Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Fenoxymethylpenicilline

Stofnaam
Fenoxymethylpenicilline
Merknaam
ATC code
J01CE02

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bactericide β–lactamantibioticum. Fenoxymethylpenicilline remt één of meerdere enzymen (penicillinebindende eiwitten; PBE's) in de biosynthese van bacterioglycanen wat leidt tot verzwakking van de celwand van de bacterie, vaak gevolgd door cellysis en celdood. Het werkingsspectrum is smal. Bij gelijktijdig gebruik van aminoglycosiden kan een synergistisch effect optreden. Fenoxymethylpenicilline wordt geïnactiveerd door penicillinase (β-lactamase).

Doorgaans gevoelig (in vitro) zijn: Staphylococcus aureus (niet β–lactamase producerend), Streptococcus pneumonia, Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans.

Verminderd gevoelig is: Neisseria gonorrhoeae (niet β–lactamase producerend).

Ongevoelig zijn o.a.: Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis en β–lactamase producerende bacteriën.

Farmacokinetiek bij kinderen

De volgende kinetische parameters zijn gevonden na orale toediening (40 mg/kg/dag in 4 doses) bij kinderen (Fujita 1983):

CmaxTmaxt½
1,018 microg/ml 35 min 0,74 uur

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

(Matig ernstige) infecties: <10 jaar en >1500 mg/dag: Off-label
Overige indicaties: Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Lichte infecties: ≥10 jaar: 750 mg/dag in 3 doses
Matig ernstige infecties: ≥10 jaar: 1500 mg/dag in 3 doses

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Capsule 250 mg
Fenoxymethylpenicilline drank (InfectoCillin 250 Saft, 250.000 eenheden/5 ml): sterkte InfectoCillin 250mg Saft is 50.000 IE/ml = 29,5 mg/ml.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Bacteriele infecties
Secundaire profylaxe groep A streptokokken infectie (acuut reuma, chorea van Sydenham), profylaxe bij sikkelcelziekte en (functionele) asplenie
  • Oraal
    • < 1 jaar
      [6] [13]
      • 15 mg/kg/dag in 2 doses.
    • 1 jaar tot 5 jaar
      [6] [7] [8] [9] [13]
      • 250 mg/dag in 2 doses.
    • 5 jaar tot 18 jaar
      [6] [7] [8] [9] [13]
      • 500 mg/dag in 2 doses.
      • Behandelduur:
        • Na het 12de jaar kan de profylaxe bij sikkelcelziekte gestopt worden, tenzij een pneumokokken sepsis of meningitis is doorgemaakt. In dat geval dient de profylaxe levenslang gecontinueerd te worden.
        • Bij (functionele) asplenie dient behandeld te worden tot de leeftijd van 6 jaar (en tot 2 jaar na splenectomie)
Profylaxe Streptococcus viridans infectie bij behandeling van AML met hoge doses cytarabine
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar
      [10] [11]
      • 50 mg/kg/dag in 3 doses. Max: 1.500 mg/dag.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken en diarree zijn in het algemeen van niet-ernstige en voorbijgaande aard.

Overgevoeligheidsreacties zoals maculopapuleuze exantheem, urticaria en angio-oedeem komen het meest frequent voor; verder purpura, erythema fixatum, erythema nodosum, erythema multiforme, exfoliatieve dermatitis, toxische epidermale necrolyse (TEN).

Allergische bronchospasmen ten gevolge van penicilline-allergie, incidenteel eosinofiele pulmonale infiltraten.

Zelden: anafylactische shock.

Bij zeer hoge doseringen kunnen in zeldzame gevallen voorkomen: hyperkaliëmie, hematologische reacties (hemolytische anemie, leukopenie, trombocytopenie, pancytopenie, eosinofilie), hepatitis, intrahepatische cholestase, allergische nefropathie, interstitiële nefritis, en (vooral bij verminderde nierfunctie) hyperreflexie, epileptische aanvallen, coma.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • Overgevoeligheid voor penicillinen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Voedsel vertraagt mogelijk de resorptie van fenoxymethylpenicilline met als gevolg lagere bloedspiegels; Bij voorkeur 1 uur vóór of 2 uur ná de maaltijd innemen. Indien dit leidt tot compliance problemen, kan fenoxymethylpenicilline tijdens het eten worden ingenomen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Er bestaat kruisovergevoeligheid met andere β–lactamantibiotica. Wees voorzichtig bij een historie van geneesmiddelallergie.

Kruisresistentie: Tussen penicillinen onderling en tussen penicillinen en cefalosporinen (in mindere mate) kan kruisresistentie voorkomen.

Bij verminderde nierfunctie, chronisch hartfalen en behandeling met kaliumsparende diuretica bij gebruik van hoge doses rekening houden met de kaliumbelasting.

Hoge doses penicillinen kunnen fout-positieve reacties bij de Benedict-suikerreactie op glucose in de urine veroorzaken.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet beoordeeld:
De concentratie fenoxymethylpenicilline wordt verminderd door orale toediening van neomycine.

Interacties penicillines algemeen:

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode. Een uitzondering hierop is flucloxacilline.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva, tetracyclines of met TNF-α-antagonisten. Er is aangetoond dat er geen interactie optreedt tussen digoxine en penicillines.

Niet beoordeeld:
Fenylbutazon, acetylsalicylzuur, probenecide en indometacine kunnen de halfwaardetijd van penicillines verlengen, doordat ze de tubulaire secretie remmen.

Combinatie van penicillines en aminoglycosiden kan een synergistische werking hebben.

 

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

PENICILLINES MET BREED SPECTRUM
J01CA04

Pivmecillinam

Selexid
J01CA08
BETALACTAMASE-GEVOELIGE PENICILLINES
J01CE08

Benzylpenicilline

Penicilline G
J01CE01

Feneticilline

Broxil
J01CE05
BETALACTAMASE-RESISTENTE PENICILLINES

Flucloxacilline

Floxapen
J01CF05
COMBINATIEPREPARATEN
J01CR02
J01CR05

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

  1. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 1-4-2022
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 21-4-2022
  3. Centrafarm B.V. , SmPC fenoxymethylpenicilline (RVG 50288) 23-6-2014. , www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  4. Chaudhary S et al. , Penicillin V and rifampin for the treatment of group A streptococcal pharyngitis: a randomized trial of 10 days penicillin vs 10 days penicillin with rifampin during the final 4 days of therapy. , J Pediatr. , 1985 , Mar;106(3), 481-6
  5. Dagnelie CF et al. , NHG-Standaard Acute keelpijn (Derde herziening). , Huisarts Wet , 2015, 58(8), 422-9
  6. Fujita K et al. , Comparative pharmacological evaluation of oral benzathine penicillin G and phenoxymethyl penicillin potassium in children., Pediatr Pharmacol (New York). , 1983, 3(1):, 37-41.
  7. Gerber MA et al. , Potential mechanisms for failure to eradicate group A streptococci from the pharynx. , Pediatrics. , 1999 , Oct;104(4 Pt 1):, 911-7
  8. Heijboer H et al. , Preventie bij en begeleiding van kinderen met sikkelcelziekte en hun ouders. Deel I. Tweede herziene leidraad. , www.nvk.nl, Mei 2014.
  9. LCI. , Richtlijn voor preventie van infecties bij mensen met (functionele) hypo- en asplenie., 2018
  10. Gaston MH et al., Prophylaxis with oral penicillin in children with sickle cell anemia. A randomized trial., N Engl J Med, 1986 , Jun 19;314(25), 1593-9
  11. Hirst C et al. , Prophylactic antibiotics for preventing pneumococcal infection in children with sickle cell disease., Cochrane Database Syst Rev., 2014 , Nov 6;(11), CD003427
  12. Choeyprasert W. , Bacteremia during neutropenic episodes in children undergoing hematopoietic stem cell transplantation with ciprofloxacin and penicillin prophylaxis., Int J Hematol., 2017 , Feb;105(2), 213-220
  13. SKION. , Werkboek Supportive care. H2. , www.skion.nl, December 2017
  14. Infectopharm, SmPC INFECTOCILLIN® Trockensaft (6149647.01.01), 03/2016
  15. EMA, EPAR Phenoxymethylpenicilline orale formuleringen NO/W/0002/pdWS/001 08-12-2011, www.hma.eu

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

  • 20 oktober 2020 10:32: De doseerfrequentie is aangepast naar 3-4 dd (was 3 dd).
  • 29 november 2018 13:45: Toelichting op inname voor of na maaltijd toegevoed
  • 08 februari 2018 08:31: Wijziging leeftijdsgrens van 12 naar 18 ivm behandelduur (functionele) asplenie.
  • 26 januari 2018 14:22: Herziening monografie ivm tekort feneticilline: doseeradvies voor kinderen < 10 jaar toegevoegd
  • 18 december 2017 11:11: Toevoeging advies kinderen 2-10 jaar bij matig ernstige infecties
  • 13 december 2017 10:36: NIEUW TOEGEVOEGD

Wijzigingen