Label dosisadvies Kinderformularium

Epilepsie:
< 6 jaar: Off-label
≥ 6 jaar: On-label
Febriele convulsies: Off-label
Kortdurende behandeling bij slapeloosheid: Off-label

Eigenschappen

Farmacokinetiek

In een studie [Bun 1990] zijn de kinetische parameters van clobazam bij 414 kinderen en volwassenen onderzocht. De kinetische parameters zijn mogelijk beïnvloed door co-administratie van andere middelen.

Verdelingsvolume 194 l,
Klaring 10,17 l/uur,
t½ 16 uur en  t½ metaboliet 15 uur.

Doseringen

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

• ZENUWSTELSEL
• PSYCHOLEPTICA

ANXIOLYTICA

Bijwerkingen bij kinderen

Bij kinderen komen prikkelbaarheid, agressie, rusteloosheid, agitatie, abnormaal gedrag, wanen, nachtmerries, woede, hallucinaties, psychotische stoornis, zelfmoordgedachten en gedragsstoornissen vaker voor dan bij volwassenen. Slaperigheid, ataxie, sedatie, kwijlen. Met name bij hoge dosering, bij kinderen: paradoxale reacties zoals acute opwinding en verandering van de psychische toestand. In een case report wordt de paradoxale reactie absence status epilepticus omschreven [Samanta, Willis, and Sharp 2014]. Tevens is een geval van oedeem ontwikkeling gerapporteerd [Incecik and Ozcanyuz 2018]

Bijwerkingen algemeen

Zeer vaak (≥ 10%): somnolentie, vermoeidheid.

Vaak (1-10%): rusteloosheid, prikkelbaarheid, agitatie en agressie (paradoxale reacties die vaker bij kinderen en ouderen voorkomen), depressie, rusteloosheid. Tolerantie. Duizeligheid, hoofdpijn, concentratiestoornis, tremor, ataxie, dysartrie. droge mond, misselijkheid, verminderde eetlust (vooral bij hoge doseringen en langdurig gebruik), obstipatie.

Soms (0,1-1%): angst, waan, nachtmerrie en abnormaal gedrag (paradoxale reacties die vaker bij kinderen en ouderen voorkomen), verwarde toestand, emotionele armoede, libidoverlies. (Anterograde) amnesie. Gewichtstoename (vooral bij hoge doseringen en langdurig gebruik). (Reversibele) diplopie (vooral bij hoge doseringen en langdurig gebruik). Huiduitslag. Neiging tot vallen.

Verder zijn gemeld: woede, hallucinaties, psychotische stoornis en zelfmoordgedachten (paradoxale reacties die vaker bij kinderen en ouderen voorkomen), afhankelijkheid, slaapstoornis, traagheid. Veranderd bewustzijn, cognitieve aandoening, loopstoornis. Toegenomen eetlust (vooral bij hoge doseringen en langdurig gebruik). (Reversibele) nystagmus (vooral bij hoge doseringen en langdurig gebruik). Onderdrukte ademhaling en respiratoir falen (vooral bij hoge doseringen bij patiënten met gestoorde ademhalingsfunctie en hersenletsel). Dysfagie, braken, diarree. Urticaria. Spierzwakte, spierspasmen. Hypothermie. Stevens-Johnsonsyndroom, erythema multiforme, toxische epidermale necrolyse.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Langdurige behandeling niet abrupt staken, maar dosis geleidelijk afbouwen om onthoudingsverschijnselen en rebound-effecten te voorkomen.
Effectiviteit en bijwerkingen gecorreleerd aan CYP2C19 activiteit: N-clobazam concentratie stijgt bij poor metabolizers.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Indien clobazam wordt gebruikt als anti-epilepticum, dient de dosering nauwkeurig te worden vastgesteld (onder andere met serumspiegelbepaling en EEG) aangezien interactie met andere anti-epileptica mogelijk is.

Ouderen zijn gevoeliger voor de sedatieve effecten van benzodiazepinen, bovendien is bij hen het gevaar van cumulatie groter. Vooral bij ouderen, bij hoge dosering en bij bestaande ademhalingsfunctiestoornissen of hersenletsel kan na langdurig gebruik in zeldzame gevallen bewustzijnsvermindering, soms met ademhalingsstoornis optreden. Ouderen hebben als gevolg van de sederende effecten meer kans op vallen.

Bij chronische of acute respiratoire insufficiëntie de respiratoire functie controleren en lager doseren wegens de kans op ademhalingsdepressie.

Na herhaald gebruik gedurende enkele weken kan tolerantie voor de hypnotische werking optreden. Ook is tolerantie voor het anti-epileptisch effect waargenomen; dosisverhoging of overgaan op intermitterend doseren kan dan van nut zijn.

Bij langdurig gebruik kan afhankelijkheid optreden; daarom het gebruik bij voorkeur beperken.

Om mogelijke onthoudings- en/of rebound-verschijnselen te voorkomen dient men bij staken van de behandeling en bij overschakeling van een lang- op een kortwerkend benzodiazepine het oorspronkelijke middel uit te sluipen in de loop van enkele weken.

Bij langdurig gebruik de nier- en leverfunctie regelmatig controleren.

Wees terughoudend bij alcohol- en/of drugsmisbruik in de anamnese.

Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen; vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.

Interacties

Relevant: de plasmaconcentratie van clobazam en N-desmethylclobazam kan stijgen door etravirine en stiripentol.

Niet beoordeeld: de plasmaconcentratie van fenytoïne en valproïnezuur kan stijgen.

De sedatieve werking van alcohol en andere centraal-depressieve stoffen kan worden versterkt; bij combinatie met alcohol kan de biologische beschikbaarheid met ong. 50% toenemen.

De AUC en Cmax van dextromethorfan stijgen met ong. 90% resp. ong. 59%

Referenties

1. Bun H, et al, Effects of age and antiepileptic drugs on plasma levels and kinetics of clobazam and N-desmethylclobazam., Pharmacol Toxicol., 1990, Aug;67(2), 136-4
2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 15 april 2019
3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 15 april 2019
4. Kalra V, et al, Clobazam in refractory childhood epilepsy, Indian J Pediatr, 2010 , Mar;77(3), 263-6
5. Canadian Study Group for Childhood Epilepsy, Clobazam has equivalent efficacy to carbamazepine and phenytoin as monotherapy for childhood epilepsy , Epilepsia, 1998, Sep;39(9), 952-9
6. Conry JA, et al, Clobazam in the treatment of Lennox-Gastaut syndrome, Epilepsia, 2009, May;50(5), 1158-66
7. Kaushal S, et al, Safety and efficacy of clobazam versus phenytoin-sodium in the antiepileptic drug treatment of solitary cysticercus granulomas, Neurol India, 2006, Jun;54(2), 157-60
8. Rose W, et al, Intermittent clobazam therapy in febrile seizures, Indian J Pediatr, 2005, Jan;72(1), 31-3
9. Canadian Clobazam Cooperative Group, Clobazam in treatment of refractory epilepsy: the Canadian experience. A retrospective study. , Epilepsia, 1991, May-Jun;32(3):, 407-16
10. Shimizu H, et al, Antiepileptic effects of clobazam in children. , Brain Dev, 1982, 4(1), 57-62
11. Keene DL, et al, Clobazam as an add-on drug in the treatment of refractory epilepsy of childhood, Can J Neurol Sci., 1990, Aug;17(3), 317-9
12. Koeppen D. , Review of clinical studies on clobazam. , Br J Clin Pharmacol. , 1979, 7, Suppl 1139S-50S
13. Seo T, et al, Impact of CYP2C19 polymorphisms on the efficacy of clobazam therapy, Pharmacogenomics, 2008 , May;9(5), 527-3
14. Sanofi-Aventis Netherlands BV, SPC Frisium (RVG 09600) mei 2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
15. Khosroshahi, N. et al, Diazepam versus clobazam for intermittent prophylaxis of febrile seizures, Indian J Pediatr , 2011, 78(1), 38-40
16. Ng, Y.T. et al, Randomized, phase III study results of clobazam in Lennox-Gastaut syndrome, Neurology, 2011, 77(15), 1473-81
17. Samanta, D. et al, Absence status after starting clobazam in a patient with syndrome of continuous spike and wave during slow sleep (CSWS)., Neurol India , 2014, 62(2), 685-7
18. Sattar, S. et al, Intermittent prophylaxis of recurrent febrile seizures with clobazam versus diazepam, Mymensingh Med , 2014, 23(4), 676-85
19. Incecik, F. et al, Unusual side effects due to clobazam: a case report with edema of the extremities, Acta Neurol Belg , 2018, 118(3), 521-522

Wijzigingen

• 15 april 2019 11:55: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van clobazam bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot het schrappen van de indicatie "acute angst' en het verlagen van de leeftijdsbovengrens voor koortsconvulsies naar 6 jaar.

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering