Geneesmiddel | Ivacaftor | Kinderformularium

Cystische fibrose op basis van een R117H mutatie of een 'gating' mutatie in het CFTR gen: G551D, G1244E, G1349D, G178R, G551S, S1251N, S1255P, S549N of S549R:
> 6 maanden:
5-6 kg: PO 50 mg/dag in 2 doses
7-13 kg: PO 100 mg/dag in 2 doses
14-24 kg: PO 150 mg/dag in 2 doses
> 25 kg: PO 300 mg/dag in 2 doses

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet 150 mg
Granulaat 25, 50, 75 mg.

Eigenschappen

Ivacaftor is een selectieve potentieerder van het cystische fibrose transmembraanconductieregulator (CFTR)-proteïne. Het verhoogt in vitro de CFTR-kanaal-'gating', waardoor het chloridetransport wordt versterkt. Het exacte mechanisme waarmee ivacaftor de 'gating'-activiteit van sommige mutante CFTR-vormen verlengt, is nog niet bekend. Er wordt een significante verbetering in de longfunctie (FEV1) gezien.

Kinetische gegevens

Er is echter een verschil in blootstelling tussen patiënten van 6 tot <12 jaar en patiënten van 18 jaar en ouder; de AUC is namelijk bijna tweemaal hoger bij patiënten van 6 tot <12 jaar.

Doseringen

Indicatie: Cystische fibrose die een R117H-mutatie of één van de volgende ‘gating-’ (klasse-III-)mutaties in het CFTR-gen hebben: G551D, G1244E, G1349D, G178R, G551S, S1251N, S1255P, S549N of S549R
Oraal 6 maanden tot 18 jaar en 5 tot 7 kg ^[1] 50 mg/dag in 2 doses. Advies inname/toediening: Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet. 6 maanden tot 18 jaar en 7 tot 14 kg ^[1] 100 mg/dag in 2 doses. Advies inname/toediening: Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet. 6 maanden tot 18 jaar en 14 tot 25 kg ^[1] 150 mg/dag in 2 doses. Advies inname/toediening: Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet. 6 maanden tot 18 jaar en ≥ 25 kg ^[1] 300 mg/dag in 2 doses. Advies inname/toediening: Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet.

Indicatie: Cystische fibrose die een R117H-mutatie of één van de volgende ‘gating-’ (klasse-III-)mutaties in het CFTR-gen hebben: G551D, G1244E, G1349D, G178R, G551S, S1251N, S1255P, S549N of S549R

Oraal
- 6 maanden tot 18 jaar en 5 tot 7 kg
  ^[1]
  - 50 mg/dag in 2 doses.
  - Advies inname/toediening:
    Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet.
- 6 maanden tot 18 jaar en 7 tot 14 kg
  ^[1]
  - 100 mg/dag in 2 doses.
  - Advies inname/toediening:
    Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet.
- 6 maanden tot 18 jaar en 14 tot 25 kg
  ^[1]
  - 150 mg/dag in 2 doses.
  - Advies inname/toediening:
    Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet.
- 6 maanden tot 18 jaar en ≥ 25 kg
  ^[1]
  - 300 mg/dag in 2 doses.
  - Advies inname/toediening:
    Innemen met vetbevattend voedsel. Maaltijden en snacks die in CF-richtlijnen worden aanbevolen of maaltijden aanbevolen in standaard voedingsrichtlijnen bevatten voldoende vet.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Zeer vaak: Nasofaryngitis, infectie van de bovenste luchtwegen, rinitis, hoofdpijn, duizeligheid, neusverstopping, orofaryngeale pijn, buikpijn, diarree, huiduitslag, bacterien in sputum.
Vaak: Oorpijn, trommelvlieshyperemie, tinnitus, faryngeaal erytheem, sinuscongestie, borstmassa

Bijwerkingen bij volwassenen

Zeer vaak (> 10%): infecties van de bovenste luchtwegen (incl. rinitis, nasofaryngitis), bacteriën in sputum. Neusverstopping, orofaryngeale pijn. Buikpijn, diarree. Huiduitslag. Hoofdpijn, duizeligheid. Verhoogde transaminasewaarden.

Vaak (1-10%): oorpijn, tinnitus, trommelvlieshyperemie, vestibulaire aandoening. Faryngeaal erytheem, sinuscongestie. Borstgezwel.

Soms (0,1-1%): verstopt oor. Borstontsteking, gynaecomastie, tepelaandoening, pijn in de tepel.

Verder is gemeld: vertroebeling van de ooglens bij kinderen.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Bij matige leverfunctiestoornissen (Child-Pugh-klasse B) dient de dagdosering te worden gehalveerd.

Waarschuwingen en voorzorgen bij volwassenen

Bij patiënten met cystische fibrose met andere mutaties dan de geregistreerde is de werkzaamheid niet aangetoond; gebruik wordt ontraden.

Voer voorafgaand aan de behandeling een leverfunctietest uit, daarna elke drie maanden gedurende het eerste jaar en vervolgens jaarlijks. Bij verhoogde transaminasewaarden in de voorgeschiedenis is er meer kans op stijging van deze waarden tijdens de behandeling, overweeg bij deze groep frequentere controle. Bij het optreden van onverklaarbare stijgingen van transaminasen, voortzetting van de behandeling heroverwegen. Onderbreek in elk geval de behandeling bij een transaminaseverhoging > 5× de ULN (bovengrens van de normaalwaarde) óf transaminaseverhoging > 3× de ULN met bilirubine > 2× ULN ; overweeg na normalisatie herstart van de behandeling. Er is geen ervaring met het gebruik bij een ernstige leverfunctiestoornis; alleen op strikte indicatie toepassen. Zie ook de rubriek dosering.

Bij kinderen is niet-congenitale vertroebeling van de ooglens zonder impact op het gezichtsvermogen gemeld, daarom wordt voor deze groep een oftalmologisch onderzoek geadviseerd voorafgaand aan de behandeling.

Wees voorzichtig bij een ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring ≤ 30 ml/min).

Gebruik bij getransplanteerde patiënten wordt ontraden, vanwege het ontbreken van onderzoeksgegevens. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 12 maanden met een 'gating'-(klasse-III-)mutatie zijn niet vastgesteld. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 12 jaar in een combinatieschema met tezacaftor/ivacaftor zijn niet vastgesteld. De werkzaamheid bij kinderen < 18 jaar met een R117H-mutatie is niet vastgesteld.

Interacties

Ivacaftor is substraat voor CYP3A4 en CYP3A5. Het is een zwakke remmer van CYP3A4 en P-gp en een mogelijke remmer van CYP2C9.
De hieronder genoemde interacties betreffen ivacaftor en het combinatiepreparaat met tezacaftor (Symkevi®). Voor de interacties van het combinatiepreparaat met lumacaftor, zie Orkambi®.

Relevant:
Afname ivacaftor: de concentratie daalt door krachtige CYP3A4-inductoren.

Toename ivacaftor: de concentratie stijgt door krachtige CYP3A4-remmers, fluconazol en lopinavir; zie voor een advies over doseringsverlaging de productinformatie van Kalydeco® en Symkevi®.

Niet relevant: de concentratie van digoxine en midazolam stijgt.

Niet beoordeeld:
Grapefruitsap kan de biologische beschikbaarheid verhogen door remming van CYP3A4. Bij kortdurend gebruik van 1 glas of 2 grapefruits per dag is het risico op bijwerkingen laag. De fabrikant ontraadt echter gelijktijdig gebruik van grapefruitsap.

Referenties

Vertex Pharmaceuticals (U.K.) Limited, SmPC Kalydeco (EU/1/12/782/001-004) 22-06-2020, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 05 juli 2019
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 05 juli 2019

Wijzigingen

18 februari 2019 13:36: De toepassing van ivacaftor is uitgebreid naar kinderen vanaf 1 jaar obv de SmPC
22 april 2016 09:44: De leeftijdscategorie voor toepassing van ivacaftor is uitgebreid naar kinderen vanaf 2 jaar op basis van de SmPC
11 januari 2016 12:49: Gewichtsgrens toegevoegd obv SmPC
14 juli 2015 15:04: Bijwerkingen bij kinderen toegevoegd op basis van SmPC
13 januari 2015 15:36: NIEUW TOEGEVOEGD