Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Farmacokinetiek bij kinderen

De volgende kinetische parameters zijn gevonden (Tamayo M, et al 1992, Dell RB et al 1990):

Label dosisadvies Kinderformularium

Enuresis nocturna: On-label

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Sedatie, slaapstoornissen, droge mond (met soms als gevolg toename van cariës), gewichtstoename, obstipatie, duizeligheid, accommodatiestoornissen, sinustachycardie, orthostatische hypotensie, veranderingen van het ECG, aritmieën, geleidingsstoornissen, palpitaties, torsade de pointes, hypertensie en decompensatio cordis. Er is een casus met dystonie beschreven (Freitas 2012).

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bij opvallend meer of ernstige bijwerkingen kan sprake zijn van een CYP2D6- of een CYP2C19-polymorfisme.

Gemeld zijn: anticholinerge effecten zoals droge mond, obstipatie, mydriasis, accommodatiestoornissen, urineretentie en tachycardie; gewichtsverandering; orthostatische hypotensie; sufheid; slaapstoornissen, stijging van leverenzymwaarden.

Tremoren, convulsies; libido- en potentiestoornissen; cardiovasculaire afwijkingen zoals sinustachycardie en andere aritmieën; transpiratie, hoofdpijn, duizeligheid, paresthesie, allergische huidreacties; angst, agitatie, verwarring, delirium; duizeligheid en hypertensie.

Trombocytopenie, agranulocytose, eosinofilie, leukopenie, purpura, bronchospasme, anafylactische reacties met en zonder shock, SIADH, tinnitus, spraakstoornissen, extrapiramidale verschijnselen, gynaecomastie, galactorroe, haaruitval, verandering bloedsuikerwaarden. Cholestatische icterus, alveolitis en dysartrie.

Suïcide gedachten en suïcidaal gedrag. Stomatitis, tonglaesies, misselijkheid, braken, paralytische ileus. Huidhyperpigmentaties.

Na plotseling staken kan optreden misselijkheid, braken, buikpijn, diarree, slapeloosheid, hoofdpijn, nervositeit en angst. Bij gebruik van SSRI's en TCA's neemt, vooral bij een leeftijd > 50 jaar, de kans op botfracturen toe.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Samenvatting
Leidt tot verminderd reactie- en concentratievermogen, niet geven bij depressie; toename van angststoornissen in de eerste weken; patiënten in het bijzonder hoog risico patiënten (suïcidale gedachten, suïcidepoging) nauwkeurig observeren in verband met het verhoogde risico van suïcide. Bloeddruk, pols en ECG voor en gedurende de behandeling controleren, men dient tevens bedacht te zijn op het ontstaan en/of verergeren van de cardiale klachten. Verschijnselen als duizeligheid en hartkloppingen dienen onmiddellijk aandacht te krijgen. Vanwege meer kans op cariës is gebitscontrole aangewezen.

In tegenstelling tot bij volwassenen, wordt het gebruik van TCA’s bij kinderen en adolescenten met depressie ontraden; de effectiviteit en veiligheid zijn niet aangetoond en er zijn gevallen bekend met fatale afloop.

Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden kunnen daarvan hinder ondervinden.

Toename van de angststoornissen kan voorkomen in de eerste weken van de behandeling.

Vóór behandeling is screening op risico van suïcide aangewezen. De behandeling van  depressie en andere psychiatrische indicaties kan het toegenomen risico van suïcide verder vergroten gedurende de vroege stadia van herstel. Patiënten, in het bijzonder hoog-risico patiënten (suïcidale gedachten, suïcidepoging) dienen nauwkeurig gevolgd te worden tijdens behandeling met deze geneesmiddelen, in het bijzonder in het begin van de behandeling en na dosisaanpassingen. Patiënten moeten op de hoogte worden gebracht van de noodzaak om te letten op elke klinische verergering, suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten en ongewone gedragsveranderingen en de noodzaak om onmiddellijk medisch advies in te winnen als deze symptomen zich voordoen. Patiënten dienen niet over de grote hoeveelheden van dit geneesmiddel te kunnen beschikken.

Bij gebruik van een TCA dient er gekeken te worden naar eventuele cardiale problematiek bij de patiënt en de familie, omdat deze groep middelen eventueel reeds bestaande of erfelijke kwetsbaarheid voor ritmestoornissen kunnen verergeren. Tevens is het noodzakelijk om de bloeddruk, pols en ECG voor en gedurende de behandeling te controleren. Verder moeten, in verband met deze cardiale bijwerkingen, verschijnselen als duizeligheid en hartkloppingen onmiddellijk aandacht krijgen.

Bij patiënten met een verhoogd risico op bijwerkingen kunnen bloedspiegelbepalingen uitgevoerd worden om de laagst mogelijke effectieve dosis te kunnen bepalen.

Vanwege meer kans op cariës is gebitscontrole aangewezen.
 

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bij opvallend weinig werkzaamheid kan sprake zijn van een CYP2D6-polymorfisme; bij opvallend meer of ernstige bijwerkingen kan sprake zijn van een CYP2D6- of een CYP2C19-polymorfisme;

Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden. Terughoudendheid is geboden bij epilepsie, organische hersenbeschadiging, urineretentie, prostaathypertrofie, pylorusstenose, hart- en vaataandoeningen, hyperthyroïdie, lever- en nierfunctiestoornissen. Voorzichtigheid is geboden bij ouderen vanwege verhoogde gevoeligheid voor de anticholinerge en cardiovasculaire bijwerkingen. Het verdient aanbeveling gedurende de behandeling het bloedbeeld te controleren, vooral bij optreden van keelpijn en koorts. Bij leveraandoeningen periodiek de leverenzymwaardenen bepalen. Een onderliggende psychose of manie kan manifest worden of verergeren. Voor het begin en tijdens de behandeling dient de bloeddruk te worden gecontroleerd. Treedt te sterke bloeddrukdaling op, dan dient de dosis te worden verminderd en/of de bloeddruk (bv. met sympathicomimetica) te worden verhoogd. Bij suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten in de anamnese en bij patiënten jonger dan 25 jaar is goede vervolging aangewezen vanwege een toegenomen kans op suïcide pogingen en suïcidale gedachten, met name in het begin van de behandeling, in het vroege stadium van herstel. Ter preventie van suïcidepogingen dient de patiënt in het begin niet over grote hoeveelheden antidepressiva te kunnen beschikken. Een kuur mag niet plotseling worden gestaakt; de dosering moet geleidelijk worden verminderd. Indien allergische huidreacties optreden, de behandeling staken. Dit middel kan door pupilverwijding de oogdruk verhogen en een aanval van acuut glaucoom veroorzaken.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Imipramine is substraat voor CYP2D6 (hoofdroute), CYP1A2, CYP3A4 en CYP2C19.

Relevant:
Afname imipramine: de plasmaconcentratie daalt door carbamazepine, fenobarbital en primidon.
Toename imipramine: de plasmaconcentratie stijgt door cimetidine en darifenacine.
Overig effect: bij combinatie met een MAO-remmer (fenelzine, tranylcypromine, moclobemide, rasagiline of selegiline) kan het serotoninesyndroom optreden. De combinatie wordt ontraden. Het herstel van MAO-enzymen duurt ong. 2 weken. Aanbevolen wachttijden: na staken van imipramine 2 weken; na staken van een MAO-remmer 2 weken; na staken moclobemide 1 dag.

Niet relevant: de klaring kan afnemen door haloperidol.

Interacties tricyclische antidepressiva algemeen:

Relevant:

Toename tricyclische antidepressiva: de plasmaconcentratie stijgt door krachtige CYP2D6-remmers, citalopram, cobicistat, fluvoxamine, sertraline of terbinafine. Anticholinerge en (zelden) serotonerge bijwerkingen zijn gemeld.

Overig effect: bij combinatie van TCA's met een serotonerge werking (clomipramine, imipramine) en een MAO-remmer (fenelzine, tranylcypromine, moclobemide, rasagiline of selegiline) kan het serotoninesyndroom optreden. Het syndroom uit zich in neurotoxiciteit (o.a. myoclonus, tremor, hyperreflexie), psychiatrische symptomen (o.a. agitatie, verwardheid) en ontregeling van de lichaamstemperatuur (o.a. koorts, zweten). De combinatie wordt ontraden. Zie verder bij clomipramine of imipramine.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met dapoxetine, duloxetine, escitalopram en venlafaxine.
Bij combinatie van niet-serotonerg werkende TCA's (amitriptyline, dosulepine, doxepine, maprotiline, nortriptyline) met MAO-remmers is geen interactie gemeld.

Niet beoordeeld: TCA's kunnen de werking versterken van:

• stoffen met een parasympathicolytische werking, door versterking van de anticholinerge werking;
• de meeste klasse I en III-antiaritmica, door versterking van het effect op de ventriculaire geleiding;
• β-blokkers en de calciumantagonisten (alleen diltiazem en verapamil), door versterking van het effect op de atrioventriculaire geleidingstijd en negatieve inotropie. Diltiazem en verapamil kunnen bovendien de plasmaconcentratie van imipramine verhogen;
• alcohol en andere centraal-depressieve stoffen, door versterking van de sedatieve werking;
• amfetaminen, door versterking van het bloeddrukverhogende effect;
• direct werkende sympathicomimetica (adrenaline, midodrine en noradrenaline), door versterking van de bloeddrukverhogende werking.

TCA's kunnen de werking verzwakken van centraal werkende antihypertensiva, zoals methyldopa en clonidine; ook kunnen ze 'rebound'-hypertensie, die optreedt na plotseling staken van clonidine, versterken.

Overig effect: TCA's kunnen de sedatieve en anticholinerge werking van antipsychotica versterken, TCA's kunnen het risico op convulsies bij gebruik van tramadol verhogen.

Referenties

1. Gutgesell H, et al, Cardiovascular monitoring of children and adolescents receiving psychotropic drugs: A statement for healthcare professionals from the Committee on Congenital Cardiac Defects, Council on Cardiovascular Disease in the Young, American Heart Association, Circulation, 1999, 99, 979-82
2. Dopheide JA, Recognizing and treating depression in children and adolescents, Am J Health Syst Pharm, 2006, 63, 33-43
3. Bernstein GA, et al, Imipramine plus cognitive-behavioral therapy in the treatment of school refusal, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 2000, 39, 276-83
4. Bernstein GA, et al, Treatment of school refusal: one-year follow-up, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry., 2001, 40, 206-13
5. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 27-10-2014
6. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 02 feb 2017
7. Tamayo M, et al, Population pharmacokinetics of imipramine in children., Eur J Clin Pharmacol., 1992, 43, 89-92
8. Wagner KD, Pharmacotherapy for major depression in children and adolescents, Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry, 2005, 29, 819-26
9. Klein RG, et al, Imipramine treatment of children with separation anxiety disorder, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry., 1992, 31, 21-8
10. Ketelaars, K, Antidepressiva, Kenniscentrum-KJP, http://www.kenniscentrum-kjp.nl/index.php?id=584 (30 jan 2009)
11. Centrapharm BV, SPC Imipramine (RVG 50113) , 09032020
12. Deshpande AV, et al. , Medical management of nocturnal enuresis. , Paediatr Drugs , 2012, 14(2), 71-7
13. Zadeh MA, et al. , Comparison between imipramine and imipramine combined with pseudoephedrine in 5-12-year old children with uncomplicated enuresis: A double-blind clinical trial., J Pediatr Urol , 2011, 7(1), 30-3
14. Freitas FA, et al., Imipramine-induced dystonia in a child: a case-report. , Rev Bras Psiquiatr, 2012, 34(4), 497-500.
15. Dell RB et al. , Model for the kinetics of imipramine and its metabolites in adolescents., Ther Drug Mon , 1990, 12(5), 450-9.
16. Fritz GK, et al. , Plasma levels and efficacy of imipramine treatment for enuresis., J Am Acad Child Adolesc Psychiatry , 1994, 33(1), 60-4
17. Preskom SH, et al, Plasma levels of imipramine and metabolites in 68 hospitalized children, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry , 1989, 28(3), 373-5

Wijzigingen

• 12 juni 2018 12:26: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van imipramine in opnieuw beoordeeld in samenwerking met het Kenniscentrum KJP. Dit heeft geleid tot het laten vervallen van de indicatie angststoornis en depressive plus schoolweigeren, omdat imipramine voor deze indicatie niet wordt gebruikt. De overige informatie is hierop aangepast