Natriumfosfaat (klysma)

Stofnaam
Natriumfosfaat (klysma)
Merknaam
Colex
ATC code
A06AG01

Natriumfosfaat (klysma)

Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Gebruiksklaar wegwerpklysma, dat door de patiënt zelf kan worden toegepast. Door de osmotische werking van de fosfaationen wordt vocht in het darmlumen vastgehouden, waardoor het fecale volume groter wordt en de feces zachter.

Farmacokinetiek bij kinderen

Na rectale toediening treedt het effect in binnen 2-3 min

Algemene opmerkingen

Synoniem: Fosfaat (Fleet) klysma.
 

Label dosisadvies Kinderformularium

Lediging van het rectum, sigmoid en het onderste gedeelte van het colon descendens
< 3 jaar: off-label
> 3 jaar: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Lediging van rectum, sigmoid en onderste gedeelte van colon descendens:
>12jr:
1 flacon.
3-12 jr: uitsluitend onder medisch toezicht.
< 3 jaar: gecontraindiceerd
 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Per ml klysma: Natriumdiwaterstoffosfaat-1-water 160 mg Dinatriumwaterstoffosfaat-7-water 60 mg

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Lediging van het rectum, sigmoid en het onderste gedeelte van het colon descendens
  • Rectaal
    • 3 jaar tot 18 jaar
      [4] [6] [7] [8] [9] [10]
      • 2,5 ml/kg/dag in 1 dosis Maximale dosering per gift: 133 ml/dosis.
      • Behandelduur:

        Deze klysma’s bevatten een sterk hyperosmolaire fosfaatoplossing en zijn alleen geschikt voor incidenteel gebruik, hoogstens enkele dagen achtereen en eenmaal daags.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Verstoringen van het elektrolytenevenwicht is waargenomen met hoge fosfaat- (hyperfosfatemie) en lage calciumspiegels (hypocalciëmie). Bij zuigelingen en jonge kinderen kunnen sneller ernstige klinische verschijnselen optreden; er zijn enkele fatale gevallen voorgekomen van hyperfosfatemie (gepaard gaande met hypocalciëmie, hypernatriëmie en acidose) na het gebruik van natriumfosfaat-bevattende laxantia. als gevolg van overdosis natriumfosfaat oplossing.
Gemeld zijn: braken, diarree, pijn in de onderbuik/buikkramp, misselijkheid en lokale irritatie.
 

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Hyperfosfatemie, hypocalciëmie, hypokaliëmie, hypernatriëmie, metabole acidose. Misselijkheid, braken, buikpijn, abdominale distensie, diarree. Rectale irritatie.  tetanie en overlijden zijn gemeld.
 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contraindicaties bij kinderen

Matige en ernstige nierinsufficiëntie, hyperfosfatemie, hartfalen, aangeboren megacolon en de ziekte van Hirschsprung.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Braken of buikklachten van onbekende oorsprong, acute buikaandoeningen (peritonitis, appendicitis), aangeboren megacolon, beschadigd darm-rectumslijmvlies, maag-darmbloedingen en aandoeningen die mogelijk gepaard gaan met verhoogde absorptie van fosfaat uit het colon. Matige en ernstige nierinsufficiëntie. Verstoringen van de elektrolytenbalans, o.a. hyperfosfatemie en hyper- en hypocalciëmie. Dehydratie. Sterk natriumbeperkt dieet. Hartfalen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Langdurig herhaald gebruik wordt afgeraden en kan tot afhankelijkheid leiden. Voorzichtigheid is geboden bij zuigelingen en jonge kinderen aangezien zij gevoeliger zijn voor het optreden van bijwerkingen als gevolg van dehydratatie en verstoring van de elektrolytenbalans. Herstel van het toxische effect van het innemen van een te grote dosis kan worden verkregen door middel van intraveneuze toediening van calciumgluconaat en rehydratie.

Ernstige toxiciteit kan optreden indien de oplossing langdurig wordt ingehouden en niet wordt uitgescheiden.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Voorzichtigheid is geboden bij cardiovasculaire aandoeningen, nierfunctiestoornissen, kinderen, ouderen, oedemen, zwangerschapstoxicose, hypoalbuminemie en levercirrose. Toediening van het klysma tegen de darmwand aan kan perforatie van het rectum tot gevolg hebben. Bij rectaal bloedverlies of het uitblijven van defecatie nader medisch onderzoek instellen. Ook bij patiënten die niet tot een risicogroep behoren kan ernstige toxiciteit optreden als de oplossing langdurig wordt ingehouden. Ter voorkoming van dehydratie de patiënt adviseren heldere vloeistoffen te drinken

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Er is hier op dit moment nog geen informatie over beschikbaar.

MIDDELEN BIJ OBSTIPATIE

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

EMOLLIENTIA
A06AA01
CONTACTLAXANTIA

Bisacodyl

Dulcolax
A06AB02

Natriumpicosulfaat

Dulcopearls, Dulcodrops
A06AB08
A06AB58

Senna

X-praep
A06AB06
VOLUMEVERGROTENDE LAXANTIA

Plantago ovata (psylliumzaad)

Metamucil, Volcolon suikervrij.
A06AC01
OSMOTISCH WERKENDE LAXANTIA

Lactitol

Importal
A06AD12

Lactulose

Duphalac
A06AD11

Macrogol 3350/electrolyten

Movicolon "Junior", Transipeg, Klean-prep
A06AD65

Macrogol 4000

Forlax 'Junior', Forlax
A06AD15
KLYSMA'S
A06AG
A06AG10
A06AG11

Referenties

  1. Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 09 nov 2014
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 09 nov 2014
  4. Mendoza J, et al, Systematic review: the adverse effects of sodium phosphate enema., Aliment Pharmacol Ther., 2007, 26, 9-20
  5. Tramedico BV, SPC Colex (RVG 07194) 09-01-2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  6. Kneepkens CMF, et al, NVK Werkboek gastro-enterologie, Sectie Kindergastro-enterologie en Voeding van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, 2002
  7. CBO, Richtlijn Obstipatie bij kinderen 0-18 jaar, www.cbo.nl, 2009
  8. Diemel JM, et al, NHG-Standaard Obstipatie, Huisarts Wet , 2010, 53(9), 484-98
  9. Hansen SE, et al, Safety and efficacy of milk and molasses enemas compared with sodium phosphate enemas for the treatment of constipation in a pediatric emergency department, Pediatr Emerg Care, 2011, Dec;27(12), 1118-20
  10. Ladenhauf HN, et al, Severe hyperphosphatemia after administration of sodium-phosphate containing laxatives in children: case series and systematic review of literature, Pediatr Surg Int., 2012, Aug;28(8), 805-14
  11. Kostic D, et al, Flow-through peritoneal dialysis in neonatal enema-induced hyperphosphatemia., Pediatr Nephrol. , 2010, Oct;25(10), 2183-6
  12. Marek I, et al , Phosphatintoxikation nach Klysmagabe--eine lebensgefährliche iatrogene Komplikation [Phosphate Intoxication after Application of Enema--a Life-threatening Iatrogenic Complication, Klin Padiatr., 2015, Jul:227(4), 235-8
  13. Becknell B, et al , Hemodialysis for near-fatal sodium phosphate toxicity in a child receiving sodium phosphate enemas., Pediatr Emerg Care, 2014, Nov:30(11), 814-7
  14. Akyildiz B, et al , Ileus and Intra-Abdominal Hypertension due to Phosphate- Containing Enema. , Indian J Pediatr., 2016, Nov; 83(11), 1346-8
  15. Núñez Sánchez MJ, et al , Tetany secondary to phosphate enema toxicity, case report. , Rev Chil Pediatr., 2017, Jun:88(3), 383-7

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering