Eigenschappen

Farmacokinetiek

T½ =
Neonaten <2000 gram:
<1 week: 6 - 11 uur
1-4 weken: 5 - 11 uur
Neonaten >2000 gram:
<1 week: 6 - 7 uur
1-4 weken: 5 - 6 uur
Kinderen: 2,2 - 3 uur
Volwassenen: 5 - 11 uur

Vd =
Neonaten: 0,38 - 0,97 l/kg (neonaten met verschillende GA’s) [Jacqz-Aigrain 2013]
3 mnd-18jr: 0,63 ± 0,36 l/kg [Le 2013]

Cl =
Neonaten: 0,038 - 0,084 l/kg/uur [Jacqz-Aigrain 2013]
3 mnd-18jr: 0,12 ± 0,04 l/kg/uur [Le 2013]

Algemene opmerkingen

Label dosisadvies Kinderformularium

Infecties
Neonaten: On-label
Kinderen: On-label

Intraventriculair: Off-label
Endocarditis profylaxe: On-label

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Le 2014; Zhang 2016; Smit 2021; Chung 2021.

Bijwerkingen bij kinderen

Trombocytopenie, neutropenia, flebitis, huidaandoeningen, ototoxiciteit, DRESS-syndroom, nefrotoxiciteit.
Red man syndrome (RMS) komt veel voor bij kinderen (ca 14%). Risicofactoren zijn: leeftijd > 2 jaar, eerder RMS gehad, dosering vancomycine ≥ 10 mg/kg, vancomycine concentratie: ≥5 mg/ml en eerder antihistamine gebruik.
Dalspiegels tot 20 µg/ml geven geen verhoogde kans op nefrotoxiciteit vergeleken met dalspiegels tot 15 µg/ml. Risicofactoren voor het optreden van nefrotoxiciteit zijn: langere duur van de behandeling, gebruik vasopressoren, gebruik AV-ECMO.

Bijwerkingen algemeen

Vaak (1-10%): bloeddrukdaling, 'red man syndroom' (roodheid van de huid van het hoofd en bovenlichaam, pijn en kramp in nek-, borst- en/of rugspieren, samenhangend met de concentratie van het vancomycine-infuus en met de inloopsnelheid), (trombo)flebitis. Dyspneu, stridor. Exanthemen, urticaria, jeuk, mucositis. Nierinsufficiëntie (eerste manifestatie is stijging serumcreatinine of -ureum).

Soms (0,1–1%): voorbijgaand of permanent hogetonen-gehoorverlies (vaker voorkomend bij > 53 jaar; dan in ca. 19%).

Zelden (0,01–0,1%): overgevoeligheidsreacties, anafylaxie. (Geneesmiddelen)koorts, rillingen. Vasculitis. Oorsuizen, duizeligheid. Misselijkheid. Interstitiële nefritis, (meestal reversibele) acute nierinsufficiëntie. Trombocytopenie, neutropenie, agranulocytose, eosinofilie.

Zeer zelden (< 0,01%): hartstilstand. Pseudomembraneuze enterocolitis. Exfoliatieve dermatitis, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN, Lyell-syndroom), lineaire door IgA geïnduceerde bulleuze dermatitis.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Inloopsnelheid 1-2 uur. Bij te snelle toediening kan het 'red man'syndroom optreden. Tenminste 2 x per week kreatinine bepalen. Bij vroeggeborenen/kinderen extra controle ivm immaturiteit nieren.
Gebruik van vancomycine vormt een risico voor het ontwikkelen van kolonisatie met ESBL-prod. Klebsiella in het maagdarmkanaal van neonaten.
Gelijktijdig gebruik met anesthetica bij kinderen in verband gebracht met erytheem en anafylactoïde reacties. Indien toediening van vancomycine nodig is als chirurgische profylaxe, wordt aangeraden om de anesthetica toe te dienen na afloop van de infusie met vancomycine.
Let op: kinderen met obesitas/overgewicht hebben meer kans op verhoogde spiegels.

Indien patiënten de gewenste serumconcentratie niet halen met intermitterende intraveneuze (IIV) therapie dan is het een optie om ze om te zetten naar continue intraveneuze therapie (CIV). Let op: de totale dagdosering aan vancomycine ligt bij CIV lager dan bij IIV.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Kruisovergevoeligheid met teicoplanine is gemeld.

Oto- en nefrotoxiciteit: In verband met de toxiciteit van vancomycine voorzichtig zijn bij toediening bij verminderde nierfunctie en toediening vermijden bij eerder gehoorverlies. De incidentie van ototoxiciteit en nefrotoxiciteit neemt toe bij verhoogde serumconcentraties (zoals die kunnen optreden bij te snelle infusie of een verminderde nierfunctie), bij langdurige therapie en bij combinatie met andere oto- of nefrotoxische geneesmiddelen. Doofheid kan worden voorafgegaan door oorsuizen en kan progressief zijn ondanks staken van de behandeling.

Groei van niet-gevoelige bacteriën: Langdurige therapie kan aanleiding geven tot overvloedige groei van niet-gevoelige bacteriën. Bij ernstige of aanhoudende diarree tijdens of na de parenterale toediening de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen.

Controles tijdens gebruik: Bij i.v. toediening regelmatig de bloedspiegel van vancomycine bepalen (2–3×/week), de nierfunctie controleren, een urineanalyse uitvoeren, en hematologische onderzoeken verrichten; vooral bij een nierfunctie op de grens en bij ouderen tevens de gehoorfunctie volgen. Voorkom volumedepletie, bijvoorbeeld als gevolg van gelijktijdig gebruik van diuretica. Het toepassen van Therapeutic Drug Monitoring (zie rubriek Dosering), leidt tot hogere klinische effectiviteit en afname van nefrotoxiciteit, in vergelijk met het niet toepassen ervan.

Interacties

Niet relevant:  De kinetiek van methotrexaat kan wijzigen door parenteraal toegediend vancomycine.

Niet beoordeeld: het risico op nefrotoxiciteit is verhoogd bij combinatie met aminoglycosiden.

Indometacine kan de eliminatie van vancomycine in neonaten verminderen met als gevolg een hogere serumconcentratie en een langere halfwaardetijd.

Interacties glycopeptiden algemeen
Relevant: het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Het risico op nefrotoxiciteit is verhoogd bij combinatie met ciclosporine, cisplatine en ataluren. De combinatie wordt bij voorkeur vermeden, ataluren tot 2 dagen na staken van het aminoglycoside. Het risico op nefrotoxiciteit kan tot 6 maanden na staken van cisplatine aanwezig zijn.

De werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.

Niet relevant: het risico op nefrotoxiciteit is verhoogd bij combinatie met amfotericine B.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met TNF-α-antagonisten, orale anticonceptiva, carboplatine of lisdiuretica.

Niet beoordeeld: het risico op nefrotoxiciteit kan toenemen bij combinatie met bepaalde cefalosporines, polymyxines, vancomycine en NSAID's. Er is een verminderde renale klaring van gentamicine en amikacine opgetreden bij combinatie met indometacine bij prematuren en bij combinatie met andere NSAID's.

Aminoglycosiden kunnen de neuromusculaire blokkade (vooral de ademhalingsdepressie) veroorzaakt door perifeer werkende spierrelaxantia versterken.

Neomycine kan bij orale toediening de absorptie van sommige andere farmaca (met name digoxine en fenoxymethylpenicilline) verminderen.

Bij combinatie met verschillende betalactam-antibiotica kan een synergistische werking optreden tegen bepaalde bacteriën, zoals Pseudomonas aeruginosa en Enterococcus faecalis.

Aminoglycosiden kunnen in vitro worden geïnactiveerd door bepaalde penicillines; in vivo is deze inactivering alleen gezien bij ernstige nierfunctiestoornis.

I

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

Referenties

1. Hartwig NC, et al, Vademecum pediatrische antimicrobiële therapie, 2005
2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties, Verminderde nierfunctie), Geraadpleegd 11 jun 2020
3. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 11 jun 2020
4. Endocarditis Profylaxe Commissie Nederlandse Hartstichting, Preventie bacteriele endocarditis, Herziening augustus 2008
5. Pfizer BV, SmPC Vancocin (RVG 105369) 28-02-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
6. Frymoyer A et al., Prediction of vancomycin pharmacodynamics in children with invasive methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections: a Monte Carlo simulation. , Clin Ther, 2010, Mar;32(3), 534-42
7. Vella-Brincat et al, Are gentamicin and/or vancomycin associated with ototoxicity in the neonate? A retrospective audit., Neonatology., 2011, 100(2), 186-93
8. Ofek-Shlomai N et al, Gastrointestinal colonization with ESBL-producing Klebsiella in preterm babies--is vancomycin to blame?, J Clin Microbiol Infect Dis, 2012, Apr;31(4), 567-70
9. Myers AL et al, Defining risk factors for red man syndrome in children and adults., Pediatr Infect Dis J. , 2012, May;31(5), 464-8
10. Fung L., Continuous infusion vancomycin for treatment of methicillin-resistant Staphylococcus aureus in cystic fibrosis patients., Ann Pharmacother, 2012, Oct;46(10):, e26
11. Kitcharoensakkul et al, Vancomycin-induced DRESS with evidence of T-cell activation in a 22-month-old patient. , Allergy Asthma Immunol, 2012, Oct;109(4), 280-1
12. McKamy et al, Evaluation of a pediatric continuous-infusion vancomycin therapy guideline, Am J Health Syst Pharm, 2012, Dec 1;69(23), 2066-71
13. Jacqz-Aigrain E et al. , Use of antibacterial agents in the neonate: 50 years of experience with vancomycin administration. , Semin Fetal Neonatal Med, 2013, Feb;18(1), 28-34
14. Le J et al, Improved vancomycin dosing in children using area under the curve exposure., Pediatr Infect Dis J., 2013, Apr;32(4)
15. Cies et al, Nephrotoxicity in Patients with Vancomycin Trough Concentrations of 15–20 ?g/ml in a Pediatric Intensive Care Unit, Pharmacotherapy., 2013, Apr;33(4), 392-400
16. Linder N et al. , Duration of vancomycin treatment for coagulase-negative Staphylococcus sepsis in very low birth weight infants. , J Clin Pharmacol, 2013, Jul;76(1), 58-64
17. Madigan T et al., The effect of age and weight on vancomycin serum trough concentrations in pediatric patients., Pharmacotherapy., 2013, Dec;33(12), 1264-72
18. Heble DE Jr et al , Vancomycin trough concentrations in overweight or obese pediatric patients., Pharmacotherapy, 2013, Dec;33(12), 1273-7
19. Cole TS et al , Vancomycin dosing in children: what is the question?, Arch Dis Child, 2013, Dec;98(12), 994-7
20. Taketomo, Pediatric & neonatal dosage handbook , 20th edition
21. Nederlandse Vereniging voor Neurologie , Richtlijn Bacteriele Meningitis, 2013
22. NVZA, Richtlijn TDM Vancomycine , mei 2014
23. ErasmusMC-Sophia, protocol Vancomycine , juli 2014
24. Janssen, E. et al., Towards Rational Dosing Algorithms for Vancomycin in Neonates and Infants Based on Population Pharmacokinetic Modeling, Antimicrob Agents Chemother, 2015, Dec 7;60(2), 1013-21
25. Ingrande, J, et al., Pharmacokinetics of cefazolin and vancomycin in infants undergoing open-heart surgery with cardiopulmonary bypass, Anesth Analg, 2019, 128(5), 935-943
26. Sandoz BV, SmPC vancomycine 500 mg/1000 mg IV (RVG 101505/101509) 15-01-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
27. Le J, et al., Population-Based Pharmacokinetic Modeling of Vancomycin in Children with Renal Insufficiency., J Pharmacol Clin Toxicol. , 2014, 2(1):, 1017-26
28. Zhang H, et al., Pharmacokinetic Characteristics and Clinical Outcomes of Vancomycin in Young Children With Various Degrees of Renal Function., J Clin Pharmacol. , 2016, 56(6), 740-8
29. Smit C, et al. , Dosing Recommendations for Vancomycin in Children and Adolescents with Varying Levels of Obesity and Renal Dysfunction: a Population Pharmacokinetic Study in 1892 Children Aged 1-18 Years., Aaps j., 2021, 23(3):, 53
30. Chung E, et al., Pharmacokinetics of Vancomycin in Pediatric Patients Receiving Intermittent Hemodialysis or Hemodiafiltration., Kidney Int Rep, 2021, 6(4), 1003-14

Wijzigingen

• 25 augustus 2023 10:16: De wetenschappelijk literatuur over de toepassing van vancomycine bij kinderen met nierfunctiestoornissen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot een aanpassing van het doseeradvies.
• 11 juni 2020 12:08: Informatie over orale toepassing is verplaatst naar een aparte monografie
• 11 juni 2019 16:17: In het doseeradvies voor a terme neonaten betreft het gewicht het geboortegewicht van de neonaat
• 17 november 2015 10:48: De adviezen voor dosisaanpassing bij nierfunctie stoornissen werden ontleend aan het KNMP handboek verminderde nierfunctie. Dit is niet in overeenstemming met de handelswijze van kindernefrologen. Daarom wordt het doseeradvies van het Vademecum Pediatrische antimicrobiele therapie aangehouden.

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering