Ifosfamide

Stofnaam
Ifosfamide
Merknaam
Holoxan
ATC code
L01AA06
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Alkylerend oncolyticum, structureel verwant met cyclofosfamide.

Farmacokinetiek bij kinderen

Geen informatie

Label dosisadvies Kinderformularium

Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Niet geregistreerd voor kinderen.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Poeder voor inj.vlst. 500 mg, 1 g, 2 g

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Oncologische aandoeningen
  • Intraveneus
    • 0 jaar tot 18 jaar
      • LET OP: Dosis en dosisfrequentie van cytostatica zijn afhankelijk van de aandoening en sterk aan nieuwe inzichten onderhevig. Cytostatica worden in de oncologie/hematologie veelal in combinatie gebruikt. Om deze redenen wordt verwezen naar de gedetailleerde behandelprotocollen en is er geen dosisadvies opgenomen.

         

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er is onvoldoende evidence om een concreet advies te geven. Er zijn twee handboeken die een advies geven voor ifosfamide bij een verminderde nierfunctie. Deze wijken echter van elkaar af:
1. Drug Prescribing in Renal Failure, 5th ed, pediatric tabel:
• GFR 30-50 ml/min: 100%
• GFR 10-29 ml/min: 100%
• GFR < 10 ml/min: 75%
2. The Renal Drug Handbook, 4th ed, volwassenen:
• GFR > 60 ml/min: 80% van normale dosis
• GFR 30-60 ml/min: 80% van normale dosis
• GFR 15-30 ml/min: 80% van normale dosis
• GFR < 15 ml/min: 60% van normale dosis

Informatie
Er zijn geen studies gedaan naar het gebruik van ifosfamide bij patiënten met een verminderde nierfunctie. Ifosfamide is een inactieve 'prodrug'; het is pas werkzaam na hydrolyse door CYP3A4. Ifosfamide wordt hoofdzakelijk uitgescheiden met de urine, waarvan 14-34% in onveranderde vorm. Het is aannemelijk dat een verminderde nierfunctie de klaring van ifosfamide beïnvloedt.

Klinische gevolgen
Dosisgerelateerde bijwerkingen: onder andere bloedbeeldafwijkingen, zoals leukopenie.
Bij 1-10% van de patiënten treedt hemorragische cystitis op. Hemorragische cystitis wordt veroorzaakt door een hoge concentratie van de toxische metaboliet acroleïne in de blaas. Vermindering van de nierfunctie is waargenomen in ong. 4% van de gevallen. Aantasting nierfunctie vooral betrekking op tubulaire systeem. Vooral bij kinderen kunnen de afwijkingen irreversibel zijn en kan het syndroom van Fanconi ontstaan.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): myelosuppressie, leukopenie, neutropenie, encefalopathie, sufheid, misselijkheid, braken, alopecia, hematurie, microhematurie, koorts. Vaak (1–10%): infecties, trombocytopenie, metabole acidose, hemorragische cystitis, nefropathie, verstoorde tubulusfunctie, macrohematurie, verstoorde spermatogenese. Soms (0,1–1%): pneumonie, sepsis, secundaire tumoren, urinewegcarcinoom, myelodysplastisch syndroom, acute leukemie, irreversibele ovulatiestoornissen, anorexie, hallucinaties, depressieve psychose, desoriëntatie, rusteloosheid, verwardheid, slaperigheid, vergeetachtigheid, duizeligheid, aritmie, ventriculaire aritmie, supraventriculaire aritmie, hartfalen, bloedingen, diarree, obstipatie, gestoorde leverfunctie, incontinentie, dysurie, verstoorde urinefrequentie, blaasirritatie, amenorroe. Zelden (0,01–0,1%): anemie, overgevoeligheidsreacties, ADH-deficiëntie, hyponatriëmie, dehydratie, waterretentie, stoornissen in de elektrolytenbalans, cerebellair syndroom, troebele zicht, hypotensie, longfunctiestoornissen, hoesten, dyspneu, stomatitis, anale incontinentie, huiduitslag, dermatitis, krampen, glomerulaire disfuncties, tubulaire acidose, proteïnurie, acuut nierfalen, chronisch nierfalen, aminoacidurie, mucositis, reacties op de injectieplaats, fosfaturie. Zeer zelden (< 0,01%): hemolytisch uremisch syndroom, gedissemineerde intravasculaire stolling, anafylactische shock, hypokaliëmie, coma, epileptische aanvallen, polyneuropathie, hartstilstand, myocardinfarct, trombo-embolie, interstitiële pneumonitis, interstitiële longfibrose, ademhalingsfalen, toxisch allergisch longoedeem, acute pancreatitis, toxische huidreacties, rachitis, osteomalacie, rabdomyolyse, syndroom van Fanconi, dood.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Ernstige lever- en nierfunctiestoornissen, bestaande urineweginfectie. Beenmergdepressie, leukocyten < 2.000×106/l, trombocyten < 75.000×106/l. Hersensclerose in ver gevorderd stadium.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Extravasatie: Afwachtend beleid, eventueel koelen met ijs.

Risico op hemorragische cystitis wordt verminderd door toediening van mesna, ruime diurese en alkaliseren van de urine.

Algemeen cytostatica: diverse cytostatica kunnen aanleiding geven tot overgevoeligheidsreacties. Een noodset (bevattende epinefrine, clemastine en hydrocortison) dient aanwezig te zijn in de behandelkamer. Daarnaast zijn specifieke antidota aanwezig in de noodset.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Het bloedbeeld dient regelmatig te worden gecontroleerd i.v.m. beenmergremming, die ook na staken van de therapie nog kan optreden. Op grond hiervan kan onderbreking van de behandeling, dosisaanpassing of verlenging van het therapievrije interval nodig zijn. Voor begin van de therapie dienen stoornissen in de urinelozing te worden uitgesloten; eventuele infecties en stoornissen in de elektrolytenhuishouding dienen te zijn gecorrigeerd. Urinesediment en serumcreatinine dienen tijdens de behandeling dagelijks te worden gecontroleerd tot 3 dagen na de laatste injectie, vervolgens een- à tweemaal per week. Om urotoxische bijwerkingen te voorkomen moet twee dagen vóór de therapie alsmede gelijktijdig met, en vier en acht uren ná de toediening van het oncolyticum worden begonnen met de intraveneuze toediening van mesna, telkens in een grootte van 20% van de ifosfamidedosis. Het handhaven van een goede hydratietoestand is noodzakelijk. De diurese moet 4 liter per 24 uur bedragen en frequent ledigen van de blaas is aan te bevelen. Voorzichtigheid is geboden bij één functionerende nier. Ter voorkoming van misselijkheid en braken en om het risico van blaas- en niertoxiciteit door dehydratie en elektrolytverstoringen te verkleinen, dient men een anti-emeticum toe te dienen. Een versterkte reactie op radiotherapie kan optreden.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Ifosfamide is substraat voor CYP3A4.

Relevant: de effectiviteit kan worden verminderd door proteaseremmers.

De instelling op valproïnezuur kan tijdelijk worden beïnvloed tijdens de chemokuur, met als mogelijk gevolg een te lage valproïnezuurconcentratie.

Niet relevant: de klaring neemt toe door rifampicine.

De vorming van de actieve 4-hydroxymetaboliet en van de neurotoxische metabolieten 2d- en 3d-ifosfamide neemt toe door (fos)aprepitant.

De vorming van de actieve 4-hydroxymetaboliet wordt geremd door fluconazol, itraconazol en ketoconazol.

De Cmax en AUC van ciprofloxacine, levofloxacine en ofloxacine kunnen afnemen.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met fenytoïne of fenobarbital.

Niet beoordeeld: in dierproeven werden verhoogde plasmaconcentraties en toegenomen toxiciteit van de actieve metabolieten van ifosfamide gevonden na toediening van chloordiazepoxide, diazepam en oxazepam.

Allopurinol en hydrochloorthiazide kunnen het beenmergdepressieve effect van ifosfamide versterken.

Interacties oncolytica algemeen:

Relevant: de meeste cytostatische oncolytica (niet de tyrosinekinaseremmers en de monoklonale antilichamen) kunnen het effect van cumarinederivaten op vele manireren beïnvloeden. Hierdoor kan/zal de verlenging van de stollingstijd sterker fluctueren. Bovendien kan chemotherapie trombocytopenie veroorzaken. Trombocytopenie bij gebruik van cumarines geeft een extra verhoogde bloedingsneiging. Voor de meeste cytostatische oncolytica is toename van de werking van het cumarinederivaat gemeld, voor mercaptopurine en mitotaan is afname van de werking gemeld. Behalve enzymremming spelen ook andere factoren een rol, zoals de ziekte kanker zelf en chemotherapie gerelateerde factoren, zoals braken en leverinsufficiëntie door metastasen.

Levende vaccins: vanwege de immunosuppressieve werking van veel oncolytica kan vaccinatie met levende micro-organismen een gegeneraliseerde infectie veroorzaken. Dit geldt ook voor de monoklonale antilichamen en de tyrosinekinaseremmers met immunosuppressieve werking (zie aldaar). De combinatie moet worden vermeden.

Niet-levende vaccins: tijdens gebruik van oncolytica die immunosuppressief werken kunnen vaccinaties met gedode verwekker of afgeleid antigeen minder effectief zijn door een verminderde immuunrespons. In sommige gevallen kan het vaccin herhaald worden toegediend of kan een titerbepaling worden gedaan.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met allergenen van natuurlijke oorsprong.

Niet beoordeeld: omega-3-vetzuren verminderen de effectiviteit van sommige oncolytica. KWF Kankerbestrijding ontraadt visoliesupplementen of vette vis te gebruiken vanaf 24 uur voorafgaand aan chemotherapie met irinotecan of platinaverbindingen tot en met 24 uur daarna.



ALKYLERENDE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

STIKSTOFMOSTERDDERIVATEN

Chloormethine

Caryolysine, Mitoxine, Mustine, Stikstofmosterd
L01AA05

Cyclofosfamide

Endoxan
L01AA01
ALKYLSULFONATEN

Busulfan

Myleran, Busilvex
L01AB01
ETHYLEENIMINEN

Thiotepa

Tepadina
L01AC01

Referenties

  1. Rademaker C.M.A. et al, Geneesmiddelen-Formularium voor Kinderen, 2007
  2. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas 2009 (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 27 okt 2014
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 25 april 2016

Wijzigingen

  • 19 maart 2015 08:49: De klinische gevolgen bij toepassing bij nierfunctiestoornissen zijn toegvoegd

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering