Geneesmiddel | Vigabatrine | Kinderformularium

Resistente partiële epilepsie:
> 1 maand: start 40 mg/kg/dag, onderhoudsdoses:
10-14 kg: 0,5-1 g/dag,
15-29 kg: 1-1,5 g/dag,
30-49 kg: 1,5-3 g/dag,
>50 kg: 2-3 g/dag.
Monotherapie voor infantiele spasmen bij kleine kinderen (Syndroom van West): Startdosis 50 mg/kg/dag, indien nodig kan er over een periode van 1 week worden getitreerd, max 150 mg/kg/dag

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Granulaat 500 mg
Tablet 500 mg
Capsule 250 mg (doorgeleverde bereiding)

Eigenschappen

Anti-epilepticum. De werking berust op een selectieve en irreversibele remming van GABA-transaminase, waardoor de afbraak van de neurotransmitter γ-aminoboterzuur (GABA) wordt geremd en de GABA-concentratie in de hersenen stijgt. Er is geen direct verband tussen plasmaconcentratie en werkzaamheid. De werkingsduur is afhankelijk van de snelheid van GABA-transaminase hersynthese.

Kinetische gegevens

De volgende farmacokinetische gegevens zijn beschreven (SmpC)

Leeftijd	tmax (uur)	T1/2 (uur)	Cl/F (l/u/kg)
Neonaten	2,5	7,5
Zuigelingen	2,5	5,7	0,591
Kinderen	1	5,5	0,446

Algemene opmerkingen

Doseringen

Indicatie: Epilepsie
Oraal 1 maand tot 18 jaar ^{[1] [4]} 40 - 100 mg/kg/dag in 1 - 2 doses, max: 3 g/dag. Stoppen indien geen effect waarneembaar na 4 weken behandeling

Indicatie: Syndroom van West
Oraal 1 maand tot 18 jaar ^[4] 50 - 150 mg/kg/dag in 1 - 2 doses, max: 3 g/dag. Stoppen indien geen effect waarneembaar na 4 weken behandeling.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2

Aanpassing van de dosering is niet nodig

GFR 30-50 ml/min/1.73 m2

Aanpassing van de dosering is niet nodig

GFR 10-30 ml/min/1.73 m2

50 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 tot 24 uur

GFR < 10 ml/min/1.73 m2

Een algemeen advies wordt niet gegeven.

Klinische gevolgen

Bij verminderde nierfunctie nemen AUC en halfwaardetijd van vigabatrine toe. Hierdoor is het risico op bijwerkingen verhoogd

ANTI-EPILEPTICA

BARBITURATEN EN VERWANTE VERBINDINGEN
	Fenobarbital	N03AA02
	Primidon Mysoline	N03AA03

HYDANTOINEDERIVATEN
	Fenytoine Diphantoine, Epanutin	N03AB02

SUCCINIMIDEDERIVATEN
	Ethosuximide Ethymal	N03AD01

BENZODIAZEPINEDERIVATEN
	Clonazepam Rivotril	N03AE01

CARBOXAMIDEDERIVATEN
	Carbamazepine Tegretol	N03AF01
	Oxcarbazepine Trileptal	N03AF02
	Rufinamide Inovelon	N03AF03

VETZUURDERIVATEN
	Valproaat natrium Depakine, Orfiril	N03AG01

OVERIGE ANTI-EPILEPTICA
	Brivaracetam Briviact	N03AX23
	Felbamaat Taloxa	N03AX10
	Gabapentine Neurontin	N03AX12
	Lacosamide Vimpat	N03AX18
	Lamotrigine Lamictal	N03AX09
	Levetiracetam Keppra, Kevesy, Matever	N03AX14
	Perampanel Fycompa	N03AX22
	Pregabaline Lyrica	N03AX16
	Stiripentol Diacomit	N03AX17
	Sultiam Ospolot	N03AX03
	Topiramaat Topamax	N03AX11
	Zonisamide Zonegran	N03AX15

BARBITURATEN EN VERWANTE VERBINDINGEN
	Fenobarbital	N03AA02
	Primidon Mysoline	N03AA03

HYDANTOINEDERIVATEN
	Fenytoine Diphantoine, Epanutin	N03AB02

SUCCINIMIDEDERIVATEN
	Ethosuximide Ethymal	N03AD01

BENZODIAZEPINEDERIVATEN
	Clonazepam Rivotril	N03AE01

CARBOXAMIDEDERIVATEN
	Carbamazepine Tegretol	N03AF01
	Oxcarbazepine Trileptal	N03AF02
	Rufinamide Inovelon	N03AF03

VETZUURDERIVATEN
	Valproaat natrium Depakine, Orfiril	N03AG01

OVERIGE ANTI-EPILEPTICA
	Brivaracetam Briviact	N03AX23
	Felbamaat Taloxa	N03AX10
	Gabapentine Neurontin	N03AX12
	Lacosamide Vimpat	N03AX18
	Lamotrigine Lamictal	N03AX09
	Levetiracetam Keppra, Kevesy, Matever	N03AX14
	Perampanel Fycompa	N03AX22
	Pregabaline Lyrica	N03AX16
	Stiripentol Diacomit	N03AX17
	Sultiam Ospolot	N03AX03
	Topiramaat Topamax	N03AX11
	Zonisamide Zonegran	N03AX15

Bijwerkingen bij kinderen

Opwinding en excitatie. Toename absences (NVN guideline)

Bijwerkingen bij volwassenen

Zeer vaak (> 10%): slaperigheid, moeheid; het sederend effect neemt af in de loop van de therapie. Opwinding en excitatie (bij kinderen). Asymptomatische gezichtsvelddefecten (een concentrische vernauwing van het gezichtsveld van beide ogen, bij ca. 33%, vaak irreversibel, kan optreden vanaf een maand tot meer dan zes jaar na het begin van de behandeling).

Vaak (1-10%): hoofdpijn, gewichtstoename, spraakstoornissen, tremoren, oedeem, duizeligheid, paresthesie, concentratie- en geheugenstoornissen, agressie, nervositeit, irritatie, depressieve verschijnselen, verwardheid, paranoïde reacties, slapeloosheid, misselijkheid, braken, buikpijn, alopecia, wazig zien, dubbelzien, nystagmus.

Soms (0,1-1%): ataxie, (hypo)manie, psychose, uitslag.

Zelden (0,01-0,1%): angio-oedeem, urticaria, symptomen van encefalopathie, zelfmoordpoging, retina-afwijkingen, (als perifere retina-atrofie).

Zeer zelden (< 0,01%): neuritis optica, opticusatrofie, hallucinaties, leverreacties (hepatitis). Convulsies kunnen voorkomen. Tijdelijke daling van het Hb-gehalte.

Verder zijn gemeld: afwijkingen op MRI-scans van de hersenen; bewegingsstoornissen (als dystonie, dyskinesie en hypertonie) al dan niet in verband met afwijkingen op de MRI-scan.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Eerste keus bij Syndroom van West. Toepasbaar bij multifocale epilepsie, doch op grond van bijwerkingenprofiel (beperking gezichtsveld, excitatie, agitatie, slaapstoornissen en toename eetlust) is vigabatrine hier geen eerste keus.

Vóór het begin van de behandeling en daarna elk half jaar tijdens de duur van de behandeling moet gezichtsveldonderzoek bij voorkeur gestandaardiseerde statische perimetrie worden uitgevoerd. Bij gezichtsveldvernauwing dient afbouwen van de behandeling te worden overwogen of moet het gezichtsveld frequenter gecontroleerd worden. Bij kinderen onder de negen jaar is perimetrie zelden mogelijk en moet voortzetten van de behandeling regelmatig worden heroverwogen.

Uit onderzoek in dieren blijkt dat vigabatrine een deficiëntie in taurine kan veroorzaken. Omdat deze taurinedeficiëntie mogelijk de oorzaak is van retina-afwijkingen wordt vigabatrine daarom nog wel eens gecombineerd met taurine [Jammoul 2009].

Waarschuwingen en voorzorgen bij volwassenen

Bij circa 10% van de patiënten treedt na verloop van tijd verlies van effect op, bij infantiele spasmen bij circa 20%. Vooral bij patiënten met myoklonische insulten, kan juist een toename van het aantal convulsies worden gezien door toepassing van vigabatrine. Neurologische functies en Hb-gehalte regelmatig controleren. Controle op verschijnselen van zelfmoordgedachten en -gedrag wordt aanbevolen. Vóór het begin van de behandeling en daarna elk half jaar tijdens de duur van de behandeling moet gezichtsveldonderzoek bij voorkeur middels gestandaardiseerde statische perimetrie worden uitgevoerd. De kans op gezichtsvelddefecten houdt verband met de blootstelling aan vigabatrine, mogelijk zowel wat betreft dosering als behandelduur. Bij gezichtsveldvernauwing dient afbouwen van de behandeling te worden overwogen of moet het gezichtsveld frequenter gecontroleerd worden. Bij kinderen onder de negen jaar is perimetrie zelden mogelijk en moet voortzetten van de behandeling regelmatig worden heroverwogen. Een verergering van gezichtsvelddefecten nadat de behandeling is gestaakt, kan niet worden uitgesloten. Bij starten of abrupt staken van de therapie kunnen psychotische verschijnselen optreden, vooral bij patiënten met een psychiatrische voorgeschiedenis. Bij plotseling staken van de therapie is er tevens kans op rebound-insulten; dosis afbouwen in 2 tot 4 weken. Als tijdens behandeling nieuwe bewegingsstoornissen optreden, de dosis verlagen of de behandeling geleidelijk afbouwen. Lever- en urinetesten zijn minder betrouwbaar door gebruik van vigabatrine.

Het gebruik kan aan het begin van de behandeling leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.

Interacties

Het heeft geen enzyminducerende of enzymremmende eigenschappen.

Niet beoordeeld: de plasmaconcentratie van fenytoïne kan met 16-33% worden verlaagd.

Referenties

Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 18 nov 2019
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 18 nov 2019
Sanofi-Aventis Netherlands BV, SPC Sabril (RVG 15722) 01-11-2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Nederlandse Vereniging voor Neurologie, Richtlijn epilepsie; Epilepsiesyndromen (bij kinderen) & anti-epileptica; absence epilepsie, 2013
Jammoul F, et al. , Taurine deficiency is a cause of vigabatrin-induced retinal phototoxicity., Ann Neurol, 2009, 65, 98-107

Wijzigingen

18 november 2019 09:48: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van vigabatrine bij kinderen is beoordeeld. Dit heeft geleid tot de aanpassing van de dosering, de toevoeging van informatie over toepassing bij nierfunctiestoornissen, de toevoeging waarschuwing ten aanzien van deficientie in taurine agv vigabatrine en de toevoeging van een bijwerking (toename absences) .