Label dosisadvies Kinderformularium

Infecties bij CF:
> 1 mnd: on-label
Dosering > 150 mg/kg/dag: off-label
Sepsis en infecties:
< 2 mnd: dosering > 60 mg/kg/dag: Off-label
> 2 mnd: On-label

Eigenschappen

Farmacokinetiek

Uit de farmacokinetische studies (van den Anker et al., McCracken et al., Mulhall et al., Prinsloo et al.) bij neonaten blijkt dat de klaring van ceftazidim, met toename van de gestationele- en postnatale leeftijd, toeneemt. Dit als gevolg van de rijping van de nieren en de toename van de glomerulaire filtratie snelheid. De halfwaardetijd van ceftazidim is tevens afhankelijk van de gestationele- en postnatale leeftijd en kan bij premature neonaten drie- tot viermaal de waarde van volwassenen bedragen. De gemiddelde halfwaardetijden voor de verschillende leeftijdscategorieën bedragen als volgt:
Neonaten <1 week, <2 kg: 7 – 8 uur
Neonaten <1 week, >2 kg: 4 – 6 uur
Neonaten 1 – 4 weken, <2 kg: 3 – 6 uur
Neonaten 1 – 4 weken, >2 kg: 3 – 5 uur
Zuigelingen 1 – 2 maanden: 3 uur
Zuigelingen >2 maanden: 2 uur

In de studie van Bradley 2016 zijn de volgende kinetische parameters gevonden na een enkelvoudige IV dosis van 50 mg/kg (max 2000 mg):

Algemene opmerkingen

Ceftazidim bevat ongeveer 2 mmol natrium per gram.

Doseringen

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

• GFR 50-80 ml/min/1.73 m2: Dosisaanpassing is niet nodig
• GFR 30-50 ml/min/1.73 m2: 50-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur.
  De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen
• GFR 10-30 ml/min/1.73 m2: 50-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur.
  De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen
• GFR < 10 ml/min/1.73 m2: 25% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 tot 48 uur.
  De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen

Klinische gevolgen:

Nefrotoxische verschijnselen komen vooral voor bij hoge doseringen, bij reeds bestaande nierfunctiestoornis en bij gelijktijdige behandeling met andere nefrotoxische stoffen. Bij zeer hoge doses kunnen convulsies optreden.

Bij dialyse:

Hemodialyse: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 50% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur; op dialysedagen na de dialyse toedienen.
CVVH: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 25-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur

Peritoneaal: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 25-50% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

OVERIGE BETALACTAM-ANTIBIOTICA

Bijwerkingen bij kinderen

Tromboflebitis, koorts, misselijkheid, braken, diarree, bloedbeeldafwijkingen, tijdelijke verhoging leverenzymen, candida vaginalis, hoofdpijn, duizeligheid, smaakstoornissen. Zelden: tremor, convulsies, pseudomembraneuze colitis.

Bijwerkingen algemeen

Vaak (1-10%): diarree. Urticaria, maculopapuleuze huiduitslag. Eosinofilie, trombocytose. (Voorbijgaande) stijgingen van één of meer leverenzymen (ALAT, ASAT, LDH, γ-GT, alkalische fosfatase). (Trombo)flebitis bij i.v.-toediening. Lokale pijn of ontsteking na i.m.-toediening.

Soms (0,1-1%): candidiase (incl. vaginitis en orale spruw). Hoofdpijn, duizeligheid. Misselijkheid, braken, buikpijn, colitis. Koorts. Jeuk. Leukopenie, neutropenie, trombocytopenie. (Voorbijgaande) verhogingen van bloedureum en/of serumcreatinine.

Zeer zelden (< 0,01%): interstitiële nefritis, acuut nierfalen.

Verder zijn gemeld: angio-oedeem, anafylaxie. Neurologische verschijnselen (vooral bij relatieve overdosering bij verminderde nierfunctie) zoals paresthesie, tremor, myoklonieën, convulsies, encefalopathie, coma). Geelzucht. Toxische epidermale necrolyse (TEN), Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), erythema multiforme, DRESS-syndroom. Nare smaak in de mond. Agranulocytose, hemolytische anemie, lymfocytose.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Er bestaat kruisovergevoeligheid/-resistentie tussen cefalosporinen en penicillinen. Indien ten gevolge van penicillines ernstige anafylactische reacties zijn opgetreden dient toediening van de eerste dosis van cefalosporines onder bewaking plaats te vinden. Voortgezette toediening van ceftazidim kan resulteren in overgroei van niet-gevoelige micro-organismen. Bij langdurig gebruik moet het bloedbeeld regelmatig worden gecontroleerd.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

(Kruis)overgevoeligheid en kruisresistentie tussen cefalosporinen onderling en penicillinen komt voor. Voorzichtig bij gebleken lichte overgevoeligheid voor andere β-lactamantibiotica (penicillinen, carbapenems, monobactams). Bij het optreden van overgevoeligheidsreacties het gebruik van ceftazidim staken.

Bij langdurig gebruik het bloedbeeld regelmatig controleren. Indien een patiënt tijdens de behandeling een anemie ontwikkelt, de diagnose van cefalosporine-geassocieerde anemie overwegen en de behandeling staken totdat de oorzaak is vastgesteld. Deze immuun-gemedieerde hemolytische anemie kan fataal verlopen.

Overgroei niet-gevoelige micro-organismen: Voortgezette toediening van ceftazidim kan resulteren in overgroei van niet-gevoelige micro-organismen.

Colitis: Bij optreden van ernstige diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dat geval, evenals bij optreden van hemorragische colitis, het gebruik staken.

Door gebruik van cefalosporinen kan de Coombs-test fout-positief worden evenals glucosebepalingen in de urine met koperbevattende reagentia (Benedict-suikerreactie of Fehling-reagens, Clinitest e.d.).

Interacties

Interacties cefalosporines

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode. Het zogenaamde ´hypoprotrombinemische´ cefamandol remt waarschijnlijk de productie van vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva, tetracyclines of met TNF-α-antagonisten.

Niet beoordeeld:
Het risico op nefrotoxische verschijnselen wordt verhoogd door combinatie met andere potentieel nefrotoxische middelen, zoals aminoglycosiden, polymyxines en furosemide.

Combinatie met probenecide kan leiden tot een verhoogde plasmaconcentratie van de cefalosporines die in voldoende mate renaal via tubulaire secretie worden geëlimineerd (cefaclor, cefalexine, cefazoline, cefamandol, ceftibuten, cefuroxim, cefotaxim). De interactie met probenecide berust op remming van de tubulaire secretie van het antibioticum.

De werking kan worden geantagoneerd door chlooramfenicol en macroliden.

Interacties antibacteriele middelen algemeen

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

Referenties

1. Chuang YY, et al, Cefepime versus ceftazidime as empiric monotherapy for fever and neutropenia in children with cancer, Pediatr Infect Dis J, 2002, 21, 203-9
2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 4-12-2021
3. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 1-4-2022
4. De Boeck K, et al, Treatment of Pseudomonas aeruginosa lung infection in cystic fibrosis with high or conventional doses of ceftazidime., J Antimicrob Chemother., 1998, 41, 407-9
5. De Louvois J, et al, A comparison of ceftazidime and aminoglycoside based regimens as empirical treatment in 1316 cases of suspected sepsis in the newborn. European Society for Paediatric Infectious Diseases--Neonatal Sepsis Study Group, Eur J Pediatr., 1992, 151, 876-84
6. Fleischhack G, et al, Meropenem versus ceftazidime as empirical monotherapy in febrile neutropenia of paediatric patients with cancer., J Antimicrob Chemother., 2001, Jun;47(6):., 841-53
7. Latzin P, et al, Efficacy and safety of intravenous meropenem and tobramycin versus ceftazidime and tobramycin in cystic fibrosis., J Cyst Fibros., 2008, 7, 142-6
8. McCracken GH Jr, et al, Pharmacokinetics of ceftazidime in newborn infants., Antimicrob Agents Chemother, 1984, 26, 583-4
9. Mulhall A, et al, The pharmacokinetics and safety of ceftazidime in the neonate., J Antimicrob Chemother., 1985, 15, 97-103
10. Mustafa MM, et al, Comparative study of cefepime versus ceftazidime in the empiric treatment of pediatric cancer patients with fever and neutropenia., Pediatr Infect Dis J., 2001, 20, 362-9
11. Prinsloo JG, et al, A preliminary pharmacokinetic study of ceftazidime in premature, new born and small infants., J Antimicrob Chemother., 1983, 12, 361-4
12. Rappaz I, et al, Continuous infusion of ceftazidime with a portable pump is as effective as thrice-a-day bolus in cystic fibrosis children., Eur J Pediatr., 2000, 159, 919-25
13. Schaad UB, et al, Cefepine vs. ceftazidime treatment of pyelonephritis: a European, randomized, controlled study of 300 pediatric cases. European Society for Paediatric Infectious Diseases (ESPID) Pyelonephritis Study Group., Pediatr Infect Dis J, 1998, 17, 639-44
14. van den Anker JN, et al, Ceftazidime pharmacokinetics in preterm infants: effect of postnatal age and postnatal exposure to indomethacin., Br J Clin Pharmacol., 1995, 40, 439-43
15. van den Anker JN, et al, Ceftazidime pharmacokinetics in preterm infants: effects of renal function and gestational age, Clin Pharmacol Ther., 1995, 58, 650-9
16. CBO, Richtlijn Diagnostiek en behandeling Cystic Fibrosis, www.cbo.nl, 2007
17. GlaxoSmithKline BV. , SmPC Fortum (RVG 12847) 26-4-2014, www.cbg-meb.nl
18. Bradley JS et al., Phase I Study Assessing the Pharmacokinetic Profile, Safety, and Tolerability of a Single Dose of Ceftazidime-Avibactam in Hospitalized Pediatric Patients, Antimicrob Agents Chemother., 2016 , Sep 23;60(10), 6252-9
19. European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing - EUCAST, Clinical breakpoints - breakpoints and guidance, https://www.eucast.org/clinical_breakpoints, Jan 2, 2023
20. Dutch Working Party on Antibiotic Policy (SWAB) - Special Interest Group Pediatrics, Expert opinion on high dosing for infections caused by microorganisms susceptible to increased doses., Dec 6, 2022

Wijzigingen

• 16 januari 2023 11:46: Nieuwe indicatie voor infecties veroorzaakt door micro-organismen die gevoelig zijn bij een verhoogde dosering op basis van nieuwe EUCAST breekpunten.
• 25 juni 2018 12:54: Het advies bij verminderde nierfunctie is aangepast, een advies bij dialyse is toegevoegd.
• 04 juni 2018 11:05: In overleg met kindernefrologen het advies voor verminderde nierfunctie aangepast en adviezen bij dialyse toegevoegd.
• 09 oktober 2017 11:35: Nieuwe PK data toegevoegd obv publicatie van Bradley

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering