Label dosisadvies Kinderformularium

Ziekte van kawasaki: Off-label
Trombocytenaggregatieremming: Off-label

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Eigenschappen

Kinetische gegevens

Geen informatie

Algemene opmerkingen

80 mg acetylsalicylzuur komt overeen met 100 mg carbasalaat calcium.

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

• BLOED EN BLOEDVORMENDE ORGANEN

ANTITHROMBOTICA

Bijwerkingen bij kinderen

Lichte, vaak passagere, transaminase stijging, (gewoonlijk reversibel) oorsuizen.

Bijwerkingen algemeen

Bij pijn, koorts

Vaak (1–10%): maag-darmstoornissen zoals maagpijn, misselijkheid, braken en dyspepsie.

Soms (0,1-1%): huidreacties zoals huiduitslag, urticaria, oedeem en jeuk.

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties (mogelijk leidend tot bloeddrukverlaging, ademhalingsproblemen, angio-oedeem en anafylactische shock). Maag-darmbloeding (eventueel leidend tot anemie), maag-darmzweer en/of –perforatie. Ernstige huidreacties (waaronder erythema exsudativum multiforme). Ernstige bloedingen, zoals hersenbloedingen.

Zeer zelden (< 0,01%): stijging van leverenzymwaarden.

Verder zijn gemeld: ulceratieve stomatitis, haematemesis, gastritis, obstipatie, buikpijn, diarree, flatulentie, bloed in de ontlasting, verergering van colitis en M. Crohn; bij elke dosis mogelijk. Bloedingen zoals tandvleesbloedingen, bloeduitstortingen, neusbloedingen, perioperatieve en urogenitale bloedingen. Trombocytopenie, agranulocytose, neutropenie, leukopenie, pancytopenie, aplastische anemie, hemolytische anemie. Agitatie, paresthesie. Papiloedeem. Verstoring van het zuur/base-evenwicht, dehydratie. oedeem, hypertensie, hartfalen. Vasculitis. Astma, hyperventilatie (in het bijzonder bij jonge kinderen), niet-cardiogeen longoedeem (bij chronisch gebruik als overgevoeligheidsreactie). Verminderde nierfunctie, acuut nierfalen, nefropathie met papilnecrose. Leverbeschadiging (voornamelijk hepatocellulair), chronische hepatitis, acute pancreatitis (vanwege overgevoeligheidsreactie), syndroom van Reye. Henoch-Schönlein purpura. Na parenterale toediening kunnen pijn en lokale huidreacties op de toedieningsplek optreden. Bij langdurig gebruik van hoge doses kunnen symptomen van salicylisme optreden: tachycardie, hoofdpijn, tinnitus, gehoorverlies, visusstoornissen, duizeligheid, verwardheid, zweten, misselijkheid en braken.

Bij trombocytenaggregatieremming:

Vaak (1–10%): overgevoeligheidsverschijnselen bij astmapatiënten (urticaria, huiduitslag, angio–oedeem, rinitis, bronchospasmen, anafylactische shock). Verlenging bloedingstijd.

Soms (0,1-1%): maagklachten.

Zelden (0,01–0,1%): (occult) bloedverlies in het maag-darmkanaal; bij langdurig of veelvuldig gebruik kan dit leiden tot bloedarmoede. Overgevoeligheidsreacties bij patiënten zonder astma.

Zeer zelden (< 0,01%): bloedafwijkingen zoals trombocytopenie, aplastische anemie, agranulocytose, pancytopenie. Ziekte van Reye bij volwassenen. Cataract. Hersenbloeding.

Verder zijn gemeld: hemolyse, hemolytische anemie bij een ernstige variant van G6PD-deficiëntie. Oorsuizen, achteruitgang van het gehoor. (Perioperatieve) bloedingen, hematomen, tandvleesbloeding, verminderde nierfunctie, acuut nierfalen. Epistaxis, nasale congestie. Maag-of darmzweren, perforatie. Hyperurikemie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Cave bij voorschrijven: 500 mg acetylsalicylzuur = 900 mg Aspegic (=lysine-acetylsalicylzuur).
80 mg acetysalicylzuur komt overeen met 100 mg carbasalaatcalcium.

Bij kinderen met symptomen van griep of waterpokken die acetylsalicylzuur gebruikten, is melding gemaakt van het syndroom van Reye. In een dergelijke situatie acetylsalicylzuur alleen als uiterste behandelmogelijkheid toepassen; bij langdurig overgeven, bewustzijnsverlaging of gedragsstoornissen de behandeling staken. Geen koolzuurhoudende dranken ivm verhoogde uitscheiding in de urine.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Bij koorts/pijnstilling
Wees voorzichtig bij een toegenomen kans op gastro-intestinale complicaties; begin met de laagst mogelijk dosering en overweeg combinatie met beschermende middelen. Wees voorzichtig bij ouderen, astma, jicht, stollingsstoornissen, inflammatoire darmziekten (in remissie), hypertensie, hartfalen, ischemische hartziekte, perifeer arterieel vaatlijden, cerebrovasculaire ziekte, risicofactoren voor cardiovasculaire ziekte (o.a. diabetes mellitus, hyperlipidemie, roken), lever- en nierfunctiestoornissen en bij G6PD-deficiëntie of deficiëntie van glutathionperoxidase in erytrocyten. Sommige prostaglandinesynthetaseremmers zijn (vooral bij langdurig gebruik en in hoge doses) in verband gebracht met iets meer kans op arteriële trombose. Bij optreden van gastro-intestinale ulceratie of bloedingen de behandeling staken. Bij de eerste tekenen van huiduitslag, mucosale laesies of andere tekenen van overgevoeligheid de behandeling staken, aangezien ernstige en soms fatale huidreacties met prostaglandinesynthetaseremmers zijn gemeld. Bij kinderen met symptomen van griep of waterpokken die acetylsalicylzuur gebruikten, is melding gemaakt van het syndroom van Reye. In een dergelijke situatie acetylsalicylzuur alleen als uiterste behandelmogelijkheid toepassen; bij langdurig overgeven, bewustzijnsverlaging of gedragsstoornissen de behandeling staken. Tijdens en na operatieve ingrepen kan een verhoogde bloedingsneiging optreden. In de meeste gevallen is staken van acetylsalicylzuur bij tandheelkundige ingrepen niet nodig (zie ACTA-richtlijn 2012); bij operaties waarbij een geringe bloeding kan leiden tot ernstige complicaties (o.a. bij neurochirurgie en bij patiënten met een stoornis in de hemostase) acetylsalicylzuur wel staken. 

Bij trombocytenaggregatieremming:
Voorzichtig bij nierfunctiestoornis, leverfunctiestoornis, astma, allergische aandoeningen, hypertensie en bepaalde hartaandoeningen wegens mogelijke vochtretentie en achteruitgang van de nierfunctie. Rekening houden met de mogelijkheid van provocatie van aanvallen van variant angina pectoris. Bij sommige ingrepen waarbij meer kans op bloedingen bestaat , de behandeling tijdelijk (ca. 1 w.) staken. Bij simpele invasieve tandheelkundige ingrepen (extractie van 1–3 tanden of kiezen, operatieve verstandskiesverwijdering, parodontale behandelingen, operatieve wortelkanaalbehandeling, abcesincisie, plaatsen van maximaal 3 implantaten) is staken van acetylsalicylzuur niet nodig (ACTA-richtlijn 2013). Bij optreden van tinnitus, duizeligheid of gehoorstoornissen de behandeling staken. Bij de eerste tekenen van huiduitslag, mucosale laesies of andere tekenen van overgevoeligheid de behandeling staken, vanwege ernstige en soms fatale huidreacties met prostaglandinesynthetaseremmers. Acetylsalicylzuur kan door een verminderde uitscheiding van urinezuur acute jicht veroorzaken. Terughoudendheid is geboden bij G6PD-deficiëntie of deficiëntie van glutathionperoxidase in erytrocyten wegens het risico van iatrogene hemolyse. Indien gelijktijdig gebruik met anticoagulantia niet kan worden vermeden de INR regelmatig controleren. Het gebruik van acetylsalicylzuur kan maagklachten veroorzaken; combinatie met een protonpompremmer overwegen.

Interacties

Relevant:
Afname acetylsalicylzuur: ibuprofen remt de irreversibele trombocytenaggregatieremmende werking van acetylsalicylzuur, en daarmee de tromboprofylactische werking. Ibuprofen moet worden vermeden.

Acetylsalicylzuur versterkt het effect van: VKA's. Acetylsalicylzuur verhoogt het bloedingsrisico maar beïnvloedt de INR niet. Daarom kan de trombosedienst niet 'bijsturen' door bijvoorbeeld de VKA-dosering aan te passen. Daarnaast heeft acetylsalicylzuur een ulcerogeen effect. De combinatie wordt wel tijdelijk toegepast bij acuut coronair syndroom met atriumfibrilleren (zie inleidende tekst Trombocytenaggregatieremmers, de rubriek Toepassing). Acetylsalicylzuur versterkt ook het effect van DOAC's (direct werkende orale anticoagulantia); hierbij neemt het bloedingsrisico toe. Maagprotectie moet worden overwogen (zie inleidende tekst Analgetica, NSAID's, de rubriek Bijwerkingen).

De bloedingsneiging neemt toe bij combinatie met ibrutinib.

Overig effect: glucocorticoïden kunnen de ulcerogene werking van acetylsalicylzuur versterken. Het risico op een peptisch ulcus neemt toe bij hogere leeftijd, hogere doses en chronisch gebruik. Maagprotectie moet worden overwogen (zie inleidende tekst Analgetica, NSAID's, de rubriek Bijwerkingen). Dit geldt ook bij combinatie met een NSAID (exclusief ibuprofen, inclusief coxibs), een SSRI, duloxetine, venlafaxine of trazodon, hierbij neemt het risico op een maagdarmbloeding toe als tevens acetylsalicylzuur wordt gebruikt.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met clopidogrel en heparines.

Relevant:
Acetazolamide en acetylsalicylzuur (vooral vanaf 3 g per dag) kunnen elkaars toxiciteit versterken. De interactie kan zich langzaam en sluipend ontwikkelen.

Niet relevant:
De uricosurische werking van benzbromaron en probenecide kan afnemen.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met clopidogrel en heparines.

Niet beoordeeld:
Stoffen die de urine zuur of alkalisch maken, kunnen de acetylsalicylzuurconcentratie verhogen respectievelijk verlagen.

De concentratie van valproïnezuur kan stijgen.

Referenties

1. College voor zorgverzekeringen (CVZ), Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 13 nov 2015
2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 11 maart 2021
3. Kneepkens CMF et al, Werkboek Kinderreumatologie, VU Uitgeverij, 2014, 3e druk
4. AWMF-Leitlinie (S1), Vaskulitiden – Kawasaki-Syndrom (027/063), 01/2013
5. Brogan PA, Kawasaki disease: an evidence based approach to diagnosis, treatment, and proposals for future research, Arch Dis Child, 2002, 4, 286–290

Wijzigingen

• 22 februari 2018 11:34: verhouding carbasalaatcalcium-acetylsalicyl toegevoegd
• 13 november 2015 13:36: De bronnen voor de toepassing van acetylsalicylzuur bij kinderen zijn opnieuw beoordeeld. De heeft geleid tot het schrappen van de indicatie JIA en aanpassing van de leeftijdsgrenzen

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering