Kinderformularium

Algemeen anestheticum, zonder analgetische eigenschappen. Verhoogt de binding van GABA op de GABAA-receptor en stimuleert hierdoor de remmende werking van GABA op de signaaloverdracht. Gebruik van etomidaat veroorzaakt een daling in plasmacortisol- en aldosteronspiegels die 6–8 uur aanhoudt. Remt specifiek en reversibel de steroïdsynthese in de bijnier. Heeft anticonvulsieve eigenschappen. Werking: effect binnen 10–60 seconden, de anesthesie houdt 3–5 minuten aan.

Farmacokinetiek bij kinderen

Etomidaat heeft geen analgetisch effect. Voor een goede analgesie moet vóór de inductie met etomidaat een analgeticum worden toegediend, zoals fentanyl. Het effect duurt ongeveer 4 tot 5 minuten. De farmacokinetiek van etomidaat is onderzocht bij kinderen. Een onderzoek uitgevoerd bij 12 kinderen (leeftijd 7-13 jaar, gewicht 22-48 kg) rapporteerde een gemiddeld totaal verdelingsvolume (4,0 L/kg), vergelijkbaar met dat van volwassenen (zie tabel 1). Etomidaat is lipofiel en het metabolisme is afhankelijk van de leveresteraseactiviteit (hydrolyseert de geneesmiddelen tot een carboxylzuur en een ethanoluitgangsgroep). De carboxylaatmetaboliet wordt voornamelijk uitgescheiden in de urine en in mindere mate in de gal (SmPC Etomidaat Lipuro)). De klaring van het geneesmiddel per gewicht was bij kinderen ongeveer 58% hoger dan bij volwassenen, maar dit geldt voor oudere kinderen. Deze gegevens wijzen erop dat kinderen hogere doses nodig hebben dan volwassenen (Dennhart 2020).

Leeftijd	Dosis (mg/kg)	Klaring (L/min/kg)	Vd_centraal(L/kg)	Vd_perifeer(L/kg)	Vd,_ss (L/kg)	Vd_{totaal schijnbaar} (L/kg)	Vd (L/kg)	T1/2_β (min)	Ref.
Volwassenen Leeftijd 28-52 jr Gewicht 46-72kg	0,3	0,0109	0,27		2,5	4,1			Sfez et al. 1990
Volwassenen Leeftijd 28-52 jr Gewicht 46-72kg							4,5	180-300ᶻ	KNMP
Kinderen Leeftijd: gem 9,6 years (SD 2) Gewicht: gem 31 kg (SD 8,5))	0,4	0,0172	0,66		2,8	4,0		175	Sfez et al.1990
Kinderen - 4 jt, 16kg Leeftijd: mediaan 4 years (0,53-13,21) Gewicht: 15,7 kg (7,5-52)	0,3	CL₁ 0,031; CL₂0,04; CL₃ 0,025	0,136	V₂ 0,157; V₃ 1,13	1,423^b				Lin et al. 2012
Neonaten -Zuigelingen Leeftijd; mediaan 3,35 mnd (8d – 11,74 mnd) Gewicht: 4,98 kg (2,5-8,35)	0,3	0,017	0,135	0,326	0,461^b				Su et al. 2015

ᶻ Range,ꙺ Data afkomstig van popPK model en Vd of Cl. Vd,ss = V1+V2+V3.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

Dosering tot 0,4 mg/kg/dosis: On-label
Dosering> 0,4 mg/kg: Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Algehele anesthesie:
≥ 6 maanden: 0,3-0,4 mg/kg.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Inj.vlst. 2 mg/ml
Inj.emulsie 2 mg/ml

Ongewenste hulpstoffen

Etomidaat Lipuro bevat sojaolie
Hypnomidate bevat propyleenglycol.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Anaesthesie: inductie
Intraveneus a terme neonaat ^{[3] [6] [7] [8]} 0,2 - 0,4 mg/kg/dosis, bolus in 15-60 sec. éénmalig voor intubatie. 1 maand tot 6 maanden ^{[5] [6] [7] [8]} 0,2 - 0,4 mg/kg/dosis, bolus in 15-60 sec. éénmalig voor intubatie. 6 maanden tot 18 jaar ^[3] 0,3 - 0,4 mg/kg/dosis, bolus in 15-60 sec.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen bij kinderen

Spiertrekkingen door subcorticale ontremming. Hemodynamisch stabiel. Adenocortiale suppressie bij langdurig gebruik.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): verlaagde cortisolspiegel. Dyskinesie.

Vaal (1-10%): myoclonus. Pijn in het verloop van de ader, hypotensie. Apneu, hyperventilatie, stridor. Braken, misselijkheid. Huiduitslag.

Soms (0,1-1%): bradycardie, extrasystole, ventriculaire extrasystolen, hypertensie. Flebitis. Hypoventilatie, hik, hoesten. Speekselvloed. Hypertonie, onwillekeurige spiercontracties, nystagmus. Erytheem. Spierrigiditeit. Pijn op de injectieplaats. Postprocedurele/operatieve misselijkheid. Vertraagd herstel van de anesthesie.

Verder zijn gemeld: volledig AV-blok, hartstilstand. Ademhalingsdepressie, bronchospasme (waaronder met fataal verloop). Overgevoeligheid (waaronder anafylactische en anafylactoïde reacties en shock). Convulsies (incl. grand mal). Shock, tromboflebitis (oppervlakkige en diepveneuze trombose). Trismus. Urticaria, Stevens-Johnsonsyndroom.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

bekende overgevoeligheid voor soja of pinda (etomidaat Lipuro).

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Altijd in combinatie met corticosteroiden in verband met bijniersuppressie door etomidaat (ook al bij eenmalige toediening.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Combinatie met analgetica is noodzakelijk omdat etomidaat geen analgetische eigenschappen heeft.

De inductie kan gepaard gaan met een lichte en voorbijgaande daling in bloeddruk door afname van de perifere vaatweerstand; bij verzwakte patiënten kan meer uitgesproken hypotensie optreden.

Voorzichtig zijn bij ouderen en patiënten met hartfalen omdat met name bij hoge doses de hartfunctie kan afnemen.

Als de patiënt onder ernstige stress staat, vooral bij bijnierschorsinsufficiëntie (bv. bij sepsis) kan een exogeen cortisol (bv. 50–100 mg hydrocortison) nodig zijn om de daling in plasmaconcentraties van cortisol op te vangen. ACTH is niet zinvol. Vermijd herhaalde toediening, of toediening per continu infuus, van etomidaat om langdurige onderdrukking van endogeen cortisol en aldosteron te voorkomen.

Wees voorzichtig bij patiënten in kritieke toestand, bv. patiënten met sepsis.

Spiertrekkingen en pijn in de vene kunnen grotendeels worden voorkomen met een lage i.v.-dosering van fentanyl en/of diazepam, 1–2 minuten voor de inductie met etomidaat.

Bij levercirrose de dosis verlagen; controleer de patiënt zorgvuldig, omdat leverfunctiestoornissen kunnen optreden bij propyleenglycolbevattende preparaten.

Controleer de patiënt nauwkeurig bij een verminderde nierfunctie, omdat nierfunctiestoornissen (incl. acute tubulaire necrose of acuut nierfalen) kunnen optreden bij propyleenglycolbevattende preparaten.

Etomidaat-lipuro: bij voorkeur niet toedienen aan patiënten met erfelijke afwijkingen van de haem-biosynthese, omdat in dieren is aangetoond dat er sprake is van een porfyrogeen potentieel.

Gedurende circa 24 uur na toediening niet autorijden of machines bedienen.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet beoordeeld:
Sedativa en opioïden kunnen het hypnotische effect van etomidaat versterken. Bij combinatie met deze middelen dient de dosering van etomidaat te worden verlaagd.

Het kan het effect van bloeddrukverlagende middelen versterken.

Bij combinatie met intraveneuze toediening van fentanyl kan de klaring en het verdelingsvolume met een factor 2-3 dalen zonder dat de halfwaardetijd verandert; de dosering van etomidaat moet bij combinatie met fentanyl mogelijk worden verlaagd.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

GEHALOGENEERDE KOOLWATERSTOFFEN
	Desfluraan Suprane	N01AB07
	Isofluraan Sedaconda	N01AB06
	Sevofluraan Sevorane	N01AB08

BARBITURATEN
	Thiopental Pentothal	N01AF03

OPIOIDE ANAESTHETICA
	Alfentanil Rapifen	N01AH02
	Fentanyl Parenteraal	N01AH01
	Remifentanil Ultiva	N01AH06
	Sufentanil Sufenta, Dzuveo	N01AH03

OVERIGE ALGEMENE ANAESTHETICA
	Esketamine Ketanest S	N01AX14
	Natriumoxybaat - intraveneus	N01AX11
	Propofol Diprivan, Propofol Lipuro	N01AX10

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
Den Brinker M et al, One single dose of etomidate negatively influences adrenocortical performance for at least 24h in children with meningococcal sepsis., Intensive Care Med, 2008, Jan 34(1), 163-8
B.Braun Melsungen AG, SmPC Etomidaat Lipuro (RVG 19122) 28-04-2022, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Forman SA., Clinical and molecular pharmacology of etomidate, Anesthesiology, 2011, 114(3), 695-707
Sfez M, et al., Comparaison de la pharmacocinétique de l'étomidate chez l'enfant et chez l'adulte. , Annales Françaises d'Anesthésie et de Réanimation., 1990, 9(2), 127-31
Su F, et al., Population pharmacokinetics of etomidate in neonates and infants with congenital heart disease., Biopharm Drug Dispos., 2015, 36(2), 104-14
Kay B., A clinical assessment of the use of etomidate in children, Br J Anaesth, 1976, 48(3), 207-11
Dennhardt N, et al., Effect of etomidate on systemic and regional cerebral perfusion in neonates and infants with congenital heart disease: A prospective observational study., Paediatr Anaesth, 2020, 30(9), 984-9
Informatorium Medicamentorum , (Interacties, verminderde nierfunctie), Geraadpleegd 28 juni 2024
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, bijwerkingen, waarschuwingen en voorzorgen, contra-indicaties), Geraadpleegd 28 juni 2024

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

04 juli 2024 16:34: De beschikbare wetenschappelijk literatuur over de toepassing van etomidaat bij neonaten is beoordeeld in het kader van het NEODOSE project. Dit heeft geleid tot de aanpassing van het doseeradvies voor a terme neonaten.