Geneesmiddel | Ceftazidim | Kinderformularium

Infecties bij CF:
> 1 mnd: on-label
Dosering > 150 mg/kg/dag: off-label
Sepsis en infecties:
< 2 mnd: dosering > 60 mg/kg/dag: Off-label
> 2 mnd: On-label

Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Behandeling van mono-infecties en menginfecties veroorzaakt door 2 of meer gevoelige micro-organismen:
Pasgeborenen en zuigelingen tot 2 mnd: 25-60 mg/kg/dag verdeeld over twee doseringen
Kinderen >2 mnd en <40 kg: 100-150 mg/kg/dag verdeeld over 2-3 injecties of continue infuus Oplaaddosis van 60-100 mg/kg gevolgd door een continu infuus van 100-200 mg/kg/dag, maximaal 6 g/dag.
>40 kg: 1-2 g elke 8 uur. Continue infuus: Oplaaddosis van 2 g, gevolgd door een continu infuus van 4 tot 6 g elke 24 uur
Bronchopulmonaire infecties bij CF: 150 mg/kg/dag verdeeld over 3 doseringen, max 9 g/dag indien ≥40 kg, max 6 g/dag indien <40 kg

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Poeder voor inj.vlst. (als 5-water) 500 mg, 1000 mg, 2000 mg

Eigenschappen

Bactericide antibioticum uit de groep van cefalosporinen (3e generatie). Bindt zich aan penicilline bindende eiwitten in de celwand van bacteriën, waardoor de synthese van peptidoglycaan wordt geremd. Dit resulteert in celdood. Ceftazidim wordt geïnactiveerd door β-lactamasen (ESBL's). Gewoonlijk gevoelig zijn: Streptococcus pyogenes, Streptococcus agalactiae, Citrobacter koseri, Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Neisseria meningitidis, Proteus spp. waaronder Proteus mirabilis, en Providencia spp. Een verworven resistentie kan een probleem zijn bij: Staphylococcus aureus (meticilline–gevoelig), Streptococcus pneumoniae, Acinetobacter baumannii, Burkholderia cepacia, Citrobacter freundii, Enterobacter aerogenes, Enterobacter cloacae, Klebsiella spp. waaronder Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Serratia spp., Morganella morganii, Clostridium perfringens, Peptococcus spp., Peptostreptococcus spp. en Fusobacterium spp. Ongevoelig zijn: Staphylococcus aureus (meticilline–resistent), Enterococcus spp. waaronder Enterococcus faecalis en Enterococcus faecium, Listeria spp., Bacteroides fragilis, Clostridium difficile, Chlamydia spp., Mycoplasma spp. en Legionella spp.

Kinetische gegevens

Uit de farmacokinetische studies (van den Anker et al., McCracken et al., Mulhall et al., Prinsloo et al.) bij neonaten blijkt dat de klaring van ceftazidim, met toename van de gestationele- en postnatale leeftijd, toeneemt. Dit als gevolg van de rijping van de nieren en de toename van de glomerulaire filtratie snelheid. De halfwaardetijd van ceftazidim is tevens afhankelijk van de gestationele- en postnatale leeftijd en kan bij premature neonaten drie- tot viermaal de waarde van volwassenen bedragen. De gemiddelde halfwaardetijden voor de verschillende leeftijdscategorieën bedragen als volgt:
Neonaten <1 week, <2 kg: 7 – 8 uur
Neonaten <1 week, >2 kg: 4 – 6 uur
Neonaten 1 – 4 weken, <2 kg: 3 – 6 uur
Neonaten 1 – 4 weken, >2 kg: 3 – 5 uur
Zuigelingen 1 – 2 maanden: 3 uur
Zuigelingen >2 maanden: 2 uur

In de studie van Bradley 2016 zijn de volgende kinetische parameters gevonden na een enkelvoudige IV dosis van 50 mg/kg (max 2000 mg):

	3-23 mnd	2-5 jr	6-11 jr	12-17 jr
Cmax (mg/l)	91,7	80,1	81,3	79,8
Tmax (uur)	-	-	2,1	2
t½ (uur)	-	-	1,6	1,7
Cl (l/kg/uur)	-	-	0,226	0,169
AUC (u · mg/l)	286,27	255,32	221,2	230,6

Algemene opmerkingen

Ceftazidim bevat ongeveer 2 mmol natrium per gram.

Doseringen

Indicatie: Infecties bij cystische fibrose
Intraveneus 1 maand tot 18 jaar ^{[4] [7] [12] [16] [17]} 150 - 200 mg/kg/dag in 4 - 6 doses, max: 12 g/dag. Altijd in combinatie met tobramycine Alternatief: continu infuus

Indicatie: Sepsis en ernstige infecties zoals febriele neutropenie, luchtweginfecties, bot- en gewrichtsinfecties, meningitis, infecties van de huid en de weke delen, urinewegen en het abdomen
Intraveneus < 1 week en geboortegewicht < 2000 gr ^{[5] [8] [9] [11] [14] [15]} 50 mg/kg/dag in 2 doses. < 1 week en geboortegewicht ≥ 2000 gr ^{[5] [8] [9] [11] [14] [15]} 100 mg/kg/dag in 2 doses. 1 week tot 4 weken en geboortegewicht < 2000 gr ^{[5] [8] [9] [11] [14] [15]} 100 mg/kg/dag in 2 doses. 1 week tot 4 weken en geboortegewicht ≥ 2000 gr ^{[5] [8] [9] [11] [14] [15]} 150 mg/kg/dag in 3 doses. 1 maand tot 18 jaar ^{[1] [6] [10] [13] [17] [18]} 100 - 150 mg/kg/dag in 3 doses, max: 6 g/dag. Bij immuungecompromitteerde patienten: 150 mg/kg/dag in 3 doses

Indicatie: Sepsis en ernstige infecties zoals febriele neutropenie, luchtweginfecties, bot- en gewrichtsinfecties, meningitis, infecties van de huid en de weke delen, urinewegen en het abdomen

Intraveneus
- < 1 week en geboortegewicht < 2000 gr
  ^{[5]
  
  [8]
  
  [9]
  
  [11]
  
  [14]
  
  [15]}
  - 50 mg/kg/dag in 2 doses.
- < 1 week en geboortegewicht ≥ 2000 gr
  ^{[5]
  
  [8]
  
  [9]
  
  [11]
  
  [14]
  
  [15]}
  - 100 mg/kg/dag in 2 doses.
- 1 week tot 4 weken en geboortegewicht < 2000 gr
  ^{[5]
  
  [8]
  
  [9]
  
  [11]
  
  [14]
  
  [15]}
  - 100 mg/kg/dag in 2 doses.
- 1 week tot 4 weken en geboortegewicht ≥ 2000 gr
  ^{[5]
  
  [8]
  
  [9]
  
  [11]
  
  [14]
  
  [15]}
  - 150 mg/kg/dag in 3 doses.
- 1 maand tot 18 jaar
  ^{[1]
  
  [6]
  
  [10]
  
  [13]
  
  [17]
  
  [18]}
  - 100 - 150 mg/kg/dag in 3 doses, max: 6 g/dag.
  - Bij immuungecompromitteerde patienten: 150 mg/kg/dag in 3 doses

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2: Dosisaanpassing is niet nodig
GFR 30-50 ml/min/1.73 m2: 50-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur.
De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen
GFR 10-30 ml/min/1.73 m2: 50-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur.
De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen
GFR < 10 ml/min/1.73 m2: 25% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 tot 48 uur.
De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift dosering aanpassen

Klinische gevolgen:

Nefrotoxische verschijnselen komen vooral voor bij hoge doseringen, bij reeds bestaande nierfunctiestoornis en bij gelijktijdige behandeling met andere nefrotoxische stoffen. Bij zeer hoge doses kunnen convulsies optreden.

Bij dialyse:

Hemodialyse: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 50% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur; op dialysedagen na de dialyse toedienen.
CVVH: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 25-75% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur

Peritoneaal: De eerste gift is 100% van normale keerdosis, vanaf de tweede gift: 25-50% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur

OVERIGE BETALACTAM-ANTIBIOTICA

CEFALOSPORINES VAN DE EERSTE GENERATIE
	Cefalexine Keforal	J01DB01
	Cefalotine Keflin	J01DB03
	Cefazoline Kefzol	J01DB04

CEFALOSPORINES VAN DE TWEEDE GENERATIE
	Cefaclor Ceclor	J01DC04
	Cefamandol Mandol	J01DC03
	Cefuroxim (als Na-zout), cefuroxim (als axetil) Zinnat	J01DC02

CEFALOSPORINES VAN DE DERDE GENERATIE
	Cefotaxim (als Na-zout)	J01DD01
	Ceftibuten Cedax	J01DD14
	Ceftriaxon Rocephin	J01DD04

MONOBACTAM-ANTIBIOTICA
	Aztreonam inhalatie Cayston	J01DF01

CARBAPENEM-ANTIBIOTICA
	Imipenem + Cilastatine (combinatie preparaat)	J01DH51
	Meropenem Meronem	J01DH02

CEFALOSPORINES VAN DE EERSTE GENERATIE
	Cefalexine Keforal	J01DB01
	Cefalotine Keflin	J01DB03
	Cefazoline Kefzol	J01DB04

CEFALOSPORINES VAN DE TWEEDE GENERATIE
	Cefaclor Ceclor	J01DC04
	Cefamandol Mandol	J01DC03
	Cefuroxim (als Na-zout), cefuroxim (als axetil) Zinnat	J01DC02

CEFALOSPORINES VAN DE DERDE GENERATIE
	Cefotaxim (als Na-zout)	J01DD01
	Ceftibuten Cedax	J01DD14
	Ceftriaxon Rocephin	J01DD04

MONOBACTAM-ANTIBIOTICA
	Aztreonam inhalatie Cayston	J01DF01

CARBAPENEM-ANTIBIOTICA
	Imipenem + Cilastatine (combinatie preparaat)	J01DH51
	Meropenem Meronem	J01DH02

Bijwerkingen bij kinderen

Tromboflebitis, koorts, misselijkheid, braken, diarree, bloedbeeldafwijkingen, tijdelijke verhoging leverenzymen, candida vaginalis, hoofdpijn, duizeligheid, smaakstoornissen. Zelden: tremor, convulsies, pseudomembraneuze colitis.

Bijwerkingen bij volwassenen

Vaak (1–10%): (trombo)flebitis bij i.v.–toediening. Lokale pijn of ontsteking na i.m.–toediening. Eosinofilie, trombocytose. Diarree. (Voorbijgaande) stijgingen van één of meer leverenzymen (ALAT, ASAT, LDH, γ-GT, alkalische fosfatase). Urticaria, maculopapulaire huiduitslag. Soms (0,1–1%): candidiasis (incl. vaginitis en orale spruw). Neutropenie, leukopenie, trombocytopenie. Hoofdpijn, duizeligheid. Misselijkheid, braken, buikpijn, colitis. Koorts. Jeuk. (voorbijgaande) verhogingen van bloed ureum en/of serumcreatinine. Zeer zelden (< 0,01%): interstitiële nefritis, acuut nierfalen. Verder zijn nog gemeld: agranulocytose, hemolytische anemie, lymfocytose. Anafylaxie. Neurologische verschijnselen (vooral bij relatieve overdosering bij verminderde nierfunctie) zoals paresthesie, tremor, myoklonie, convulsie, encefalopathie, coma). Nare smaak in de mond. Geelzucht. Toxische epidermale necrolyse, Stevens–Johnsonsyndroom, erythema multiforme, angio–oedeem.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contraindicaties bij volwassenen

Overgevoeligheid voor cefalosporinen. Eerdere (ernstige) overgevoeligheidsreactie op enig ander β-lactamantibioticum zoals penicillinen en carbapenems.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Er bestaat kruisovergevoeligheid/-resistentie tussen cefalosporinen en penicillinen. Indien ten gevolge van penicillines ernstige anafylactische reacties zijn opgetreden dient toediening van de eerste dosis van cefalosporines onder bewaking plaats te vinden. Voortgezette toediening van ceftazidim kan resulteren in overgroei van niet-gevoelige micro-organismen. Bij langdurig gebruik moet het bloedbeeld regelmatig worden gecontroleerd.

Waarschuwingen en voorzorgen bij volwassenen

Kruisovergevoeligheid en kruisresistentie tussen cefalosporinen onderling en penicillinen komt voor. Voorzichtig bij gebleken lichte overgevoeligheid voor andere β-lactamantibiotica. Bij nierfunctiestoornissen de dosering aanpassen. Indien een patiënt tijdens de behandeling een anemie ontwikkelt, de diagnose van cefalosporine–geassocieerde anemie overwegen en de behandeling staken totdat de oorzaak is vastgesteld. Deze immuun–gemedieerde hemolytische anemie kan fataal verlopen. Bij optreden van ernstige diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dat geval, evenals bij optreden van hemorragische colitis en overgevoeligheidsreacties, het gebruik staken. Door gebruik van cefalosporinen kan de Coombs-test fout-positief worden evenals glucosebepalingen in de urine met koperbevattende reagentia (Benedict-suikerreactie of Fehling-reagens, Clinitest e.d.). Voortgezette toediening van ceftazidim kan resulteren in overgroei van niet-gevoelige micro-organismen. Bij langdurig gebruik het bloedbeeld regelmatig controleren. Bij toevoeging van vancomycine aan ceftazidim in oplossing kan neerslagvorming optreden.

Interacties

Interacties cefalosporines

Relevant: het risico op nefrotoxiciteit is verhoogd bij combinatie met ciclosporine en cisplatine. De combinatie wordt bij voorkeur vermeden. Het risico op nefrotoxiciteit kan tot 6 maanden na staken van cisplatine aanwezig zijn.

Niet relevant: het risico op nefrotoxiciteit is verhoogd bij combinatie met amfotericine B.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met carboplatine of lisdiuretica.

Niet beoordeeld: het risico op nefrotoxiciteit kan toenemen bij combinatie met bepaalde cefalosporines, polymyxines, vancomycine en NSAID's. Er is een verminderde renale klaring van gentamicine en amikacine opgetreden bij combinatie met indometacine bij prematuren en bij combinatie met andere NSAID's.

Aminoglycosiden kunnen de neuromusculaire blokkade (vooral de ademhalingsdepressie) veroorzaakt door perifeer werkende spierrelaxantia versterken.

Neomycine kan bij orale toediening de absorptie van sommige andere farmaca (met name digoxine en fenoxymethylpenicilline) verminderen en de werking van cumarinederivaten versterken.

Bij combinatie met verschillende betalactam-antibiotica kan een synergistische werking optreden tegen bepaalde bacteriën, zoals Pseudomonas aeruginosa en Enterococcus faecalis.

Aminoglycosiden kunnen in vitro worden geïnactiveerd door bepaalde penicillines; in vivo is deze inactivering alleen gezien bij ernstige nierfunctiestoornis.

Interacties antibacteriele middelen algemeen

Relevant: de werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.

Het effect van cumarinederivaten kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

Referenties

Chuang YY, et al, Cefepime versus ceftazidime as empiric monotherapy for fever and neutropenia in children with cancer, Pediatr Infect Dis J, 2002, 21, 203-9
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 13 okt 2014
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 08 okt 2015
De Boeck K, et al, Treatment of Pseudomonas aeruginosa lung infection in cystic fibrosis with high or conventional doses of ceftazidime., J Antimicrob Chemother., 1998, 41, 407-9
De Louvois J, et al, A comparison of ceftazidime and aminoglycoside based regimens as empirical treatment in 1316 cases of suspected sepsis in the newborn. European Society for Paediatric Infectious Diseases--Neonatal Sepsis Study Group, Eur J Pediatr., 1992, 151, 876-84
Fleischhack G, et al, Meropenem versus ceftazidime as empirical monotherapy in febrile neutropenia of paediatric patients with cancer., J Antimicrob Chemother., 2001, Jun;47(6):., 841-53
Latzin P, et al, Efficacy and safety of intravenous meropenem and tobramycin versus ceftazidime and tobramycin in cystic fibrosis., J Cyst Fibros., 2008, 7, 142-6
McCracken GH Jr, et al, Pharmacokinetics of ceftazidime in newborn infants., Antimicrob Agents Chemother, 1984, 26, 583-4
Mulhall A, et al, The pharmacokinetics and safety of ceftazidime in the neonate., J Antimicrob Chemother., 1985, 15, 97-103
Mustafa MM, et al, Comparative study of cefepime versus ceftazidime in the empiric treatment of pediatric cancer patients with fever and neutropenia., Pediatr Infect Dis J., 2001, 20, 362-9
Prinsloo JG, et al, A preliminary pharmacokinetic study of ceftazidime in premature, new born and small infants., J Antimicrob Chemother., 1983, 12, 361-4
Rappaz I, et al, Continuous infusion of ceftazidime with a portable pump is as effective as thrice-a-day bolus in cystic fibrosis children., Eur J Pediatr., 2000, 159, 919-25
Schaad UB, et al, Cefepine vs. ceftazidime treatment of pyelonephritis: a European, randomized, controlled study of 300 pediatric cases. European Society for Paediatric Infectious Diseases (ESPID) Pyelonephritis Study Group., Pediatr Infect Dis J, 1998, 17, 639-44
van den Anker JN, et al, Ceftazidime pharmacokinetics in preterm infants: effect of postnatal age and postnatal exposure to indomethacin., Br J Clin Pharmacol., 1995, 40, 439-43
van den Anker JN, et al, Ceftazidime pharmacokinetics in preterm infants: effects of renal function and gestational age, Clin Pharmacol Ther., 1995, 58, 650-9
CBO, Richtlijn Diagnostiek en behandeling Cystic Fibrosis, www.cbo.nl, 2007
GlaxoSmithKline BV. , SmPC Fortum (RVG 12847) 26-4-2014, www.cbg-meb.nl
Bradley JS et al., Phase I Study Assessing the Pharmacokinetic Profile, Safety, and Tolerability of a Single Dose of Ceftazidime-Avibactam in Hospitalized Pediatric Patients, Antimicrob Agents Chemother., 2016 , Sep 23;60(10), 6252-9

Wijzigingen

25 juni 2018 10:54: Het advies bij verminderde nierfunctie is aangepast, een advies bij dialyse is toegevoegd.
04 juni 2018 09:05: In overleg met kindernefrologen het advies voor verminderde nierfunctie aangepast en adviezen bij dialyse toegevoegd.
09 oktober 2017 09:35: Nieuwe PK data toegevoegd obv publicatie van Bradley