Kinderformularium

Bactericide β–lactamantibioticum. Fenoxymethylpenicilline remt één of meerdere enzymen (penicillinebindende eiwitten; PBE's) in de biosynthese van bacterioglycanen wat leidt tot verzwakking van de celwand van de bacterie, vaak gevolgd door cellysis en celdood. Het werkingsspectrum is smal. Bij gelijktijdig gebruik van aminoglycosiden kan een synergistisch effect optreden. Fenoxymethylpenicilline wordt geïnactiveerd door penicillinase (β-lactamase).

Doorgaans gevoelig (in vitro) zijn: Staphylococcus aureus (niet β–lactamase producerend), Streptococcus pneumonia, Streptococcus pyogenes, Streptococcus viridans.

Verminderd gevoelig is: Neisseria gonorrhoeae (niet β–lactamase producerend).

Ongevoelig zijn o.a.: Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis en β–lactamase producerende bacteriën.

Farmacokinetiek

De volgende kinetische parameters zijn gevonden na orale toediening (40 mg/kg/dag in 4 doses) bij kinderen (Fujita 1983):

Cmax	Tmax	t½
1,018 microg/ml	35 min	0,74 uur

Doseringen

Ga snel naar:

Niet ernstige infecties
Oraal ≥ 1 maand en < 30 kg ^{[3] [5] [7] [14]} 25 mg/kg/dag in 3 - 4 doses. ≥ 30 kg ^{[3] [5] [7] [14]} 750 mg/dag in 3 - 4 doses.

Matig ernstige infecties
Oraal ≥ 1 maand en < 30 kg ^{[4] [5] [7] [14]} 50 mg/kg/dag in 3 - 4 doses. ≥ 30 kg ^{[4] [5] [7] [14]} 1.500 mg/dag in 3 - 4 doses.

Secundaire profylaxe groep A streptokokken infectie (acuut reuma, chorea van Sydenham), profylaxe bij sikkelcelziekte en (functionele) asplenie
Oraal < 1 jaar ^{[8] [14]} 15 mg/kg/dag in 2 doses. 1 jaar tot 5 jaar ^{[8] [9] [10] [11] [14]} 250 mg/dag in 2 doses. 5 jaar tot 18 jaar ^{[8] [9] [10] [11] [14]} 500 mg/dag in 2 doses. Behandelduur: Na het 12de jaar kan de profylaxe bij sikkelcelziekte gestopt worden, tenzij een pneumokokken sepsis of meningitis is doorgemaakt. In dat geval dient de profylaxe levenslang gecontinueerd te worden. Bij (functionele) asplenie dient behandeld te worden tot de leeftijd van 12-16 jaar, maar tenminste gedurende 2 jaar.

Secundaire profylaxe groep A streptokokken infectie (acuut reuma, chorea van Sydenham), profylaxe bij sikkelcelziekte en (functionele) asplenie

Oraal
- < 1 jaar
  ^{[8]
  
  [14]}
  - 15 mg/kg/dag in 2 doses.
- 1 jaar tot 5 jaar
  ^{[8]
  
  [9]
  
  [10]
  
  [11]
  
  [14]}
  - 250 mg/dag in 2 doses.
- 5 jaar tot 18 jaar
  ^{[8]
  
  [9]
  
  [10]
  
  [11]
  
  [14]}
  - 500 mg/dag in 2 doses.
  - Behandelduur:
    - Na het 12de jaar kan de profylaxe bij sikkelcelziekte gestopt worden, tenzij een pneumokokken sepsis of meningitis is doorgemaakt. In dat geval dient de profylaxe levenslang gecontinueerd te worden.
    - Bij (functionele) asplenie dient behandeld te worden tot de leeftijd van 12-16 jaar, maar tenminste gedurende 2 jaar.

Profylaxe Streptococcus viridans infectie bij behandeling van AML met hoge doses cytarabine
Oraal 1 maand tot 18 jaar ^{[12] [13]} 50 mg/kg/dag in 3 doses. Max: 1.500 mg/dag.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Capsule 250 mg
Fenoxymethylpenicilline drank (InfectoCillin 250 Saft, 250.000 eenheden/5 ml): sterkte InfectoCillin 250mg Saft is 50.000 IE/ml = 29,5 mg/ml.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

BETALACTAM-ANTIBIOTICA, PENICILLINES

PENICILLINES MET BREED SPECTRUM
	Amoxicilline	J01CA04

BETALACTAMASE-GEVOELIGE PENICILLINES
	Benzathinebenzylpenicilline	J01CE08
	Benzylpenicilline Penicilline G	J01CE01
	Feneticilline Broxil	J01CE05

BETALACTAMASE-RESISTENTE PENICILLINES
	Flucloxacilline Floxapen	J01CF05

COMBINATIEPREPARATEN
	Amoxicilline + clavulaanzuur Augmentin	J01CR02
	Piperacilline (als Na-zout) / Tazobactam (als Na-zout) Tazocin	J01CR05

Bijwerkingen algemeen

Maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken en diarree zijn in het algemeen van niet-ernstige en voorbijgaande aard.

Overgevoeligheidsreacties zoals maculopapuleuze exantheem, urticaria en angio-oedeem komen het meest frequent voor; verder purpura, erythema fixatum, erythema nodosum, erythema multiforme, exfoliatieve dermatitis, toxische epidermale necrolyse (TEN).

Allergische bronchospasmen ten gevolge van penicilline-allergie, incidenteel eosinofiele pulmonale infiltraten.

Zelden: anafylactische shock.

Bij zeer hoge doseringen kunnen in zeldzame gevallen voorkomen: hyperkaliëmie, hematologische reacties (hemolytische anemie, leukopenie, trombocytopenie, pancytopenie, eosinofilie), hepatitis, intrahepatische cholestase, allergische nefropathie, interstitiële nefritis, en (vooral bij verminderde nierfunctie) hyperreflexie, epileptische aanvallen, coma.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contra-indicatie algemeen

Overgevoeligheid voor penicillinen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Voedsel vertraagt mogelijk de resorptie van fenoxymethylpenicilline met als gevolg lagere bloedspiegels; Bij voorkeur 1 uur vóór of 2 uur ná de maaltijd innemen. Indien dit leidt tot compliance problemen, kan fenoxymethylpenicilline tijdens het eten worden ingenomen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Er bestaat kruisovergevoeligheid met andere β–lactamantibiotica. Wees voorzichtig bij een historie van geneesmiddelallergie.

Kruisresistentie: Tussen penicillinen onderling en tussen penicillinen en cefalosporinen (in mindere mate) kan kruisresistentie voorkomen.

Bij verminderde nierfunctie, chronisch hartfalen en behandeling met kaliumsparende diuretica bij gebruik van hoge doses rekening houden met de kaliumbelasting.

Hoge doses penicillinen kunnen fout-positieve reacties bij de Benedict-suikerreactie op glucose in de urine veroorzaken.

Interacties

Niet beoordeeld:
De concentratie fenoxymethylpenicilline wordt verminderd door orale toediening van neomycine.

Interacties penicillines algemeen:

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode. Een uitzondering hierop is flucloxacilline.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva, tetracyclines of met TNF-α-antagonisten. Er is aangetoond dat er geen interactie optreedt tussen digoxine en penicillines.

Niet beoordeeld:
Fenylbutazon, acetylsalicylzuur, probenecide en indometacine kunnen de halfwaardetijd van penicillines verlengen, doordat ze de tubulaire secretie remmen.

Combinatie van penicillines en aminoglycosiden kan een synergistische werking hebben.

Referenties

Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 1-4-2022
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 21-4-2022
Centrafarm B.V. , SmPC fenoxymethylpenicilline (RVG 50288) 23-6-2014. , www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Chaudhary S et al. , Penicillin V and rifampin for the treatment of group A streptococcal pharyngitis: a randomized trial of 10 days penicillin vs 10 days penicillin with rifampin during the final 4 days of therapy. , J Pediatr. , 1985 , Mar;106(3), 481-6
Dagnelie CF et al. , NHG-Standaard Acute keelpijn (Derde herziening). , Huisarts Wet , 2015, 58(8), 422-9
Fujita K et al. , Comparative pharmacological evaluation of oral benzathine penicillin G and phenoxymethyl penicillin potassium in children., Pediatr Pharmacol (New York). , 1983, 3(1):, 37-41.
Gerber MA et al. , Potential mechanisms for failure to eradicate group A streptococci from the pharynx. , Pediatrics. , 1999 , Oct;104(4 Pt 1):, 911-7
Heijboer H et al. , Preventie bij en begeleiding van kinderen met sikkelcelziekte en hun ouders. Deel I. Tweede herziene leidraad. , www.nvk.nl, Mei 2014.
LCI. , Richtlijn voor preventie van infecties bij mensen met (functionele) hypo- en asplenie., Februari 2012
Gaston MH et al., Prophylaxis with oral penicillin in children with sickle cell anemia. A randomized trial., N Engl J Med, 1986 , Jun 19;314(25), 1593-9
Hirst C et al. , Prophylactic antibiotics for preventing pneumococcal infection in children with sickle cell disease., Cochrane Database Syst Rev., 2014 , Nov 6;(11), CD003427
Choeyprasert W. , Bacteremia during neutropenic episodes in children undergoing hematopoietic stem cell transplantation with ciprofloxacin and penicillin prophylaxis., Int J Hematol., 2017 , Feb;105(2), 213-220
SKION. , Werkboek Supportive care. H2. , www.skion.nl, December 2017
EMA, EPAR Phenoxymethylpenicilline orale formuleringen NO/W/0002/pdWS/001 08-12-2011, www.hma.eu

Wijzigingen

20 oktober 2020 09:54: De doseerfrequentie is aangepast naar 3-4 dd (was 3 dd).
29 november 2018 08:33: Toelichting op inname voor of na maaltijd toegevoed
07 februari 2018 16:38: Wijziging leeftijdsgrens van 12 naar 18 ivm behandelduur (functionele) asplenie.
26 januari 2018 12:18: Herziening monografie ivm tekort feneticilline: doseeradvies voor kinderen < 10 jaar toegevoegd
15 december 2017 09:39: Toevoeging advies kinderen 2-10 jaar bij matig ernstige infecties
21 november 2017 17:08: NIEUW TOEGEVOEGD

Fenoxymethylpenicilline

Fenoxymethylpenicilline

Fenoxymethylpenicilline

Label dosisadvies Kinderformularium

SmPC tekst

Eigenschappen

Farmacokinetiek

Doseringen

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

BETALACTAM-ANTIBIOTICA, PENICILLINES

Bijwerkingen algemeen

Contra-indicatie algemeen

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Interacties

Referenties

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering