Tetracycline

Stofnaam
Tetracycline
Merknaam
ATC code
J01AA07
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bacteriostatisch antibioticum behorend tot de tetracyclinen. Bindt aan het 30S– en 50S–gedeelte van de ribosomen in de bacteriële cel waardoor remming optreedt van de eiwitsynthese. Gewoonlijk gevoelig zijn: alfa– en bèta–hemolytische streptokokken, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Neisseria gonorrhoeae, Propionibacterium acnes, Haemophilus influenzae, Brucella spp., Rickettsia spp., Chlamydia spp., Mycoplasma spp. inclusief Ureaplasma urealyticum. Matig gevoelig zijn: Escherichia coli, Salmonella spp., Shigella spp., Bacteroides spp., Bacillus anthracis, Listeria monocytogenes, Enterobacter spp. en Klebsiella spp. Ongevoelig zijn: Pseudomonas spp., Proteus spp., Serratia spp., Providencia spp. en Enterokokken.

Farmacokinetiek bij kinderen

Er is hier op dit moment nog geen informatie over beschikbaar.

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Infecties
> 8 jaar: 20-40 mg/kg/dag in 4 doses

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Capsule (hydrochloride) 250 mg

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Bacteriele infecties
  • Oraal
    • 8 jaar tot 18 jaar
      [1]
      • 20 - 40 mg/kg/dag in 4 doses. Max: 1.000 mg/dag. Maximale dosering per gift: 250 mg/dosis.
      • Behandelduur:

        Minimaal tot 2 dagen na verdwijnen van symptomen. Bij streptokokkeninfecties gedurende ten minste 10 dagen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2
Geen aanpassing nodig
GFR 30-50 ml/min/1.73 m2
Geen aanpassing nodig
GFR 10-30 ml/min/1.73 m2
Niet geven
GFR < 10 ml/min/1.73 m2
Niet geven

Bijwerkingen bij kinderen

(irreversibele) tandverkleuring bij kinderen, tandontwikkelingsstoornis.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Soms (0,1–1%): exfoliatieve dermatitis.

Verder zijn gemeld: maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken, diarree, anorexie, zwarte tong, stomatitis, glossitis, dysfagie, enterocolitis met inbegrip van stafylokokken-enteritis, pseudomembraneuze colitis, en inflammatoire laesies en jeuk in de anogenitale streek Leverbeschadiging (soms met pancreatitis). Bomberende fontanel (kinderen), benigne intracraniële hypertensie (volwassenen). Pericarditis. Maculopapulaire en erythemateuze uitslag, urticaria, angio–oedeem, anafylactische reacties, anafylactoïde purpura, fotodermatitis, verergering lupus erythematosus dissiminatus. Hemolytische anemie, trombocytopenie, neutropenie, eosinofilie en vermindering protrombine–activiteit. . Stijging ureumstikstofgehalte van het bloed, verergering van azotemie (bij verminderde nierfunctie). Negatieve beïnvloeding van botten en tanden bij kinderen, broze botten. Bij langdurig gebruik vitamine B-deficiëntie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contraindicaties bij kinderen

Gebruik bij kinderen < 8 jaar, vanwege het risico van beschadiging van groeiend bot en tandweefsel en irreversibele verkleuring (geel/grijs/bruin) van de tanden

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Overgevoeligheid voor tetracyclinen. Ernstige lever- en/of nierfunctiestoornissen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Permanente verkleuring van ontwikkelende gebitselementen: Bij gebruik van tetracyclinen tijdens de tweede helft van de zwangerschap of bij kinderen t/m 8 jaar is hypoplasie van het tandglazuur en permanente verkleuring (geel-grijs-bruin) van de gebitselementen gemeld. Deze bijwerking komt vaker voor bij langdurig gebruik van tetracyclinen, maar is ook gemeld na herhaaldelijk kortdurend gebruik.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Tussen tetracyclinen onderling bestaat kruisovergevoeligheid en kruisresistentie. Resistentie kan zich snel ontwikkelen. Afzetting in groeiend tandweefsel veroorzaakt permanente verkleuring van de gebitselementen, botweefsel wordt brozer. Bij langdurige behandeling wordt aangeraden nier-, lever- en hematologische parameters te controleren. Tetracyclinen kunnen, vanwege anti-anabole werking, een verhoging in het bloedureum(stikstof)gehalte veroorzaken. Bij nierfunctiestoornissen kunnen hogere concentraties van tetracycline leiden tot azotemie, hyperfosfatemie en acidose. In geval van een nier- of leverafwijking kunnen zelfs normale doses leiden tot systemische accumulatie van het middel en mogelijk leververgiftiging. Indien lichte tot matige lever– of nierfunctiestoornissen bestaan, de behandeling nauw controleren en de dosering eventueel aanpassen. Bij eerste tekenen van hepatitis of SLE de behandeling onmiddellijk staken. Houd rekening met superinfecties door resistente micro-organismen (o.a. Candida, stafylokokken). In geval van superinfectie de toediening staken. Bij optreden van ernstige diarree met koorts tijdens de behandeling de diagnose pseudomembraneuze colitis of stafylokokken-enteritis overwegen. Langdurig gebruik kan leiden tot een vitamine B–deficiëntie door eradicatie van vitamine B–producerende bacteriën in de darm. Bij blootstelling aan direct zonlicht of UV-stralen tijdens gebruik kan fotodermatitis optreden (zich uitend als abnormaal hevige zonnebrandreactie); bij eerste tekenen van huiderytheem de behandeling staken. Benigne intracraniële hypertensie (volwassenen) en bomberende fontanel (jonge kinderen) zijn meestal reversibel na staken van de behandeling; aanhoudende symptomen zijn echter mogelijk. Tetracyclinen kunnen aspecifieke glucosebepalingen in de urine verstoren, ook kunnen fout-positieve catecholamineconcentraties in de urine optreden

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet relevant: de kinetiek van methotrexaat kan wijzigen.

Niet beoordeeld: bij een klein deel van de patiënten wordt digoxine geïnactiveerd door bacteriën in de darm. Van tetracycline is remming van dit bacteriële metabolisme en hierdoor verhoging van de digoxineconcentratie gemeld.

Interacties tetracyclines algemeen

Relevant:

Absorptie: de absorptie na orale toediening wordt sterk verminderd door gelijktijdige inname van de volgende middelen (met aanbevolen gebruiksadvies).
•Antacida: het tetracycline moet ten minste 2 uur vóór of 4 uur na een antacidum worden ingenomen;
•Bismutoxide, calcium, magnesium en zinkzouten: het tetracycline moet ten minste 2 uur vóór of 4 uur na het andere middel worden ingenomen;
•IJzerzouten: de ijzertherapie wordt bij voorkeur gestaakt, als dit niet mogelijk is, dient het tetracycline ten minste 2 uur vóór of 4 uur na ijzer (gewoon preparaat) te worden ingenomen. IJzerzouten vormen met alle tetracyclines slecht absorbeerbare complexen, waardoor zowel de absorptie van het ijzerzout als van het tetracycline vermindert; bij doxycycline is dit ook waargenomen na parenterale toediening. De absorptie van doxycycline wordt dusdanig sterk verminderd dat de combinatie van doxycycline met ijzer moet worden vermeden.

Overig effect: combinatie met retinoïden kan het risico op benigne intracraniale hypertensie verhogen.

Tetracyclines (bacteriostatisch effect) kunnen in vitro het bactericide effect van betalactam-antibiotica (penicillines, cefalosporines, carbapenems) antagoneren. Het klinische belang daarvan is alleen aannemelijk gemaakt bij meningitis, endocarditis, sepsis en bij patiënten met ernstige neutropenie.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met sucralfaat.

Niet beoordeeld: melk, melkproducten of voedsel kunnen de absorptie verminderen, dit is minder significant voor doxycycline en minocycline.

TETRACYCLINES

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

TETRACYCLINES

Doxycycline

Vibramycin
J01AA02
J01AA08

Tigecycline

Tygacil
J01AA12

Referenties

  1. Pharmachemie BV, SmPC Tetracycline (RVG 50538) 17-12-2012, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, bijwerkingen, contra-indicaties, waarschuwingen en voorzorgen), Geraadpleegd 25 mrt 2016
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties, nierfunctiestoornissen), Geraadpleegd 23 jun 2016

Wijzigingen

  • 15 april 2016 11:39: Nieuw toegevoegd
  • 15 april 2016 11:39: Nieuw toegevoegd

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering