Terbutaline

Stofnaam
Terbutaline
Merknaam
Bricanyl
ATC code
R03AC03
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Sympathicomimeticum met selectieve werking op de β2-receptoren van de tracheale en bronchiale musculatuur, terwijl de β1-receptoren in het hart relatief weinig worden beïnvloed. Bij hoge doseringen neemt de selectiviteit af en grijpen ze ook aan op β1-receptoren. Stimulatie van de β2-receptoren leidt tot vorming van cyclisch AMP (cAMP) en proteïnekinase A (PKA). Dit leidt in de longen tot relaxatie van de bronchiale gladde spiercellen en daardoor bronchusverwijding. Werking: snel en max. binnen 5 min. Werkingsduur: 5–6 uur.

Farmacokinetiek bij kinderen

Geen informatie over farmacokinetische parameters van terbutaline bij kinderen.

Label dosisadvies Kinderformularium

Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Niet geregistreerd voor kinderen.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Inhalatiepoeder "turbuhaler" (sulfaat) 0.25 mg/do
Inhalatiepoeder "turbuhaler" (sulfaat) 0.50 mg/do

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Bronchusverwijding (kortwerkend) bij intermitterende astma klachten

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): tremor, hoofdpijn.

Vaak (1-10%): tachycardie, palpitaties. Tonische spierkrampen. Hypokaliëmie.

Zelden (0,01-0,1%): hart-aritmieën zoals atriumfibrilleren, supraventriculaire tachyaritmieën, extrasystolen. Paradoxale bronchospasmen. Angst, hallucinaties, slaap- en gedragsstoornissen als agitatie, hyperactiviteit, rusteloosheid. Misselijkheid, braken. Urticaria, exantheem.

Zeer zelden (< 0,01%): vasodilatatie, voorbijgaande roodheid van het gezicht en hals, bloeddrukverandering, beklemd gevoel op de borst. Angio-oedeem, overgevoeligheidsreacties. Mictieklachten (m.n. bij prostaathyperplasie).

Verder is gemeld: myocardischemie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • Hypertrofische cardiomyopathie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Kortwerkende sympathicomimetica worden toegepast bij (aanvalgewijze) bronchoconstrictie. Zij hebben als monotherapie geen of mogelijk een ongunstig effect op de bronchiale hyperreactiviteit. Bij een toedieningsfrequentie hoger dan 3 maal per week dient het gebruik gecombineerd te worden met anti-inflammatoire therapie.
 

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Inhalatie-β2-sympathicomimetica dienen als 'zo nodig' te worden toegepast. Toenemend gebruik van kortwerkende bronchusverwijdende middelen duidt op een verslechtering van de controle; het behandelschema aanpassen.

Bij optreden van paradoxale bronchospasmen met een onmiddellijke toename van kortademigheid na inhalatie, de therapie staken en een ander type snelwerkende bronchusverwijder gebruiken.

Vanwege kans op hyperglykemie voorzichtig zijn bij verminderde glucosetolerantie en manifeste diabetes mellitus. Extra bloedglucosecontroles uitvoeren bij aanvang van de behandeling.

Wees voorzichtig bij hartaandoeningen zoals ernstig hartfalen, ritmestoornissen en ischemisch hartlijden, omdat sympathicomimetica cardiovasculaire bijwerkingen kunnen hebben. Bij bestaand hartlijden de patiënt erop wijzen contact met de arts op te nemen bij het optreden van pijn in de borststreek of andere symptomen van verergering van de hartaandoening. Gebruik bij aangeboren lange-QT-intervalsyndroom (LQTS) wordt ontraden. Hoge doses vermijden bij hypertensie en hyperthyroïdie.

Bij hypoxie, die bijvoorbeeld bij een ernstige astma-longaanval kan optreden, is er meer kans op hypokaliëmie; controleer de serumkaliumspiegel.


 

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Sympathicomimetica met vooral β2-effect algemeen:

Relevant: niet-selectieve β-blokkers en β-sympathicomimetica kunnen elkaars werking verminderen. Deze interactie is van klinisch belang bij β2-sympathicomimetica (fenoterol, formoterol, indacaterol, olodaterol, salbutamol, salmeterol, terbutaline en vilanterol) die bij astma of COPD worden toegepast. Bij voorkeur wordt de niet-selectieve β-blokker vervangen.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met selectieve β-blokkers; in hogere dosering kunnen selectieve β-blokkers de werking van β-sympathicomimetica verminderen.

Niet beoordeeld: corticosteroïden, theofylline en diuretica versterken de kaliumverliezende werking van β2-sympathicomimetica.

SYMPATHICOMIMETICA VOOR INHALATIE

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

SELECTIEVE BETA-2-SYMPATHICOMIMETICA

Formoterol

Oxis Turbuhaler, Novolizer, Aerolizer, Atimos
R03AC13

Salbutamol

Ventolin, Airomir
R03AC02

Salmeterol

Serevent
R03AC12
SYMPATHICOMIMETICA + CORTICO'S/OVERIGE GNM, EXCL ANTICHOL
R03AK08
R03AK11
R03AK10

Formoterol + Budesonide (combinatiepreparaat)

Symbicort, DuoResp Spiromax, Bufoler, AirBuFo Forspiro
R03AK07
R03AK06
SYMPATHICOMIM. + PARASYMPATHICOLYT. INCL. COMBI CORTICO'S
R03AL01

Salbutamol/ipratropiumbromide

Combivent, Ipramol Steri-Neb
R03AL02

Referenties

  1. Bussamra MH, et al, A randomized, comparative study of formoterol and terbutaline dry powder inhalers in the treatment of mild to moderate asthma exacerbations in the pediatric acute care setting, Ann Allergy Asthma Immunol, 2009, Sep;103(3), 248-53
  2. Orhan F, et al, The bronchodilatory effects of loratadine, terbutaline, and both together versus placebo in childhood asthma, J Investig Allergol Clin Immunol, 2003, 13(3), 189-92
  3. Stahl E, et al, Dose response to inhaled terbutaline powder and peak inspiratory flow through Turbuhaler in children with mild to moderate asthma, Pediatr Pulmonol, 1996 , Aug;22(2), 106-10
  4. Lin YZ, et al, Terbutaline nebulization and epinephrine injection in treating acute asthmatic children, Pediatr Allergy Immunol, 1996, May;7(2), 95-9
  5. Kaae R, et al, Cumulative high doses of inhaled formoterol have less systemic effects in asthmatic children 6-11 years-old than cumulative high doses of inhaled terbutaline, Br J Clin Pharmacol, 2004 , Oct;58(4), 411-8
  6. Drblik S, et al, Comparative efficacy of terbutaline sulphate delivered by Turbuhaler dry powder inhaler or pressurised metered dose inhaler with Nebuhaler spacer in children during an acute asthmatic episode. , Arch Dis Child. , 2003 , Apr;88(4), 319-23
  7. Hancox RJ, et al , Randomised trial of an inhaled beta2 agonist, inhaled corticosteroid and their combination in the treatment of asthma, Thorax, 1999 , Jun;54(6), 482-7
  8. Oldaeus G, et al, Comparison of Bricanyl Turbuhaler and Ventolin Rotahaler in children with asthma, Ann Allergy Asthma Immunol, 1995, Jan;74(1), 34-7
  9. Goren A, et al, Assessment of the ability of young children to use a powder inhaler device (Turbuhaler). , Pediatr Pulmonol, 1994, Aug;18(2), 77-80
  10. Phanichyakarn P, et al, A comparison of different intervals of administration of inhaled terbutaline in children with acute asthma, Asian Pac J Allergy Immunol, 1992, Dec;10(2), 89-94
  11. Pedersen S, The importance of a pause between the inhalation of two puffs of terbutaline from a pressurized aerosol with a tube spacer, J Allergy Clin Immunol, 1986 , Mar;77(3), 505-9
  12. Hidinger KG, et al, Childhood asthma: improved efficacy of pressurized terbutaline aerosol by use of a 750-ml spacer, Respiration, 1984, 45(2), 157-6
  13. Zarkovic JP, et al, One-year safety study with bambuterol once daily and terbutaline three times daily in 2-12-year-old children with asthma. The Bambuterol Multicentre Study Group, Pediatr Pulmonol, 2000, Jun;29(6), 424-9
  14. Closa RM, et al. , Efficacy of bronchodilators administered by nebulizers versus spacer devices in infants with acute wheezing, Pediatr Pulmonol, 1998 , Nov;26(5), 344-8
  15. NHG, Standaard Astma bij Kinderen, Okt 2006, M24, http://nhg.artsennet.nl/kenniscentrum/k_richtlijnen/k_nhgstandaarden/Samenvattingskaartje-NHGStandaard/M24_svk.htm
  16. Global Initiative for Asthma (GINA), 2020 GINA Report, Global Strategy for Asthma Management and Prevention, www.ginasthma.org, 2020
  17. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 9-5-2025
  18. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 9-5-2025

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering