Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Farmacokinetiek bij kinderen

Bij neonaten zijn de volgende farmacokinetische parameters (gemiddelde (range)) gevonden (n=10, na oplaaddosis van 10 mg/kg, monotherapie) (Singh et al. 1996):

Cmax (mg/l)	Tmax (uur)	t½ (uur)	Cl (ml/min/kg)	Vd (l/kg)
8.1 ± 0.8 (7.1 - 9.9)	9.2 ± 4.2 (4 – 16)	24.5 ± 13.9 (9.6 - 60.2)	0.5 ± 0.2 (0.21 - 0.85)	0.9 ± 0.1 (0.64 - 1.13)

Wanneer carbamazepine gecombineerd wordt met andere anti-epileptica, zoals fenobarbital en fenytoine, neemt de t½ af (MacKintosh, Baird-Lampert, and Buchanan 1987, Rey et al. 1979).

Bij oudere kinderen (2-21 jaar) zijn onderstaande farmacokinetische parameters (gemiddelde, (range)) gevonden (Carlsson et al. 2005):

t½ (uur) (range)	Cl (ml/min/kg) (range)	Vd (l/kg) (range)
6.5 (4.2 - 15.4)	1.72 (0.60 - 3.63)	0.88 (0.35 - 1.81)

De biologische beschikbaarheid van de suspensie is hoger dan van de tabletten. Bij omzetting van tablet naar suspensie hetzelfde aantal mg per dag geven, in kleinere, meer frequente doses. Indien carbamazepine rectaal wordt toegediend is een 25% hogere dosis nodig dan de orale dosis.

Label dosisadvies Kinderformularium

Epilepsie: On-label
Neuropathische pijn: Off-label
Bipolaire stoornis: Off-label
Diabetes insipidus centralis: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Epilepsie

Oraal Premature neonaten Zwangerschapsduur < 37 weken [19] Startdosering: 7 - 10 mg/kg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen tot gewenst effect tot max 15 mg/kg/dag in 2 doses. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. a terme neonaat [23] Startdosering: 7 - 10 mg/kg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen tot gewenst effect, max 15 mg/kg/dag in 2 doses. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 1 maand tot 5 jaar [5] [7] [9] [10] [15] [23] Startdosering: 10 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 5 mg/kg/dag tot gewenst effect bereikt is. Gebruikelijke onderhoudsdosering 10 - 20 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Max: 35 mg/kg/dag. Bij bijwerkingen naar beneden titreren Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.   5 jaar tot 12 jaar [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] Startdosering: 10 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 5 mg/kg/dag tot gewenst effect is bereikt. Gebruikelijke onderhoudsdosering 10 - 25 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Max: 1.000 mg/dag. De tablet met gereguleerde afgifte kan ook gebruikt worden; de dagdosis dient in 2 doses gegeven te worden. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 12 jaar tot 16 jaar [13] Startdosering: 200 mg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 200 mg/dag tot gewenst effect is bereikt. Gebruikelijke onderhoudsdosering 200 - 1.000 mg/dag in 2 - 4 doses. Max: 1.000 mg/dag. De tablet met gereguleerde afgifte kan ook gebruikt worden; de dagdosis dient in 2 doses gegeven te worden. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 16 jaar tot 18 jaar [13] Startdosering: 200 mg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 200 mg/dag tot gewenst effect is bereikt. Gebruikelijke onderhoudsdosering 200 - 1.200 mg/dag in 2 - 4 doses. Max: 1.200 mg/dag. De tablet met gereguleerde afgifte kan ook gebruikt worden; de dagdosis dient ook in 2 doses gegeven te worden. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. Rectaal < 5 jaar [14] Startdosering: 12,5 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 6,25 mg/kg/dag tot gewenst effect is bereikt. Gebruikelijke onderhoudsdosering 25 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Max: 43,75 mg/kg/dag. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 5 jaar tot 12 jaar [14] Startdosering: 12,5 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 6,25 mg/kg/dag tot gewenst effect is bereikt. Gebruikelijke onderhoudsdosering 12,5 - 31,25 mg/kg/dag in 2 - 3 doses. Max: 1.250 mg/dag. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 12 jaar tot 16 jaar [14] Startdosering: 250 mg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 250 mg/dag tot gewenst effect is bereikt 250 - 1.250 mg/dag in 2 doses. Max: 1.250 mg/dag. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen. 16 jaar tot 18 jaar [14] Startdosering: 250 mg/dag in 2 doses. Onderhoudsdosering: Per week ophogen met 250 mg/dag tot gewenst effect is bereikt 250 - 1.500 mg/dag in 2 doses. Max: 1.500 mg/dag. Bij bijwerkingen naar beneden titreren. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.

Trigeminus neuralgie
Oraal 1 maand tot 18 jaar [3] [16] [21] Startdosering: 1,5 - 3 mg/kg/dag in 1 dosis Onderhoudsdosering: Per week ophogen tot 5 - 10 mg/kg/dag in 2 - 4 doses. Max: 10 mg/kg/dag. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.

Bipolaire stoornis

Oraal ≥ 40 kg [17] [18] Startdosering: 400 mg/dag in 2 - 3 doses. Onderhoudsdosering: Startdosis stapsgewijs (iedere 5 dagen) ophogen tot 1.200 mg/dag in 2 - 3 doses. Max: 1.200 mg/dag. Let op bij patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst; verschillende  HLA variaties kunnen leiden tot het Steven Johnson Syndroom. Zie verder waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.   Carbamazepine dient bij deze indicatie voorgeschreven te worden door een specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie. De dosis dient individueel vastgesteld te worden en de laagst mogelijke dosis dient toegepast te worden

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2

Geen dosisaanpassing nodig

GFR 30-50 ml/min/1.73 m2

Geen dosisaanpassing nodig

GFR 10-30 ml/min/1.73 m2

Doseer bij epilepsie op geleide van de plasmaconcentratie. Doseer bij andere indicaties op geleide van het klinische effect en de bijwerkingen

GFR < 10 ml/min/1.73 m2

Een algemene aanbeveling kan niet gegeven worden.

Klinische gevolgen

Toxische verschijnselen: onder andere sedatie, duizeligheid met nystagmus, ataxie, misselijkheid, braken, wazig zien en hallucinaties.
De metaboliet carbamazepine-10,11-epoxide is hydrofieler dan de moederverbinding en kan mogelijk cumuleren bij verminderde nierfunctie.
Bij een normale carbamazepinespiegel kan de metaboliet carbamazepine-10,11-epoxide nog steeds verhoogd zijn. Er worden verschillende carbamazepinespiegels aangehouden. De ziekenhuizen hebben hiervoor een protocol.

Bij Dialyse

Bij epilepsie doseren op geleide van de plasmaconcentratie, bij andere indicaties doseren op geleide van het klinische effect en de bijwerkingen.

Bijwerkingen bij kinderen

Hoofdpijn, gastro-intestinale klachten, sedatie, duizeligheid, huiduitslag (Verity 1995) Toename absences en myoclonieën.
Overdosering: ataxie, diplopie
 

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): een persisterende of fluctuerende leukopenie, duizeligheid, ataxie, slaperigheid, moeheid, misselijkheid en braken, allergische huidreacties, urticaria, verhoogd γ-GT.

Vaak (1-10%): droge mond, accommodatiestoornissen, hoofdpijn, verstoorde kleurwaarneming, diplopie, eosinofilie, trombocytopenie, gewichtstoename, verhoogde alkalische fosfatase. Oedeem, vloeistofretentie, hyponatriëmie en verminderde plasma-osmolaliteit door ADH-achtig effect.

Soms (0,1-1%): Abnormale onwillekeurige bewegingen (tremor, dystonie, tics), nystagmus, diarree, obstipatie, dermatitis exfoliativa, verhoogde transaminasewaarden.

Zelden (0,01-0,1%): dyskinesieën, oculomotorische stoornissen, spraakstoornissen, choreoathetose, perifere neuritis, paresthesie, spierzwakte, paretische symptomen, aseptische meningitis, hallucinaties, depressie, agressief gedrag, verminderde eetlust, fosfaatdeficiëntie, vooral bij ouderen verwarring en agitatie, lupus erythematodes-achtig syndroom, jeuk, leukocytose, lymfadenopathie, cardiale prikkelgeleidingsstoornissen, hypertensie of hypotensie, geelzucht, hepatitis. Een zich traag ontwikkelend overgevoeligheidssyndroom die vele organen betreft.

Zeer zelden (< 0,01%): agranulocytose, aplastische anemie, 'pure red cell aplasia', megaloblastenanemie, reticulocytose, pseudolymfomen, hypogammaglobulinemie, angio-oedeem, gynaecomastie, galactorroe, hirsutisme. Sedatie, geheugenstoornis. Abnormale schildklierfunctietesten (verminderde T4- en verhoogde TSH-waarden), activering van een latente psychose. Troebelingen van de lens, conjunctivitis, verhoging intraoculaire druk, gehoorstoornissen, bradycardie, aritmieën, AV-blok met syncope, hartfalen, verergering van coronaire ziekte, Stevens-Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse (TEN, Lyell-syndroom), fotosensibilisatie, erythema multiforme en nodosum, veranderingen in huidpigmentatie, purpura, acne, zweten, haaruitval, (niet) acute porfyrie. Pancreatitis, anafylactische reactie, aseptische meningitis met myoclonus en perifere eosinofilie, collaps, tromboflebitis, trombo-embolie, stoornissen in de botstofwisseling leidend tot osteomalacie of osteoporose, nierfunctiestoornis, frequente urinelozing, urineretentie, seksuele stoornissen, abnormale spermatogenese, smaakstoornissen, leverfalen, artralgie, spierpijn, pulmonale overgevoeligheidsreacties met onder andere koorts, dyspneu, pneumonitis, pneumonie. Verhoogde cholesterolwaarden en triglyceriden.

Verder zijn gemeld: reactivatie van infectie met humaan herpesvirus, pancytopenie, anemie, beenmergfalen, geneesmiddelhuiduitslag met eosinofilie en systemische symptomen (DRESS-syndroom) colitis, vermindering van het aantal galwegen, acute gegeneraliseerde exanthemateuze pustulosus (AGEP), lichenoïde dermatitis onychomadesis, en na langdurige behandeling: verminderde minerale botdichtheid, osteopenie, osteoporose, botbreuken, vaker vallen. Huidreacties als SJS, TEN, DRESS, AGEP en maculopapuleuze huiduitslag hangen bij Europese en Japanse populaties samen met aanwezigheid van het HLA-A*3101-allel; aanwezigheid van HLA-B*1502 is bij HAN-Chinezen, Thai en enkele andere Aziatische bevolkingsgroepen gebonden aan de kans op het ontwikkelen van SJS en TEN.

 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contraindicaties bij kinderen

Gebruik geen carbamazepine bij gegeneraliseerde tonisch-clonische aanvallen met myoclonieën of absences, omdat ze een averechts effect kunnen hebben bij deze typen aanvallen.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

• atrioventriculair blok;
• acute porfyrie in voorgeschiedenis (bv. porphyria acuta intermittens, – variegata);
• beenmergdepressie in voorgeschiedenis;
• overgevoeligheid voor in chemisch opzicht verwante geneesmiddelen als tricyclische antidepressiva.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Voorzichtigheid is geboden bij ernstige hart- en vaatziekten, bij leverfunctiestoornis, bij hematologische bijwerkingen van andere geneesmiddelen in de anamnese. Bij indicatie epilepsie: carbamazepine kan een toename geven van absences en myoclonieen
De FDA waarschuwing voor mogelijk fatale beenmergdepressie en agranulocytose gecorreleerd aan het gebruik van carbamazepine (incidentie van beiden 1:100.000).
Patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst met HLA-A*3101, HLA-B*1502 of HLA-B*1511 blijken een hoog risico op Steven Johnson Syndroom te hebben. Bij deze groep niet gebruiken tenzij er geen alternatieven zijn. Genotypering kan overwogen worden 
Verhoogde kans op suïcide al vanaf 1 week na start therapie.
Bij meerdere enzyminductoren lagere spiegels carbamazepine, maar houdt rekening met de actieve metaboliet om toxiciteit te voorkomen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vanwege het risico van ernstige levensbedreigende huidreacties (Stevens-Johnsonsyndroom (SJS) of toxische epidermale necrolyse (TEN)), met name in de eerste maanden van de behandeling is extra controle op symptomen (progressieve huiduitslag vaak met blaren of slijmvliesletsel) aangewezen; de kans is 1–6 per 10.000 gebruikers in een Kaukasische bevolking, maar 10× zo groot in een Aziatische bevolking. Bij dergelijke symptomen van ernstige huidreacties de behandeling onmiddellijk staken en bij deze patiënt carbamazepine niet meer inzetten. Patiënten van Han-Chinese of Thaise afkomst vóór behandeling screenen op HLA-B*1502 in verband met de kans op het ontwikkelen van SJS wanneer ze behandeld worden met carbamazepine; bij een positieve testuitslag carbamazepine niet gebruiken. De prevalentie van HLA-B*1502-dragers onder Han-Chinezen is 2–12% , bij Thai 8%, bij Europeanen, Japanners en Koreanen < 1%. Overweeg bij andere Aziatische populaties (in Maleisië en op de Filipijnen is de prevalentie van dit allel > 15%, in India 6%) ook om te testen op HLA-B*1502. Bij Europese en Japanse populaties zijn dragers van het HLA-A*3101-allel bij gebruik van carbamazepine in verband gebracht met meer kans op het ontwikkelen van SJS, TEN, DRESS en AGEP en het overgevoeligheidssyndroom inclusief maculopapuleuze huiduitslag (zie rubriek Bijwerkingen, Zelden); de gegevens zijn echter onvoldoende om een screening vooraf op HLA-A*3101 te onderbouwen. Bij optreden van overgevoeligheidsreacties de behandeling direct staken.

Bij circa 25–30% van de patiënten kunnen kruisovergevoeligheidsreacties optreden met oxcarbazepine. Er bestaat ook kruisovergevoeligheid met aromatische anti-epileptica als fenytoïne, primidon en fenobarbital.

Carbamazepinegebruik bij patiënten met atypische absences kan de gegeneraliseerde aanvallen verergeren; bij exacerbatie van aanvallen de behandeling staken.

Vóór en periodiek tijdens de behandeling complete urineanalyse en 'blood urea nitrogen' bepalen. Bij ouderen, bij bestaande nieraandoeningen met lage natriumwaarden en bij patiënten behandeld met diuretica (natriumwaarden verlagend) vóór het begin van de behandeling, na 2 weken en gedurende de eerste 3 maanden maandelijks het natriumgehalte in het bloed bepalen; daarna op basis van behoefte. Denk bij optreden van hyponatriëmie aan vloeistofbeperking als tegenmaatregel.

Bij hypothyreoïdie is extra controle nodig, omdat carbamazepine de eliminatie van schildklierhormonen kan versterken. Voorzichtigheid is geboden bij oudere patiënten en bij ernstige ziekten van hart en vaten, lever en nier. Bijwerkingen op het gebied van het centraal zenuwstelsel kunnen een teken zijn van overdosering of sterke schommeling van de plasmaconcentratie.

Vóór het begin van de behandeling en periodiek gedurende de behandeling het volledig bloedbeeld (incl. trombocyten, reticulocyten en serumijzer) en leverfunctie controleren. Bij verlaagde waarden van leukocyten of trombocyten tijdens de behandeling de patiënt en het bloedbeeld bewaken. Bij enig bewijs van significante beenmergdepressie, bij verslechtering van de leverfunctie, optreden van acute hepatitis, de behandeling direct beëindigen.

Patiënten met een verhoogde intra-oculaire druk moeten, gezien het licht anticholinerge effect van carbamazepine, tijdens de therapie regelmatig worden gecontroleerd.

Tijdens behandeling is controle op suïcidale gedachten en –gedrag aangewezen.

Een vrouw die zwanger kan worden dient effectieve anticonceptieve maatregelen te nemen tijdens de therapie en tot 2 weken na de laatste dosis; zie ook de rubriek Zwangerschap.

Incidenteel is melding gemaakt van bijwerkingen bij het overzetten van patiënten van het ene carbamazepinebevattende product op het andere. Abrupt staken van de therapie kan aanvallen plots doen ontstaan. Bij staken daarom uitsluipend doseren. Na abrupt staken van de therapie moet de patiënt gedurende de instellingsfase op een ander anti-epilepticum worden beschermd met een daartoe geschikt middel.

Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Carbamazepine is substraat voor CYP3A4; het induceert CYP1A2, CYP2B6, CYP2C9, CYP2C19, CYP3A4, P-gp en UGT.

Relevant:
Afname carbamazepine: de concentratie daalt door rifampicine.

De instelling op carbamazepine kan tijdelijk worden beïnvloed tijdens bepaalde chemotherapeutische behandelingen (cisplatine, cyclofosfamide, cytarabine, daunorubicine, doxorubicine, etoposide, hydroxycarbamide, methotrexaat ('high dose'), teniposide, tioguanine, vincristine), met als mogelijk gevolg een te lage carbamazepineconcentratie. Andersom kan de concentratie van etoposide, methotrexaat, teniposide en vincristine dalen door carbamazepine. Dit 'omgekeerde effect' op het oncolyticum is echter ondergeschikt aan het effect op carbamazepine.

Toename carbamazepine: de concentratie stijgt door cimetidine (na 5-7 dagen verdwijnt dit effect doorgaans door auto-inductie van carbamazepine), ciprofloxacine, claritromycine, danazol, diltiazem, erytromycine, fluconazol, fluoxetine, fluvoxamine, isoniazide, HIV-proteaseremmers, terbinafine en verapamil.

De concentratie kan stijgen en die van carbamazepine-epoxide kan dalen door stiripentol.

Carbamazepine verlaagt de concentratie van: zie bij Interactielijsten, CYP3A4-inductoren, en van caspofungine, chloorpromazine, bepaalde corticosteroïden (cortison, dexamethason, fludrocortison, hydrocortison, methylprednisolon, prednisolon, prednison), VKA's, dabigatran, digoxine, edoxaban, bepaalde HCV-middelen (sofosbuvir, ledipasvir, velpatasvir, voxilaprevir), bepaalde HIV-middelen (HIV-proteaseremmers (behalve darunavir), maraviroc, cabotegravir, dolutegravir, efavirenz, etravirine, nevirapine, rilpivirine, cobicistat, raltegravir, doravirine), itraconazol, ketoconazol (andersom kan de carbamazepinespiegel toenemen door ketoconazol), lamotrigine, letermovir, mianserine, olanzapine, paliperidon, posaconazol (andersom kan de carbamazepinespiegel toenemen door posaconazol), quetiapine (andersom kan de carbamazepine-epoxidespiegel stijgen door quetiapine), bepaalde SSRI’s (citalopram, escitalopram, sertraline), theofylline, thyreomimetica, bepaalde tricyclische antidepressiva (amitriptyline, doxepine, imipramine, nortriptyline) en voriconazol. Bovendien kan de carbamazepineconcentratie dalen door theofylline.

De werking van valproïnezuur kan afnemen. Het effect van valproïnezuur op de carbamazepineconcentratie is onvoorspelbaar, deze kan toenemen of afnemen of gelijk blijven.

Overig effect: in combinatie met thiaziden of lisdiuretica kan hyponatriëmie optreden.

Niet relevant:
Carbamazepine verlaagt de concentratie van: zie bij Interactielijsten, CYP3A4-inductoren, en van brivaracetam, fingolimod en pomalidomide.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met hypericum.

Niet beoordeeld:
Afname carbamazepine: de concentratie kan mogelijk dalen door ethosuximide of oxcarbazepine.

Toename carbamazepine: de concentratie kan mogelijk stijgen door acetazolamide, dantroleen, ibuprofen, nicotinamide, omeprazol, oxybutynine, paroxetine, quetiapine, trazodon en vigabatrine.

Carbamazepine vermindert mogelijk het effect van: albendazol, aprepitant, buprenorfine, bupropion, clobazam, clonazepam, ethosuximide, felbamaat, felodipine, fenazon, fenobarbital, fenytoïne, MAO-remmers (de fabrikant adviseert de MAO-remmer 2 weken voor de start van carbamazepine te staken), oxcarbazepine, paracetamol, primidon, rifabutine, tadalafil en trazodon.

Overig effect: combinatie met metoclopramide kan leiden tot een toename van de neurologische bijwerkingen.

De neuromusculaire blokkade van niet-depolariserende spierrelaxantia kan worden verminderd.

Isotretinoïne kan de plasmaconcentratie van carbamazepine en de epoxidemetaboliet beïnvloeden.

Isoniazide kan de concentratie verhogen en het risico op hepatoxiciteit neemt toe bij deze combinatie.

De sedatieve werking van alcohol kan worden versterkt.

Bij combinatie met chloorpromazine in vloeibare vorm kan een oranje rubberachtige massa in de ontlasting voorkomen. Het is niet bekend in hoeverre dit verschijnsel leidt tot een afname van de absorptie van beide middelen.

Grapefruitsap kan de biologische beschikbaarheid verhogen door remming van CYP3A4. Gebruik van grapefruit(sap) wordt ontraden. Gebruik van een glas met 300 ml grapefruitsap verhoogde de plasmaconcentratie en de AUC met ong. 40%.

• ZENUWSTELSEL
• ANTI-EPILEPTICA

ANTI-EPILEPTICA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

BARBITURATEN EN VERWANTE VERBINDINGEN
	Fenobarbital	N03AA02
	Primidon Mysoline	N03AA03

HYDANTOINEDERIVATEN
	Fenytoine Diphantoine, Epanutin	N03AB02

SUCCINIMIDEDERIVATEN
	Ethosuximide Ethymal, Suxilep, Petnidan, Petnimid	N03AD01

BENZODIAZEPINEDERIVATEN
	Clonazepam Rivotril	N03AE01

CARBOXAMIDEDERIVATEN
	Oxcarbazepine Trileptal	N03AF02
	Rufinamide Inovelon	N03AF03

VETZUURDERIVATEN
	Valproïnezuur (natriumvalproaat) Depakine, Orfiril	N03AG01
	Vigabatrine Sabril	N03AG04

OVERIGE ANTI-EPILEPTICA
	Brivaracetam Briviact	N03AX23
	Cannabidiol Epidyolex	N03AX24
	Felbamaat Taloxa	N03AX10
	Fenfluramine Fintepla	N03AX26
	Gabapentine Neurontin	N03AX12
	Lacosamide Vimpat	N03AX18
	Lamotrigine Lamictal	N03AX09
	Levetiracetam Keppra, Kevesy, Matever	N03AX14
	Perampanel Fycompa	N03AX22
	Pregabaline Lyrica	N03AX16
	Stiripentol Diacomit	N03AX17
	Sultiam Ospolot	N03AX03
	Topiramaat Topamax	N03AX11
	Zonisamide Zonegran	N03AX15

Referenties

1. Carlsson KC, et al, Development of a population pharmacokinetic model for carbamazepine based on sparse therapeutic monitoring data from pediatric patients with epilepsy, Clin Ther, 2005 , May;27(5):, 618-26
2. Seetharam MN, et al, Risk-benefit assessment of carbamazepine in children, Drug Saf, 1991, Mar-Apr;6(2), 148-58
3. Kamps WA et al, Werkboek ondersteundende behandeling kinderoncologie, VU Uitgeverij, 2005
4. Delgado Iribarnegaray MF, et al, Carbamazepine population pharmacokinetics in children: mixed-effect models, Ther Drug Monit. , 1997, Apr;19(2), 132-9
5. de Silva M, et al, Randomised comparative monotherapy trial of phenobarbitone, phenytoin, carbamazepine, or sodium valproate for newly diagnosed childhood epilepsy, Lancet, 1996, Mar 16;347(9003), 709-13
6. Forsythe WI, et al, One drug for childhood grand mal: medical audit for three-year remissions, Dev Med Child Neurol, 1984, Dec;26(6), 742-8
7. Sobaniec W, et al, A comparative study of vigabatrin vs. carbamazepine in monotherapy of newly diagnosed partial seizures in children, Pharmacol Rep, 2005, Sep-Oct;57(5), 646-53
8. Suzuki Y, et al, Carbamazepine age-dose ratio relationship in children, Ther Drug Monit, 1991, May;13(3), 201-8
9. Verity CM, et al, A multicentre comparative trial of sodium valproate and carbamazepine in paediatric epilepsy. The Paediatric EPITEG Collaborative Group, Dev Med Child Neurol, 1995, Feb;37(2), 97-108
10. Nieto-Barrera M, et al , A comparison of monotherapy with lamotrigine or carbamazepine in patients with newly diagnosed partial epilepsy, Epilepsy Res, 2001, Aug;46(2), 145-55
11. Zamponi N, et al, Open comparative long-term study of vigabatrin vs carbamazepine in newly diagnosed partial seizures in children, Arch Neurol, 1999, May;56(5), 605-7
12. Joshi G, et al, A prospective open-label trial of extended-release carbamazepine monotherapy in children with bipolar disorder, J Child Adolesc Psychopharmacol, 2010 , Feb;20(1), 7-14
13. Novartis Pharma BV, SPC Tegretol (RVG 06346) 28 sept 2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
14. Arvidsson, J., et al, Replacing carbamazepine slow-release tablets with carbamazepine suppositories: a pharmacokinetic and clinical study in children with epilepsy, J Child Neurol, 1995, 10 (2), 114-7
15. Carlsson, K. C. et al, Development of a population pharmacokinetic model for carbamazepine based on sparse therapeutic monitoring data from pediatric patients with epilepsy., Clin Ther, 2005, 27 (5), 618-26
16. Egemen, E., et al, Trigeminal neuralgia associated with cerebellopontine angle lipoma in childhood, Pediatr Neurosurg, 2012, 48 (5), 306-9
17. Findling, R. L. et al, The safety and effectiveness of open-label extended-release carbamazepine in the treatment of children and adolescents with bipolar I disorder suffering from a manic or mixed episode, Neuropsychiatr Dis Treat , 2014, 10, 1589-97
18. Ginsberg, L. D., Carbamazepine extended-release capsules: a retrospective review of its use in children and adolescents, Ann Clin Psychiatry, 2006, 18 Suppl 1, 3-7
19. Hoppen, T., et al, Carbamazepine in phenobarbital-nonresponders: experience with ten preterm infants, Eur J Pediatr, 2001, 160 (7), 444-7
20. MacKintosh, D. A., et al, Is carbamazepine an alternative maintenance therapy for neonatal seizures?, Dev Pharmacol Ther, 1987, 10 (2), 100-6
21. Raieli, V., et al, Trigeminal neuralgia and cerebellopontine-angle lipoma in a child, Headache, 2001, 41 (7), 720-2
22. Rey, E., et al, Pharmacokinetics of carbamazepine in the neonate and in the child, Int J Clin Pharmacol Biopharm, 1979, 17 (2), 90-6
23. Singh, B., et al, Treatment of neonatal seizures with carbamazepine., J Child Neurol, 1996, 11 (5), 378-82
24. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 15 juli 2019
25. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 13-1-2023

Wijzigingen

• 06 november 2020 15:25: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van carbamazepine bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot de toevoeging van PK data, toevoeging van doseeradviezen voor neonaten, toevoeging van een waarschuwing voor Stevens Johnson syndroom bij gebruik in patiënten van Chinese, Japanse of Thaise afkomst. De indicatie neuropatische pijn is gewijzigd in trigemeninus neuralgie. Het doseeradvies voor bipolaire stoornis bij kinderen < 40 kg is verwijderd. Doseeraanpassingen bij kinderen met nierfunctiestoornissen zijn toegevoegd
• 16 november 2017 16:45: Classificatie epileptische aandoeningen is veranderd (www.epilepsie.neurologie.nl). Carbamazepine gecontraindiceerd bij gegeneraliseerde aanvallen met myclonie of absences wegens averechts effect
• 17 oktober 2016 16:07: Diverse toedieningsvormen met lage sterktes als beschikbare toedieningsvorm toegevoegd
• 05 november 2015 10:05: Herziening leeftijdscategorie obv eerder geraadpleegde bronnen en SmPC

Therapeutic Drug Monitoring

Therapeutische concentratie bij epilepsie en bipolaire stoornis (dalspiegel steady state, na 2-4 weken): 4-12 mg/l

https://tdm-monografie.org/monografie/carbamazepine

Overdosering