Isoniazide

Stofnaam
Isoniazide
Merknaam
ATC code
J04AC01
Eigenschappen - PK data - Registratiestatus
Doseringen

Toedieningsvormen en hulpstoffen
Nierfunctiestoornissen
Soortgelijke geneesmiddelen
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen
Interacties
Referenties
Versiebeheer

Label dosisadvies Kinderformularium

Tuberculose: On-label
(verdenking) Tuberculeuze meningitis / miliaire TBC / gewricht- of bot TBC: Off-label

Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Tuberculose:
Behandeling (kinderen): continue therapie: 10-15 mg/kg/dag,
Profylaxe (kinderen): 5-10 mg/kg/dag (max 300 mg) gedurende 6-12 maanden.
 

Eigenschappen

Tuberculostaticum, in hoge doseringen werkt het bactericide. Het werkingsmechanisme is niet geheel bekend, een van de belangrijkste effecten lijkt de remming van de mycolzuursynthese in de celwand van de bacterie. Het werkingsspectrum is smal en omvat alleen mycobacteriën (zowel intra- als extracellulair).

Farmacokinetiek

Geen informatie

Doseringen

Tuberculose, (verdenking) Tuberculeuze meningitis / miliaire TBC / gewricht- of bot TBC
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar
      [4] [5]
      • 10 - 15 mg/kg/dag in 1 dosis. Max: 300 mg/dag.
      • Behandelduur:

        Tuberculose: 6 maanden
        (verdenking) Tuberculeuze meningitis / miliaire TBC / gewricht- of bot TBC: 9-12 maanden

      • Kinderen <5 jaar met direct contact met een patiënt met open en een (nog) negatieve tuberculinehuidtest direct starten met profylactische behandeling. Is de tuberculinehuidtest na twee maanden nog steeds negatief, dan kan de profylaxe gestaakt worden.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet 200 mg
Drank 10 mg/ml FNA
Inj.vlst. 100 mg/ml FNA

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

TUBERCULOSEMIDDELEN

ANTIBIOTICA

Rifabutine

Mycobutin
J04AB04

Rifampicine

Rifadin
J04AB02
OVERIGE TUBERCULOSEMIDDELEN

Bedaquiline

Sirturo
J04AK05

Ethambutol

Myambutol
J04AK02
J04AK01

Bijwerkingen bij kinderen

Hepatotoxiciteit en neuropathieën.

Bijwerkingen algemeen

Ernstige hepatitis, in het bijzonder bij ouderen, alcoholgebruikers en bij gecombineerde therapie met rifampicine. Verhoogde serumtransaminasewaarden, geelzucht, bilirubinemie. Neurotoxische reacties: perifere neuritis (hiertegen kan profylactisch 10 mg – max. 50 mg pyridoxine worden gegeven), convulsies, optische neuritis, psychische veranderingen, spiertrekkingen, duizeligheid, ataxie, paresthesie, stupor en toxische encefalopathie. Voorts: overgevoeligheidsreacties (koorts, huidreacties, vasculitis; zelden lymfadenopathie, hypotensie), hematologische reacties (agranulocytose, eosinofilie, trombocytopenie, anemie), maag-darmstoornissen (misselijkheid, braken, droge mond, epigastrisch ongemak) en reumatische symptomen. Zelden: LE-achtig syndroom, potentiestoornissen, gynaecomastie, syndroom van Cushing, amenorroe, hyperglykemie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen

Acute leverziekte. Ernstige isoniazide-geassocieerde leverschade of ernstige isoniazide-geassocieerde bijwerkingen in de anamnese.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Regelmatige controle van de leverfunctie wordt aanbevolen. Toevoegen van pyridoxine 1 dd 20 mg aan de isoniazide ter preventie van neuropathie is alleen nodig bij kinderen die borstvoeding krijgen en bij adolescenten en kinderen met een insufficient dieet. Cave convulsies.

Bepaling van de plasmaconcentratie is mogelijk bij patienten met polyneuropathieën en/of leverfunctiestoornissen:
T=0:<0,5 mg/l

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Voorzichtigheid is geboden bij epilepsie of andere neurologische aandoeningen, bij alcoholisten, AIDS-patiënten, ernstige nierfunctiestoornissen, diabetes mellitus, chronische leverziekte. Serumtransaminasespiegel bepalen bij begin van en periodiek tijdens de therapie. Pyridoxineprofylaxe (20–50 mg per dag, bij kinderen 10 mg per dag) toepassen bij een dosering van 5 mg/kg per dag, bij langzame acetyleerders, bij nierfunctiestoornissen, diabetes mellitus, bij ouderen, alcoholisten en ondervoede kinderen. Regelmatige controle van de leverfunctie wordt aanbevolen. De toediening staken bij ernstige of progressieve leverfunctiestoornissen en bij optreden van overgevoeligheidsreacties. Patiënten met chronisch leverlijden of ernstige nierfunctiestoornissen hebben meer kans op bijwerkingen.

Interacties

Relevant: de plasmaconcentratie van carbamazepine, fenytoïne en theofylline kan stijgen doordat isoniazide het metabolisme remt.

De werking van cumarinederivaten kan worden versterkt.

Niet relevant: het metabolisme van alprazolam of midazolam wordt geremd door remming van CYP3A4.

De plasmaconcentratie van ketoconazol en mogelijk itraconazol kan dalen.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met disulfiram.

Niet beoordeeld: de absorptie neemt af door aluminiumbevattende antacida.

De plasmaconcentratie kan dalen door corticosteroïden.

Het risico op bijwerkingen op het centraal zenuwstelstel neemt toe bij gelijktijdig gebruik van diazepam of cycloserine.

Bij gelijktijdig (chronisch) gebruik van alcohol neemt het risico op hepatotoxiciteit toe.

In combinatie met rifampicine kan het risico op hepatotoxische reacties toenemen.

Isoniazide heeft MAO-remmende eigenschappen, hierdoor kunnen zich interacties voordoen met tyraminerijk voedsel (zie inleidende tekst Psychofarmaca, Antidepressiva, MAO-remmers). In incidentele gevallen zijn blozen, hoofdpijn, hypertensie, ademhalingsproblemen, misselijkheid en tachycardie gemeld.

Isoniazide kan ook histaminase remmen, waardoor bij histaminerijk voedsel (onder andere vis) reacties als hoofdpijn en jeuk kunnen optreden.

Referenties

  1. Hartwig NC, et al, Vademecum pediatrische antimicrobiële therapie, 2005
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 27 okt 2014
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 27 okt 2014
  4. NVALT, Richtlijn Medicamenteuze behandeling van tuberculose, www.nvalt.nl, 2014
  5. Pharmachemie BV, SPC Isoniazide (RVG 52072), www.cbg-meb.nl, Geraadpleegd 14 juli 2010, http://db.cbg-meb.nl/IB-teksten/h52072.pdf

Wijzigingen

  • 06 september 2016 11:07: Op basis van de NVALT richtlijn tuberculose zijn de 2 bestaande indicaties in het KF samengevoegd.
  • 23 augustus 2016 09:26: De dosering van isoniazide is aangepast conform de herziene NVALT richtlijn (2014)

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering