Timolol

Stofnaam
Timolol
Merknaam
Timoptol-XE
ATC code
S01ED01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Een lipofiele niet-selectieve β-blokker zonder intrinsieke sympathicomimetische activiteit en een geringe membraanstabiliserende werking. Toegediend in het oog verlaagt timolol de intraoculaire druk door vermindering van de productie van kamerwater (zonder pupilvernauwing). Bij gebruik van de oplossing 'XE' wordt met het traanvocht een transparante gel gevormd, waardoor de contacttijd met het oog wordt verlengd. Timo-COMOD bevat geen conserveermiddel en heeft na opening een houdbaarheid van 12 weken, omdat door een luchtvrij systeem contaminatie wordt voorkomen en de eenmalige dosis kiemvrij wordt afgegeven. Werking: na 20–30 minuten, max. na 1–4 uur. Werkingsduur: tot 24 uur.

Farmacokinetiek bij kinderen

Bij gebruik van ooggel of van druppels die na toediening een gel vormen wordt de patiënt systemisch minder blootgesteld aan timolol dan bij gebruik van de gewone oogdruppels. Uit de beperkte hoeveelheid gegevens blijkt dat de plasmaconcentratie van timolol bij kinderen en met name bij baby's, na toediening van de gewone oogdruppels 0,25% veel hoger is dan de plasmaconcentratie bij volwassenen na toediening van oogdruppels 0,5%. Waarschijnlijk komt dit door het kleinere bloedvolume en bij neonaten tevens het onvolgroeide metabolische enzymsysteem.

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Timolol oogdruppels (als maleaat) zijn geregistreerd voor gebruik door kinderen: 1-2 dd 1 druppel (laagst mogelijke concentratie)

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Oogdr. (als maleaat) 1 mg/ml; 2.5 mg/ml; 5 mg/ml
 

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Glaucoom
  • Oculair
    • 0 jaar tot 18 jaar
      [4]
      • 1 druppel(s)/dosis 1-2 dd.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Bijwerkingen bij kinderen

Vanwege de relatief hogere bloedspiegels is er meer kans op bijwerkingen bij (kleinere) kinderen.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Lokaal: Vaak (1-10%): oogklachten (jeuk, branden, steken, irritatie, droogte, oculair ongemak, wazig zien), oogafscheiding, cornea-hypo-esthesie, keratitis, conjunctivitis, blefaritis.

Soms (0,1-1%): refractieveranderingen.

Zelden (0,01-0,1%): diplopie, loslating van de choroidea na een glaucoomingreep, ptosis.

Verder zijn gemeld: andere oogklachten (roodheid, tranen), cornea-erosie.

Systemisch: Vaak (1-10%): hoofdpijn.

Soms (0,1-1%): dyspneu. Bradycardie en syncope. Duizeligheid, depressie, asthenie, vermoeidheid. Misselijkheid, dyspepsie.

Zelden (0,01-0,1%): palpitaties, hartblok, aritmieën, hartstilstand, hartfalen, pijn op de borst, cerebrale ischemie, CVA, hypotensie, claudicatio intermittens, koude handen en voeten, fenomeen van Raynaud, oedeem. Hoest, bronchospasmen, respiratoire insufficiëntie. Overgevoeligheidsreacties (urticaria, lokale/gegeneraliseerde huiduitslag, angio-oedeem, anafylaxie). Slapeloosheid, nachtmerries, geheugenverlies, paresthesie, verergering myasthenia gravis, verminderd libido. Tinnitus. Droge mond, diarree. (Verergering van) psoriasis, systemische lupus erythematodes, ziekte van Peyronie, alopecia.

Verder zijn gemeld: hypoglykemie. Buikpijn en braken. Dysgeusie. Myalgie. Impotentie. Hallucinaties. Jeuk. Positieve antinucleaire antilichamen.

 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Reactieve luchtwegaandoeningen met inbegrip van (actuele of doorgemaakte) astma en andere ernstige obstructieve longaandoeningen (COPD);
Manifest harfalen, cardiogene shock, sinusbradycardie, sick-sinussyndroom, sinoatriaal blok, tweede- en derdegraads AV-blok zonder pacemaker;
Overgevoeligheid voor β-blokkers.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Wees zeer voorzichtig bij neonaten, baby's en jonge kinderen vanwege de kans op apneu en Cheyne–Stokes–ademhaling.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bij ernstige cardiovasculaire stoornissen (zoals coronaire hartziekte, Prinzmetal-angina en hartfalen) en hypotensie is kritische evaluatie noodzakelijk. Wees voorzichtig bij een eerstegraads AV–blok vanwege een negatief effect op de AV–geleiding. De dosering verlagen indien het hartritme daalt beneden 50–55 slagen per minuut in rust en/of bradycardie-gerelateerde symptomen optreden. Bij coronaire hartziekten de behandeling geleidelijk stopzetten. Door β-blokkers kan de kans op rebound–hypertensie toenemen.

Niet gebruiken bij astma en ernstige COPD (zie ook de rubriek Contra-indicaties). Wees voorzichtig bij lichte/matige COPD. Overlijden door bronchospasmen bij astma is waargenomen na toediening van sommige oculaire β-blokkers.

Informeer ouders over mogelijke bijwerkingen (tekenen zoals hoest en piepende ademhaling) zodat zij de behandeling onmiddellijk kunnen staken; een draagbare apneumeter kan zinvol zijn. De ooggel (Timogel) en het viskeuze preparaat met gellangom (Timoptol 'XE') zijn niet onderzocht bij kinderen.

β-Blokkers kunnen de symptomen van hypoglykemie en hyperthyreoïdie maskeren. Wees voorzichtig bij labiele diabetes/spontane hypoglykemie. Patiënten die vermoedelijk thyreotoxicose ontwikkelen nauwlettend observeren.

Wees voorzichtig bij ernstige perifere circulatiestoornissen zoals ernstige vormen van het fenomeen van Raynaud.

Wees voorzichtig bij myasthenia gravis vanwege verergering van de spierzwakte zich uitend in ptosis en diplopie.

Bij een voorgeschiedenis van atopie of ernstige anafylactische reactie op allergenen kan tijdens gebruik van een β-blokker een versterkte reactie optreden bij herhaalde blootstelling aan die allergenen. Een opgetreden anafylaxie is vaak matig of slecht te beïnvloeden met de gebruikelijke hoeveelheid adrenaline.

Bij acuut gesloten-kamerhoekglaucoom timolol oogdruppels samen met een mioticum geven.

Na glaucoomingrepen is bij toepassing van kamerwaterremmende therapie (timolol, acetazolamide) loslating van de choroidea gemeld.

Wees voorzichtig bij droge ogen, omdat β-blokkers de traanvochtsecretie kunnen verminderen. Zie ook achter Hulpstoffen.

Contactlenzen: Timoptol 'XE' oogdruppels en Timogel niet gebruiken bij contactlensdragers vanwege de verlengde contacttijd. Zie ook achter Hulpstoffen.

Hulpstoffen:

Wees voorzichtig met benzalkoniumchloride (in sommige oogdruppels) bij droge ogen of een beschadigde cornea, vanwege het risico op keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie bij langdurig gebruik. Benzalkoniumchloride kan tevens zachte contactlenzen doen verkleuren. Contactlenzen voor het indruppelen uitnemen en na 15 minuten weer indoen. Zie ook achter Contactlenzen.
Fosfaathoudende oogdruppels kunnen bij een ernstig beschadigde cornea leiden tot corneacalcificaties.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet beoordeeld: Na oculaire toediening: combinatie met adrenaline kan leiden tot mydriasis.

GLAUCOOMMIDDELEN EN MIOTICA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

PARASYMPATHICOMIMETICA

Pilocarpine

Pilocarpine Minims, Pilogel
S01EB01
KOOLZUURANHYDRASEREMMERS

Acetazolamide

Diamox
S01EC01

Dorzolamide

Trusopt
S01EC03
PROSTAGLANDINE-ANALOGA

Bimatoprost

Lumigan
S01EE03

Latanoprost

Xalatan
S01EE01

Travoprost

Travatan
S01EE04
OVERIGE GLAUCOOMMIDDELEN
S01EX

Referenties

  1. Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
  2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 19 nov 2014
  3. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 8-12-2020
  4. MSD BV, SPC Timoptol - XE (RVG 17017) 03-12-2019, www.cbg-meb.nl

Wijzigingen

  • 25 augustus 2015 16:54: Dosering genuanceerd nav SmPC

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering