie na levertransplantatie bij kinderen op inactief gezet. Een advies met betrekking tot TDM is toegevoegd en gebaseerd op ganciclovir.
  • 12 augustus 2022 13:47: link naar TDM monografie toegevoegd
  • 16 november 2017 16:38: Voor CMV behandeling de Maximale dosering geharmoniseerd naar volwassen dosering voor CMV retinitis.
  • 11 mei 2015 15:17: De wetenschappelijke literatuur over de toepassing van valganciclovir bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft niet geleid tot wijzigingen in de dosering
  • 04 februari 2015 16:18: De dosering voor pasgeborenen met een congenitale CMV infectie is gewijzigd na herbeoordeling van de beschikbare literatuur.

Therapeutic Drug Monitoring

Vergelijkbaar met ganciclovir -> Er is nog geen overeenstemming over het routinematig uitvoeren van TDM vanwege het gebrek aan PK/PD-gegevens. Volgens de NVZA is het bewijsniveau voor het uitvoeren van TDM 4 (Niveau 4: voer geen routinematige TDM uit. Overweeg TDM selectief uit te voeren alleen in speciale gevallen, bijvoorbeeld om toxiciteit, ineffectiviteit/compliance of het effect van farmacokinetische interacties te onderzoeken) [NVZA monografie Ganciclovir]

TDM bij speciale populaties met onvoorspelbare PK/PD-profielen, d.w.z. patiënten met instabiele nierfunctie, jongere kinderen of patiënten met vermoedelijke resistentie kan worden overwogen. Ondanks de onzekerheid over de voordelen van TDM in het algemeen, kan het in deze gevallen enig houvast bieden.


https://tdm-monografie.org/ganciclovir/

Overdosering