Label dosisadvies Kinderformularium

Eradicatiebehandeling: On-label
Chronische infectie:
Inhalatie: On-label
Intraveneus: On-label

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Eigenschappen

Kinetische gegevens

De volgende kinetische parameters zijn gevonden (na eenmalige toediening):

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Bij colistine ter inhalatie zijn dosisaanpassingen niet nodig.

Bij colistine intraveneus geldt onderstaand advies:
Indien een oplaaddosis gegeven wordt, dient de oplaaddosis niet aangepast te worden, de onderhoudsdosering als volgt:
GFR 50-80 ml/min/1.73 m2: Dosisaanpassing is niet nodig
GFR 30-50 ml/min/1.73 m2: 60-80% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 8 uur
GFR 10-30 ml/min/1.73 m2: 50-60% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 8 uur
GFR < 10 ml/min/1.73 m2: 40% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 8 uur

Klinische gevolgen

Colistinepentanatriummesilaat zelf is weinig werkzaam; in vivo wordt het gehydrolyseerd tot colistine. Het wordt voornamelijk in onveranderde vorm uitgescheiden met de urine. Bij patiënten met verminderde nierfunctie neemt de uitscheiding van colistinepentanatriummesilaat af. Hierdoor kan een grotere hoeveelheid naar colistine worden omgezet. Symptomen van overdosering zijn apneu, spierzwakte, vertigo, voorbijgaande paresthesie van het gezicht, onduidelijke spraak, vasomotorische instabiliteit, visusstoornissen, verwardheid, psychose en nierinsufficiëntie.

Bij Dialyse

Hemodialyse en peritoneaal dialyse: 20-45% van normale keerdosis en interval tussen 2 doseringen: 8 uur

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Bijwerkingen bij kinderen

Bij inhalatie [Alothman, Cunningham]: hoesten, bronchospasme, slechte smaak, pijnlijke mond of keel en overgevoeligheidsreacties.
Bij intraveneuze toedieningen; dosisafhankelijke nefro- en neurotoxiciteit. Tevens is een casus van trombocytopenie beschreven[Kupeli].

Bijwerkingen bij volwassenen

Vernevelvloeistof: Zeer vaak (> 10%): hoest, mucositis, dyspneu, toegenomen sputumproductie, bronchospasmen. Daling FEV1.

Vaak (1–10%): faryngitis.

Verder zijn gemeld: pijnlijke keel of mond, branderige tong, slechte smaak, orale candidiasis. Misselijkheid. Overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag, jeuk, angio-oedeem.

Inhalatiepoeder: Zeer vaak (> 10%): keelirritatie, hoest, dysfonie, dyspneu. Slechte smaak.

Vaak (1–10%): hemoptyse, bronchospasme, astma, infectie van de onderste luchtwegen. Daling FEV1. Koorts, asthenie, vermoeidheid. Misselijkheid, braken. Artralgie. Hoofdpijn, evenwichtsstoornis. Oorsuizen.

Soms (0,1–1%): pijn op de borst, bloedneus. Diarree, hypersalivatie, flatulentie, tandpijn. Verminderde eetlust. Oorcongestie. Slaperigheid, convulsie. Angst. Overgevoeligheid. Proteïnurie, dorst.

Bij ernstig verminderde nierfunctie en hoge doseringen kunnen bijwerkingen ontstaan die bekend zijn bij intraveneuze toediening zoals verminderde nierfunctie, acuut nierfalen (vooral in combinatie met andere nefrotoxische middelen), neurologische verschijnselen (paresthesie, dysartrie, (draai)duizeligheid, visusstoornissen, ontregeling van het autonoom zenuwstelsel), verwardheid en psychische klachten.

Intraveneus:
Zeer vaak (> 10%): gestoorde nierfunctie. Neurotoxiciteit zoals faciale paresthesie, spierzwakte, hoofdpijn. Jeuk.

Zelden (0,1–0,01%): nierinsufficiëntie.

Verder zijn gemeld: ademstilstand (door vermindering van de presynaptische afgifte van acetylcholine bij de neuromusculaire overgang; vooral bij verminderde nierfunctie), overgevoeligheidsreacties zoals angio–oedeem en huiduitslag. Duizeligheid, ataxie. Reactie op de infusieplaats.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Verneveling van colistimethaatnatrium kan hoesten of bronchospasme opwekken. Om deze reden wordt aanbevolen de eerste dosis toe te dienen onder het medisch toezicht en voorafgaand standaard een bronchodilator toe te dienen. Blijvende bronchiale hyperactiviteit, ondanks gebruik van een bronchodilator, kan duiden op een allergische reactie en in dat geval dient het gebruik van colistin te worden gestaakt.
Bij een intraveneuze toediening dient de nierfunctie regelmatig gecontroleerd te worden. Bij toediening per inhalatie dient de nierfunctie gecontroleerd te worden indien er sprake is van een verminderde nierfunctie. Tevens dient men bedacht te zijn op neurologische bijwerkingen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij volwassenen

Inhalatie
Wees voorzichtig bij nierfunctiestoornissen, actieve hemoptyse en porfyrie (vanwege toegenomen kans op een exacerbatie). Hoewel de resorptie van colistine bij inhalatie gering is, wordt bij verminderde nierfunctie aanbevolen schattingen te maken van de serumconcentratie. In verband met het risico van bronchospasmen en met het aanleren van de juiste inhalatietechniek de eerste dosis onder toezicht toedienen. Voorafgaande toediening van een bronchodilatator wordt aanbevolen, met name als een bronchodilatator deel uitmaakt van het behandelingsregime. Het optreden van bronchospasmen, ondanks het gebruik van een bronchodilatator, kan wijzen op een allergische reactie. Bij een allergische reactie de behandeling stoppen. Bij controlebezoeken aan de kliniek vóór en na toediening de FEV1 bepalen. Tijdens behandeling kunnen ongevoelige pathogenen ontstaan; bij achteruitgang van de patiënt en bij langdurige behandeling de gevoeligheid van P. aeruginosa opnieuw testen. Bij acute respiratoire exacerbaties een aanvullende behandeling met intraveneuze of orale antibacteriële middelen overwegen. Er zijn te weinig gegevens over de effectiviteit en veiligheid bij een leeftijd < 2 jaar (vernevelvloeistof) en < 6 jaar (inhalatiepoeder). Het inhalatiepoeder is alleen onderzocht bij patiënten met een FEV1 van 25–75%.

Intraveneus
Omdat colistine de presynaptische afgifte van acetylcholine bij de neuromusculaire overgang vermindert, mag het alleen in levensbedreigende situaties worden gebruikt bij myasthenia gravis.

Wees uiterst voorzichtig bij porfyrie.

Wees extra voorzichtig bij verminderde nierfunctie. Vóór en regelmatig tijdens de behandeling de nierfunctie controleren; de dosering verlagen als serumcreatinineconcentratie stijgt of de bovengrens van de normaalwaarde overschrijdt. Er zijn aanwijzingen dat hypovolemie en de totale cumulatieve dosis een risico van nefrotoxiciteit kunnen inhouden. De klinische ervaring bij een verminderde nierfunctie en bij toepassing van nierfunctievervangende therapie is zeer beperkt. Wees alert bij zuigelingen < 1 jaar, omdat de nierfunctie bij hen nog niet volledig is ontwikkeld.

Bij het optreden van diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen.

Voorzichtig toepassen bij een verminderde leverfunctie; hier zijn geen gegevens over.

Interacties

Interacties polymixines algemeen

Niet beoordeeld: de spierverslappende werking van perifeer werkende spierrelaxantia kan worden versterkt, met als mogelijk gevolg spierzwakte en ademhalingsstilstand.

Interacties antibacteriele middelen algemeen

Relevant: de werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.

Het effect van cumarinederivaten kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

Referenties

1. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 21 nov 2016
2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties, verminderde nierfunctie), Geraadpleegd 21 nov 2016
3. Alothman GA, et al, Bronchial constriction and inhaled colistin in cystic fibrosis, Chest, 2005, 127, 522-9
4. Cunningham S, et al, Bronchoconstriction following nebulised colistin in cystic fibrosis, Arch Dis Child, 2001, 84, 432-3
5. Falagas ME, et al, Systemic colistin use in children without cystic fibrosis: a systematic review of the literature, Int J Antimicrob Agents, 2009, 33, 503.e1-503.e13
6. Frederiksen B, et al, Antibiotic treatment of initial colonization with Pseudomonas aeruginosa postpones chronic infection and prevents deterioration of pulmonary function in cystic fibrosis, Pediatr Pulmonol., 1997, 23, 330-5
7. Hansen CR, et al, Early aggressive eradication therapy for intermittent Pseudomonas aeruginosa airway colonization in cystic fibrosis patients: 15 years experience., J Cyst Fibros, 2008, 7, 523-30
8. Hodson ME, et al, A randomised clinical trial of nebulised tobramycin or colistin in cystic fibrosis, Eur Respir J., 2002, 20, 658-64
9. Ratjen F, et al, Pharmacokinetics of inhaled colistin in patients with cystic fibrosis, J Antimicrob Chemother, 2006, 57, 306-11
10. Reed MD, et al, The pharmacokinetics of colistin in patients with cystic fibrosis, J Clin Pharmacol, 2001, Jun;41(6), 645-54
11. Taccetti G, et al, Early eradication therapy against Pseudomonas aeruginosa in cystic fibrosis patients, Eur Respir J, 2005, 26, 458-61
12. Tamma PD, et al, Use of colistin in children, Pediatr Infect Dis J, 2009, 28, 534-5
13. Profile Pharma Limited, SmPC Tadim (RVG 106362 en 109891) 29-04-2015, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
14. Nakwan N et al. , Pharmacokinetics of Colistin Following a Single Dose of Intravenous Colistimethate Sodium in Critically Ill Neonates., Pediatr Infect Dis J., 2016, Jun 7
15. Proesmans M et al. , Comparison of two treatment regimens for eradication of Pseudomonas aeruginosa infection in children with cystic fibrosis., J Cyst Fibros. , 2013, Jan;12(1), 29-34
16. Karbuz A et al. , The use of colistin in critically ill children in a pediatric intensive care unit., Pediatr Infect Dis J, 2014, Jan;33(1), e19-24
17. Kumar PP et al. , Safety and efficacy of intravenous colistin in children., Indian Pediatr., 2015 , Feb;52(2), 129-30
18. Kupeli S et al. , Colistin-related thrombocytopenia. , Platelets., 2015, 26(8), 812-3
19. Iosifidis E et al. 2010 Jul;169(7):867-74, Colistin administration to pediatric and neonatal patients., Eur J Pediatr. , 2010, Jul;169(7), 867-74
20. Al-Iawama M et al. , Intravenous Colistin in the treatment of multidrug-resistant Acinetobacter in neonates. , Ann Clin Microbiol Antimicrob. , 2016 , Feb 12;15, 8
21. TEVA BV, SmPC Colobreathe (RVG EU/1/11/747/001-003) 26-09-2016, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl

Wijzigingen

• 21 november 2017 15:57: De wetenschappelijk literatuur over de toepassing van colistine bij premature neonaten is beoordeeld. Dit heeft geleid tot de toevoeging van een doseeradvies voor neonaten en dientengevolge de toevoeging van een leeftijdsondergrens aan de bestaande gewichtscategorien.
• 23 maart 2017 10:15: Dosering voor inhalatiepoeder bij CF toegevoegd obv SmPC
• 21 november 2016 12:43: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van colistine bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot aanpassing van de indicaties en doseeradviezen en de toevoeging van een doseeradvies voor kinderen met nierfunctiestoornissen.
• 14 maart 2016 10:42: Ten onrechte werd de dosering niet weergegeven als miljoen eenheden.
• 14 maart 2016 10:38: Ten onrecht werd niet vermeld dat het een miljoen IE betreft. Dit is gecorrigeerd
• 08 januari 2016 11:31: Doseeradvies aangepast nav herziening SmPC
• 08 januari 2016 11:20: Update registratiestatus en doseringsadvies nav herziene SmPC