Zanamivir

Stofnaam
Zanamivir
Merknaam
Relenza, Dectoza
ATC code
J05AH01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zanamivir is een selectieve remmer van neuraminidase (= sialidase), een enzymatisch actieve oppervlakteglycoproteïne die essentieel is voor de replicatie van zowel het influenza A- als B-virus. Viraal neuraminidase bevordert de afgifte van nieuwgevormde virusdeeltjes vanaf het plasmamembraan van geïnfecteerde cellen; bovendien kan het de virale penetratie in epitheelcellen van de luchtwegen bevorderen. De werking van zanamivir is extracellulair en berust op een verminderde vermenigvuldiging van influenza A- en B-virussen, door remming van de afgifte van infectieuze influenzavirionen die in de epitheelcellen van de luchtwegen worden geproduceerd.

Resistentieselectie tijdens de behandeling met zanamivir is zeldzaam. Een verminderde gevoeligheid voor zanamivir gaat gepaard met mutaties in het virale neuraminidase of hemagglutinine of beide. Kruisresistentie tussen zanamivir en oseltamivir is waargenomen.

Farmacokinetiek bij kinderen

Inhalatie:
De farmacokinetiek van zanamivir werd onderzocht in een open-label studie met enkelvoudige dosis bij 16 pediatrische patiënten, in de leeftijd van 6 tot 12 jaar, na inhalatie van droog poeder (10 mg) met inhalator (Diskhaler). De systemische blootstelling bij kinderen was vergelijkbaar met die van 10 mg geïnhaleerd poeder bij volwassenen, maar de variabiliteit was in alle leeftijdsgroepen groot, en meer uitgesproken bij de jongste kinderen.

Intraveneus:

Leeftijd Dosis N Cmax gemiddeld (mcg/ml) Cmax variatie coefficient (%) T1/2 gemiddeld (uur) T1/2 variatie coefficient (%)
6 mnd tot 1 jaar 14 mg/kg 7 36,2 21 1,84 19
1tot 2 jaar 14 mg/kg 6 37,8 24 2,49 118
2 tot 6 jaar 14 mg/kg 12 41,5 23 1,60 34
6 tot 13 jaar 12 mg/kg 16 44,2 47 2,57 55
13 tot 18 jaar 600 mg 13 34,5 27 2,06 47

 

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Profylaxe en behandeling van influenza type A of B.
≥ 5 jaar

Inhalatie:
Behandeling: 2 inhalaties a 5 mg 2 dd gedurende 5 dagen.
Preventie: 2 inhalaties a 5 mg 1 dd gedurende 10 dagen.

Gecompliceerde en mogelijk levensbedreigende
influenza A- of B- virusinfectie:
Intraveneus: 
≥ 6 mnd tot 6 jaar: 28 mg/kg/dag in 2 doses
6 tot 18 jaar: 24 mg/kg/dag in 2 doses, max 1200 mg/dag.

Seizoensprofylaxe:
Inhalatie
≥ 5 jaar:
10 mg/dag gedurende maximaal 28 dagen

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Inhalatiepoeder 5 mg/do 
Infvlst 10mg/ml 

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Ga snel naar:

Behandeling influenza A en B
  • Inhalatie
    • 5 jaar tot 18 jaar
      [1]
      • 20 mg/dag in 2 doses.
      • Behandelduur:

        5 dagen

      • 1 dosis is 2 inhalaties van 5 mg

Preventie Influenza A en B (post expositie)
  • Inhalatie
    • 5 jaar tot 18 jaar
      [1]
      • 10 mg/dag in 1 dosis
      • Behandelduur:

        10 dagen

      • 1 dosis is 2 inhalaties van 5 mg

Behandeling van gecompliceerde en mogelijk levensbedreigende influenza A- of B- virusinfectie
  • Intraveneus
    • 6 maanden tot 6 jaar
      [4]
      • 28 mg/kg/dag in 2 doses.
    • 6 jaar tot 18 jaar
      [4]
      • 24 mg/kg/dag in 2 doses. Max: 1.200 mg/dag.
Seizoensprofylaxe tijdens een influenza-uitbraak
  • Inhalatie
    • 5 jaar tot 18 jaar
      [1]
      • 10 mg/dag in 1 dosis
      • Behandelduur:

        maximaal 28 dagen.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

BIJ INTRAVENEUZE TOEDIENING:

Kinderen 6 mnd tot 6 jaar en < 42,8 kg

  • 50-80 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 14 mg/kg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 18,6 mg/kg/dag in 2 doses;
  • 30-50 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 14 mg/kg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 11,6 mg/kg/dag in 2 doses;;
  • 15-30 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 14 mg/kg, na 24 uur gevolgd door onderhoudsdosering 7 mg/kg/dag in 2 doses;
  • <15 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 14 mg/kg, na 48 uur gevolgd door onderhoudsdosering 2,8 mg/kg/dag in 2 doses;

Kinderen 6 mnd tot 6 jaar en ≥ 42,8 kg

  • 50-80 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 800 mg/dag in 2 doses;
  •  30-50 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 500 mg/dag in 2 doses 
  • 15-30 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 24 uur gevolgd door onderhoudsdosering 300 mg/dag in 2 doses
  • <15 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 48 uur gevolgd door onderhoudsdosering 120 mg/dag in 2 doses.

Kinderen 6 tot 18 jaar en < 50 kg

  • 50-80 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 12 mg/kg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 16 mg/kg/dag in 2 doses;
  • 30-50 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 12 mg/kg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 10 mg/kg/dag in 2 doses;;
  • 15-30 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 12 mg/kg, na 24 uur gevolgd door onderhoudsdosering 6 mg/kg/dag in 2 doses;
  • <15 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 12 mg/kg, na 48 uur gevolgd door onderhoudsdosering 2,4 mg/kg/dag in 2 doses;

Kinderen vanaf 6 jaar en ≥ 50 kg

  •  50-80 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 800 mg/dag in 2 doses;
  •  30-50 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 12 uur gevolgd door onderhoudsdosering 500 mg/dag in 2 doses
  • 15-30 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 24 uur gevolgd door onderhoudsdosering 300 mg/dag in 2 doses.
  • < 15 ml/min/1,73m2: oplaaddosis 600 mg, na 48 uur gevolgd door onderhoudsdosering 120 mg/dag in 2 does

BIJ INHALATIE:
Geen aanpassing van de dosering nodig.

Klinische gevolgen

Bij verminderde nierfunctie nemen AUC en halfwaardetijd van zanamivir toe. Hierdoor is het risico op bijwerkingen verhoogd.

Klinische gevolgen:
Parenteraal: In een studie met eenmalige dosis met 100 mg zanamivir intraveneus nam de AUC zanamivir toe met 56% bij ClCr 50-80 ml/min, 153% bij 30-50 ml/min en 427% bij <30 ml/min.

Per inhalatie: In een studie met intraveneuze toediening van zanamivir blijkt bij verminderde nierfunctie de farmacokinetiek van zanamivir gewijzigd, maar gezien de beperkte absorptie na toediening per inhalatie en het feit dat veel hogere blootstellingen goed werden verdragen, wordt dit niet klinisch relevant geacht.

 

Bijwerkingen bij kinderen

Inhalatie
Convulsies en psychiatrische bijwerkingen, zoals verminderd bewustzijn, abnormaal gedrag, hallucinaties en delirium.

Infusie
Bijwerkingen profiel bij kinderen is gelijk aan het profiel bij volwassenen. 

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Inhalatie
Vaak (1-10%): huiduitslag.

Soms (0,1-1%): allergische reacties zoals orofaryngeaal oedeem, vasovagaalachtige reacties zoals koorts en uitdroging. Bronchospasmen, dyspneu, constrictie van de keel. Urticaria.

Zelden (0,01-0,1%): anafylactische of anafylactoïde reacties, gezichtsoedeem. Erythema multiforme, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN).

Verder zijn gemeld: convulsies en psychiatrische bijwerkingen, zoals verminderd bewustzijn, abnormaal gedrag, hallucinaties en delier, vooral bij kinderen en adolescenten.

Infusie
Vaak (1-10%): diarree. Huiduitslag. Verhoogde waarde ASAT en/of ALAT, hepatocellulair letsel.

Soms (0,1-1%): urticaria. Verhoogde waarde alkalische fosfatase.

Verder zijn gemeld: anafylactische/anafylactoïde reacties, orofaryngeaal oedeem, gezichtsoedeem. Convulsies, verminderd bewustzijn. Abnormaal gedrag, hallucinaties, delier. Erythema multiforme, SJS, TEN.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • voor het inhalatiepoeder: melkeiwitallergie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Neuropsychiatrische bijwerkingen zijn gemeld gedurende de behandeling met zanamivir bij patiënten met influenza, vooral bij kinderen en adolescenten. Daarom moeten patiënten nauwkeurig worden gecontroleerd op gedragsveranderingen en moeten de voordelen en risico’s bij het voortzetten van de behandeling bij iedere patiënt nauwkeurig worden afgewogen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zanamivir verzwakt de beschermende immuunrespons op een (influenza)vaccinatie niet.

Inhalatie
Bij optreden van bronchospasmen en/of afname van de longfunctie de toediening stoppen. Patiënten met astma of COPD dienen bij gebruik van zanamivir een bronchusverwijder bij de hand te hebben. Geïnhaleerde geneesmiddelen (bv. astmamedicatie) toedienen vóórdat zanamivir wordt toegediend.

Onderzoeksgegevens: De effectiviteit is niet vastgesteld bij: patiënten met een vergroot risico, zoals bij astma of andere chronische luchtwegaandoeningen, instabiele chronische aandoeningen of immuungecompromitteerde patiënten.

Infusie
Nierfunctie: Controleer bij alle patiënten voorafgaand aan en regelmatig tijdens de behandeling de nierfunctie; reduceer de dosis bij een verminderde nierfunctie.

Ernstige overgevoeligheidsreactie: anafylactische reacties en ernstige huidreacties zijn gemeld, wanneer deze optreden tijdens de infusie de behandeling direct staken en een passende behandeling instellen.

Risico op bacteriële complicaties: niet aangetoond is of de kans afneemt op bacteriële complicaties die gepaard gaan met een influenza-infectie.

Resistentie bij immuungecompromitteerden: resistentie-ontwikkeling door de behandeling komt zelden voor (zie Eigenschappen). Bij immuungecompromitteerden is de kans op selectie van influenzavirussen die resistent zijn tegen zanamivir groter na behandeling met antivirale geneesmiddelen (incl. zanamivir). Controleer daarom op resistentie en stap zo nodig over op behandeling met een alternatief geneesmiddel.

Neuropsychiatrische reacties zijn gemeld bij behandeling met zanamivir bij patiënten met influenza, vooral bij kinderen. Influenza zelf kan ook gepaard gaan met uiteenlopende neurologische en gedragssymptomen. Controleer patiënten op gedragsveranderingen en beoordeel het voortzetten van de behandeling bij optreden hiervan.

Onderzoeksgegevens: De werkzaamheid en veiligheid zijn niet onderzocht bij kinderen < 6 maanden of bij patiënten met nierfalen (eindstadium nierziekte; 'ESRD'). Er zijn relatief weinig gegevens beschikbaar over de blootstelling aan zanamivir tijdens continue nierfunctievervangende therapie en dialyse.

Interacties Bron: KNMP Kennisbank

Geen

DIRECT WERKENDE ANTIVIRALE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN (EXCL. REVERSE-TRANSCR-REMMERS)
J05AB01
J05AB12

Ganciclovir

Cymevene
J05AB06

Remdesivir

Veklury
J05AB16

Valaciclovir

Zelitrex
J05AB11

Valganciclovir

Valcyte
J05AB14
FOSFONZUURDERIVATEN

Foscarnet

Foscavir
J05AD01
PROTEASEREMMERS

Atazanavir

Reyataz
J05AE08

Darunavir

Prezista
J05AE10

Fosamprenavir

Telzir
J05AE07

Indinavir

Crixivan
J05AE02

Ritonavir

Norvir
J05AE03

Saquinavir

Invirase
J05AE01
NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS

Abacavir

Ziagen
J05AF06

Emtricitabine

Emtriva
J05AF09

Entecavir

Baraclude
J05AF10

Lamivudine

Epivir 3TC, Zeffix
J05AF05
J05AF13
J05AF07

Zidovudine

Retrovir AZT
J05AF01
NIET-NUCLEOSIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS

Doravirine

Pifeltro
J05AG06

Efavirenz

Stocrin
J05AG03

Etravirine

Intelence
J05AG04

Nevirapine

Viramune
J05AG01

Rilpivirine

Edurant
J05AG05
NEURAMINIDASEREMMERS

Oseltamivir

Tamiflu
J05AH02
ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR HIVINFECTIE, COMBINATIEPREPARATEN
J05AR02
J05AR20
J05AR13
J05AR25
J05AR18
J05AR19
J05AR03
J05AR09
J05AR10
OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN

Dolutegravir

Tivicay
J05AX12

Enfuvirtide

Fuzeon
J05AX07

Maraviroc

Celsentri
J05AX09

Raltegravir

Isentress
J05AX08
J05AX24
ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR BEHANDELING VAN HCV-INFECTIES
J05AP54
J05AP57
J05AP51

Ribavirine

Copegus, Rebetol
J05AP01

Sofosbuvir

Sovaldi
J05AP08
J05AP55

Referenties

  1. GlaxoSmithKline BV, SmPC Relenza (RVG 24094) 16-04-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 30 sept 2021
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 30 sept 2021
  4. GlaxoSmithKline Trading Services Limited, SmPC Dectova (EU/1/18/1349) Rev3; 23-03-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  5. NKFK Werkgroep nierfunctiestoornissen, Extrapolatie van KNMP risico analyse "Verminderde nierfunctie" voor volwassenen naar kinderen, 20 Dec 2021

Wijzigingen

  • 04 juli 2022 16:58: Doseeradvies bij nierfunctiestoornissen aangepast op basis van advies Werkgroep dosering bij nierfunctiestoornissen.
  • 29 oktober 2021 08:50: IV toepassing toegevoegd obv SmPC

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering