Kinderformularium

Calciumantagonist met dihydropyridinestructuur. Het heeft een spasmolytisch effect op de vaatwand van met name de coronairarteriën, waardoor het zuurstofaanbod aan de hartspier verbetert. Als arteriële vaatverwijder verlaagt nifedipine de perifere weerstand, waardoor de perifere doorbloeding verbetert en de belasting van het hart (afterload) vermindert.

Farmacokinetiek bij kinderen

Geen informatie

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Niet geregistreerd voor kinderen.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet met gereguleerde afgifte "retard" 30 mg, 60 mg
Tablet "retard" 10 mg, 20 mg.

De tablet retard (10 en 20 mg) is geen tablet met gereguleerde afgifte, maar wordt zo genoemd omdat nifedipine langzaam oplost vanuit de tablet. De retard tabletten (10 en 20 mg) kunnen worden vermalen (de tabletten met gereguleerde afgifte (30 en 60 mg) niet!).

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Hypertensie
Oraal 1 maand tot 18 jaar ^{[1] [2] [6]} Startdosering: 0,1 mg/kg/dosis, éénmalig. Onderhoudsdosering: 0,25 - 0,5 mg/kg/dag in 1 - 4 doses. Max: 1mg/kg/dag, maar niet hoger dan 60 mg/dag. . Doseerfrequentie onderhoudsdosis: Tablet met gereguleerde afgifte: in 1 dosis; Retardtablet in 2-4 doses. In uitzonderlijke gevallen- uitsluitend na overleg met een kindernefroloog- kan een dosering tot maximaal 3 mg/kg/dag (max 120 mg/dag) nodig zijn.

Hypertensie

Oraal
- 1 maand tot 18 jaar
  ^{[1]
  
  [2]
  
  [6]}
  - Startdosering: 0,1 mg/kg/dosis, éénmalig.
  - Onderhoudsdosering: 0,25 - 0,5 mg/kg/dag in 1 - 4 doses. Max: 1mg/kg/dag, maar niet hoger dan 60 mg/dag. .
  - Doseerfrequentie onderhoudsdosis: Tablet met gereguleerde afgifte: in 1 dosis; Retardtablet in 2-4 doses.
    In uitzonderlijke gevallen- uitsluitend na overleg met een kindernefroloog- kan een dosering tot maximaal 3 mg/kg/dag (max 120 mg/dag) nodig zijn.

Fenomeen van Raynaud
Oraal ≥ 2 jaar ^{[3] [4] [5]} Geen dosisadvies: Er zijn slechts enkele case beschrijvingen beschikbaar over het gebruik van nifedipine bij fenomeen van Raynaud bij kinderen. Een goed onderbouwd dosisadvies kan daarom niet worden gegeven. Daarom volgt een beschrijving van de cases: 29 maanden oud meisje, 2,5 mg 2 dd. Nifedipine werd goed verdragen, geen andere bijwerkingen dan flushing. (Herrick 1991) 6-jarige meisje en 8 jarige jongen, 10-13 mg/dag (Matucci 1985) 3 meisjes (10, 13 en 13,5 jaar), 0,25 mg/kg 2 dd, veilig en effectief, geen bijwerkingen (Kaya, 1989)

Fenomeen van Raynaud

Oraal
- ≥ 2 jaar
  ^{[3]
  
  [4]
  
  [5]}
  - Geen dosisadvies:
    Er zijn slechts enkele case beschrijvingen beschikbaar over het gebruik van nifedipine bij fenomeen van Raynaud bij kinderen. Een goed onderbouwd dosisadvies kan daarom niet worden gegeven. Daarom volgt een beschrijving van de cases:
    - 29 maanden oud meisje, 2,5 mg 2 dd. Nifedipine werd goed verdragen, geen andere bijwerkingen dan flushing. (Herrick 1991)
    - 6-jarige meisje en 8 jarige jongen, 10-13 mg/dag (Matucci 1985)
    - 3 meisjes (10, 13 en 13,5 jaar), 0,25 mg/kg 2 dd, veilig en effectief, geen bijwerkingen (Kaya, 1989)

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen bij kinderen

Flushing, duizeligheid, oedeem, bij chronisch gebruik tandvleeshypertrofie.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vaak (1–10%): hoofdpijn. Oedeem, vasodilatatie, roodkleuring van het gezicht. Obstipatie. Onwel voelen. Vermoeidheid. Congestief hartfalen.

Soms (0,1–1%): allergische reactie, allergisch (angio–)oedeem (incl. larynxoedeem). Angstreacties, slaapstoornissen. Vertigo, migraine, tremor. Afwijkingen in het gezichtsvermogen. Tachycardie, palpitaties, (supra)ventriculaire aritmieën, geleidingsstoornissen. (Orthostatische) hypotensie, syncope. Verergering van het fenomeen van Raynaud. Neusbloeding, neusverstopping. Misselijkheid, dyspepsie, flatulentie, maag-darm– of buikpijn, droge mond. Koorts (eerste dagen van de behandeling). Voorbijgaande stijging van leverenzymwaarden, allergische hepatitis. Erytheem, oedeem in het gezicht. Spierkrampen, rillingen. Polyurie, dysurie. Erectiestoornis.

Zelden (0,01–0,1%): huiduitslag (urticaria), jeuk, dermatitis exfoliativa. Paresthesieën, dysesthesieën. Gingivahyperplasie (na langdurig gebruik, reversibel), gingivitis. Diarree. Reversibele gynaecomastie (bij mannen > 50 j.). Intrahepatische cholestase.

Zeer zelden (< 0,01%): depressie. Oorsuizen. Hartblokkade. Pemphigus, Stevens-Johnsonsyndroom, erythema multiforme, 'fixed drug eruption', aplastische anemie. Enuresis nocturna, acute reversibele verslechtering van de nierfunctie (bij chronische nierinsufficiëntie).

Verder zijn gemeld: agranulocytose, leukopenie. Anafylactische of anafylactoïde reactie. Hyperglykemie, gewichtsverlies. Hypesthesie, somnolentie. Oogpijn. Pijn op de borst (angina pectoris). Dyspneu. Bezoar, slikstoornis, darmobstructie, darmzweer, braken, insufficiëntie van de onderste slokdarmsfincter. Geelzucht. Toxische epidermale necrose, fotosensibilisatie, palpabele purpura. Spierpijn, gewrichtspijn. Gynaecomastie, menorragie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Hypotensie en shock. OROS-tablet/tablet met gereguleerde afgifte 'retard'/tablet 'retard' niet toedienen bij ernstige gastro-intestinale vernauwing of een Kock-stoma (ook wel 'Kock pouch', ileostomie na proctocolectomie). Capsule: Instabiele angina pectoris en binnen 4 weken na een acuut myocardinfarct.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Let op de verschillende preparaten. De tablet "retard" is geen tablet met gereguleerde afgifte, maar wordt zo genoemd omdat nifedipine langzaam oplost vanuit de tablet.Er is geen plaats meer voor het snelwerkende preparaat (de capsule) in de behandeling.

Verschillen tussen ‘OROS’ en retard, ontleend aan farmacotherapeutisch kompas: bij volwassenen:
Tmax: OROS 6 uur; Retard 1,6-4 uur.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Behandeling met capsules (directe afgifte) kan een sterke bloeddrukdaling veroorzaken met reflex tachycardie, wat kan leiden tot cardiovasculaire complicaties. Voorzichtig bij ernstige hypotensie (systolische bloeddruk < 90 mmHg), manifest hartfalen en bij ernstige aortastenose; nifedipine kan bestaand hartfalen verergeren. In uitzonderingsgevallen kan nifedipine binnen 1–4 uur na starten van de behandeling door snelle bloeddrukdaling met tachycardie aanleiding geven tot angina pectorisachtige klachten; dan moet de behandeling worden gestaakt. Gebruik van de capsules wordt afgeraden bij hypertensieve crises, omdat bij een te snelle bloeddrukdaling hersenischemie of een myocardinfarct kan optreden. Voorzichtigheid is geboden bij dialysepatiënten met maligne hypertensie en hypovolemie, omdat door vasodilatatie de bloeddruk ernstig kan dalen. Terughoudendheid is geboden bij (dreigende) ischemie van vingers en/of tenen. De semi-permeabele wand van de OROS-tablet wordt niet verteerd en kan in de feces worden aangetroffen. Incidenteel kunnen onverteerbare tablethulzen in het maag-darmkanaal aanleiding geven tot obstructie of een bezoar, waardoor operatief ingrijpen noodzakelijk is. Nifedipine niet toepassen bij een ernstige gastro–intestinale vernauwing omdat obstructie kan optreden; symptomen van obstructie zijn ook beschreven zonder dat een gastro-intestinale vernauwing is waargenomen. Bij diarree kan de werkingsduur van de OROS-tablet of de 'retard–tablet met gereguleerde afgifte' verkort zijn.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Relevant: de tacrolimusconcentratie kan stijgen.

Niet relevant: de AUC kan toenemen door micafungine.

De theofyllineconcentratie kan stijgen.

De klaring van vincristine neemt af.

Niet beoordeeld: rifampicine en fenytoïne verlagen de biologische beschikbaarheid door inductie van CYP3A4; de fabrikant ontraadt combinatie met rifampicine.

In combinatie met intraveneus magnesiumsulfaat is in incidentele gevallen neuromusculaire blokkade waargenomen.

Kinidine kan de plasmaconcentratie van nifedipine verhogen en nifedipine kan de plasmaconcentratie van kinidine verlagen.

Grapefruitsap kan de biologische beschikbaarheid verhogen door remming van CYP3A4. Bij kortdurend gebruik van 1 glas of 2 grapefruits per dag is het risico op bijwerkingen laag. De fabrikant ontraadt echter gebruik van grapefruitsap.

Interacties calciumantagonisten algemeen

Dihydropyridines worden gemetaboliseerd door CYP3A4. Dit geldt ook voor verapamil en diltiazem; bovendien zijn deze stoffen ook remmers van CYP3A4.

Interacties dihydropyridines

Relevant:

Toename dihydropyridine: het metabolisme wordt geremd door cimetidine, krachtige CYP3A4-remmers, fluconazol, fluoxetine, HCV-middelen en HIV-proteaseremmers.

Overig effect: acute hypotensie kan optreden bij combinatie van een niet-selectieve α1A-blokker (alfuzosine, doxazosine, terazosine) met een dihydropyridine. Dit geldt met name in het begin van de behandeling en bij start van een niet-selectieve α1A-blokker.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met silodosine, tamsulosine en posaconazol.

Niet beoordeeld: bij combinatie van een dihydropyridine met een oraal toegediend calciumzout zijn geen problemen te verwachten; bij combinatie met een intraveneus toegediend calciumzout kan de vaatverwijdende werking worden afgezwakt.

Grapefruitsap kan in verschillende mate de biologische beschikbaarheid van dihydropyridines verhogen door remming van CYP3A4. Voor dihydropyridines (behalve amlodipine) geldt dat bij kortdurend gebruik van 1 glas grapefruitsap per dag het risico op bijwerkingen laag is. Voor de combinatie van amlodipine met grapefruitsap is geen klinisch relevant effect aangetoond. Zie ook de stofmonografieën.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

DIHYDROPYRIDINEDERIVATEN
	Amlodipine Norvasc	C08CA01
	Nicardipine Cardene	C08CA04

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

Blaszak RT, et al, The use of short-acting nifedipine in pediatric patients with hypertension, J Pediatr., 2001, Jul;139(1), 34-7
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 12 feb 2019
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 09 nov 2014
Egger DW, et al, Evaluation of the safety of short-acting nifedipine in children with hypertension, Pediatr Nephrol, 2002, Jan;17(1), 35-40
Herrick AL et al, Primary Raynaud's phenomenon in early childhood, Br J Rheumatol, 1991, Jun; 30 (3), 223-5
Matucci M, Nifedipine treatment of Raynaud's phenomenon in an pediatric age, Int J Clin Pharmacol Res, 1985, 5(1), 67-9
Kaya IS et al, Nifedipine in the treatment of Raynaud's disease in childhood, Lancet, 1989, 20;1(8647), 1136
Lurbe E, et al, Management of high blood pressure in children and adolescents: recommendations of the European Society of Hypertension, J Hypertens, 2016 , Oct;34(10), 1887-920
Flynn JT, et al SUBCOMMITTEE ON SCREENING AND MANAGEMENT OF HIGH BLOOD PRESSURE IN CHILDREN. , Clinical Practice Guideline for Screening and Management of High Blood Pressure in Children and Adolescents. , Pediatrics, 2017, Sep 140(3), e20171904

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

14 november 2023 16:47: Max dosering opgehelderd: gebruikelijke maximale dosering bij hypertensie is 60 mg/dag. In uitzonderleijke gevallen kan dit worden opgehoogd naar 120 mg/dag
18 april 2016 08:48: Specificatie toedieningsvorm verwijderd, wordt duidelijk uit doseerfrequentie
11 januari 2016 14:13: De wetenschappelijke literatuur over de toepassing van nifedipine bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot een uitbreiding van de doseerfrequentie.