Latanoprost

Stofnaam
Latanoprost
Merknaam
Xalatan
ATC code
S01EE01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Prostaglandine F2α-analogon, een selectieve prostanoïd-FP-receptoragonist die de intra-oculaire druk verlaagt, vnl. door bevordering van de uveosclerale afvoer van kamerwater. Latanoprost heeft geen effect op de productie van kamerwater

Farmacokinetiek bij kinderen

De systemische blootstelling aan latanoprostzuur was ongeveer twee keer hoger bij kinderen van 3 tot < 12 jaar oud en zes keer hoger bij kinderen < 3 jaar oud in vergelijking met volwassenen, maar dit valt nog ruimschoots binnen de veiligheidsmarge met het oog op optreden van systemische bijwerkingen. De mediane tijd tot piek plasmaconcentratie was 5 minuten na dosering in alle leeftijdsgroepen. De mediane eliminatiehalfwaardetijd in plasma was kort (< 20 minuten), vergelijkbaar bij pediatrische en volwassen patiënten en leidde niet tot accumulatie van latanoprostzuur in de systemische circulatie onder steady state-omstandigheden. (bron SPC)

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Reductie van de verhoogde intraoculaire druk bij pediatrische patiënten met een verhoogde intraoculaire druk en juveniel glaucoom: 1 dd 1 druppel ‘s avonds.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Oogdruppel 50 µg/ml (0,005%) Conserveermiddel: benzalkoniumchloride.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Ter verlaging van de intraoculaire druk (bijv bij glaucoom)

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Voorbijgaande roodheid en irritatie, hypertrichose van de wimpers, verhoogde pigmentatie van de iris en de wimpers, mogelijke verstoring van de slaap. Verkoudheid en koorts zijn bijwerkingen die vaker bij kinderen optreden dan bij volwassenen.

Bij kinderen zijn tevens nasofaryngitis en koorts gemeld [SmPC]

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Lokaal: Zeer vaak (> 10%): oogklachten (irritatie, jeuk, branderigheid, stekend gevoel, korrelig - en corpus-alienumgevoel), versterkte irispigmentatie (bij ca. 33 %), milde tot matige conjunctivale hyperemie, veranderingen van de wimpers (toename van aantal, lengte, dikte en/of pigmentatie) en het donshaar van het ooglid.

Vaak (1-10%): oogpijn, fotofobie, keratitis punctata (meestal zonder symptomen), blefaritis, conjunctivitis.

Soms (0,1-1%): oogklachten (droogte, wazig zien), keratitis, ooglidoedeem, macula-oedeem (incl. cystoïde macula-oedeem), uveïtis.

Zelden (0,01-0,1%): herpetische keratitis, iritis, cornea-oedeem, cornea-erosies, periorbitaal oedeem, gelokaliseerde huidreacties op de oogleden, (reversibel) donkerkleuren van de huid van de oogleden, trichiasis, distichiasis. Iriscyste, pseudo-pemfigoïd van de oculaire conjunctiva.

Zeer zelden (< 0,01%): periorbitale en ooglidwijzigingen resulterend in een diepere ooglidplooi.

Systemisch: Soms (0,1-1%): pijn op de borst, angina pectoris, hartkloppingen. Dyspneu, astma. Hoofdpijn, duizeligheid. Myalgie, artralgie. Huiduitslag.

Zelden (0,01-0,1%): verergering van astma. Jeuk.

Zeer zelden (< 0,01%): verergering angina pectoris.

 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Overgevoeligheid voor het conserveermiddel.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Gegevens over werkzaamheid en veiligheid in de leeftijdsgroep < 1 jaar oud (4 patiënten) zijn zeer beperkt. Er zijn geen gegevens beschikbaar voor te vroeg geboren baby's (zwangerschapsduur van minder dan 36 weken). Bij kinderen van 0 tot < 3 jaar oud die hoofdzakelijk aan primair congenitaal glaucoom (PCG) lijden, blijft chirurgie (bijv trabeculotomie/goniotomie) de eerstekeusbehandeling. De veiligheid op de lange termijn bij kinderen is nog niet vastgesteld.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Permanente kleurverandering iris: latanoprost kan de kleur van het oog geleidelijk irreversibel veranderen (bij ca. 33 %). Patiënten vóór aanvang van de behandeling informeren over de mogelijkheid van versterkte irispigmentatie in het oog (toename bruin pigment). Wanneer één oog wordt behandeld kan dit leiden tot een (blijvend) verschil in het uiterlijk van beide ogen. Pigmentatieverandering treedt voornamelijk op bij irissen van gemengde kleur (m.n. geel-bruin, ook blauw-bruin, grijs-bruin, of groen-bruin) en meestal binnen de eerste acht maanden van behandeling, zelden nog na het eerste behandeljaar. Bij homogene blauwe ogen is geen verandering waargenomen, bij patiënten met homogene grijze, groene of bruine ogen slechts zelden. Accumulatie van pigment in het trabeculaire netwerk of elders in de voorste oogkamer is niet waargenomen, echter patiënten regelmatig controleren.
Wimper en donshaarveranderingen: latanoprost kan de wimpers en het donshaar rondom het oog geleidelijk veranderen (toename lengte, dikte, pigmentatie of aantal). Wimperveranderingen zijn reversibel na staken.
Periorbitale huidverkleuring (reversibel) is waargenomen en werd het meest gemeld bij Japanse patiënten.
Andere glaucoomvormen: er is geen ervaring bij acute aanvallen van nauwe-kamerhoekglaucoom, inflammatoir en neovasculair glaucoom. Er is relatief weinig ervaring bij chronisch nauwe-kamerhoekglaucoom, open-kamerhoekglaucoom, bij pseudofakie-patiënten en bij pigmentair glaucoom.

Wees voorzichtig bij gebruik in de peri-operatieve periode van cataractchirurgie, omdat hier weinig gegevens over zijn.

Herpes simplex keratitis: wees voorzichtig bij een geschiedenis van herpetische keratitis. Vermijd gebruik bij met actieve herpes simplex gerelateerde keratitis en bij een voorgeschiedenis van recidiverende herpetische keratitis die met prostaglandineanalogen samenhangt.

(Cystoïde) macula-oedeem is gerapporteerd bij de behandeling met prostaglandine F2α–analogen, waarbij in voorkomende gevallen meestal sprake was van risicofactoren (afakie, pseudofakie met een gescheurd achterste lenskapsel of met voorste oogkamerlenzen). Wees voorzichtig bij deze en andere bekende risicofactoren voor cystoïde macula-oedeem.

Wees voorzichtig bij een actieve intra-oculaire ontsteking en risicofactoren voor iritis en uveïtis. Er is geen ervaring bij inflammatoire oogaandoeningen.

Er is relatief weinig ervaring bij astma-patiënten. Verergering van astma en/of dyspneu is gemeld.

Bij droge ogen of een beschadigde cornea is toezicht vereist, omdat het conserveermiddel benzalkoniumchloride bij langdurig gebruik keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie kan veroorzaken. Bij een aanmerkelijk beschadigde cornea, kan het gebruik van fosfaathoudende oogdruppels leiden tot corneacalcificaties.

Contactlenzen: het conserveermiddel benzalkoniumchloride kan irritatie veroorzaken dat aanleiding kan geven tot het minder goed verdragen van contactlenzen. Tevens kan het zachte contactlenzen doen verkleuren. Contactlenzen voor het indruppelen uitnemen en na 15 minuten weer indoen.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Na oculaire toediening zouden interacties kunnen optreden indien absorptie optreedt, maar tot op heden zijn er geen aanwijzingen voor klinisch relevante interacties

GLAUCOOMMIDDELEN EN MIOTICA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

PARASYMPATHICOMIMETICA

Pilocarpine

Pilocarpine Minims, Pilogel
S01EB01
KOOLZUURANHYDRASEREMMERS

Acetazolamide

Diamox
S01EC01

Dorzolamide

Trusopt
S01EC03
BETA-BLOKKERS

Timolol

Timoptol-XE
S01ED01
PROSTAGLANDINE-ANALOGA

Bimatoprost

Lumigan
S01EE03

Travoprost

Travatan
S01EE04
OVERIGE GLAUCOOMMIDDELEN
S01EX

Referenties

  1. Black AC, et al, Latanoprost in pediatric glaucoma--pediatric exposure over a decade, J AAPOS, 2009, Dec;13(6), 558-62
  2. Elgin U, et al, The comparison of eyelash lengthening effect of latanoprost therapy in adults and children, Eur J Ophthalmol, 2006, Mar-Apr;16(2), 247-50
  3. Pfizer BV, SPC Xalatan (RVG 21304) 31-03-2022, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  4. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen)., Geraadpleegd 23 april 2019
  5. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 30 okt 2014
  6. Enyedi LB, et al, Latanoprost for the treatment of pediatric glaucoma, Surv Ophthalmol, 2002, Aug;47 Suppl 1, S129-32
  7. Enyedi LB, et al, The effectiveness of latanoprost for the treatment of pediatric glaucoma, J AAPOS, 1999, Feb;3(1), 33-9

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering