Kinderformularium

Butyrofenonderivaat met gering antipsychotische, antihistaminerge, anticholinerge en duidelijk antiserotoninerge en matig sederende werking. Blokkeert α1-adrenerge en D2-dopaminerge receptoren.

Farmacokinetiek bij kinderen

Er zijn geen farmacokinetische studies bij kinderen uitgevoerd.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

Ernstige opwinding en onrust:Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Psychosen, symptomatische behandeling van ernstige vormen van opwinding en onrust:
Kinderen: start 20 mg/dag in 2 doses. Optimale therapeutische dosis varieert van 20-40 mg. Max 120 mg/dag Onderhoudsdosis individueel afhankelijk van respons.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Druppels, oraal (als dihydrochloride) 40 mg/ml (1 druppel = 2 mg)
Tablet (als dihydrochloride) 10 mg, 20 mg, 40 mg
Minitablet 2 mg

LET OP: De druppels 40 mg/ml worden afgeleverd in een knijpfles, waarbij het risico bestaat dat bij te hard knijpen geen druppels maar straaltjes worden toegediend. Controleer of de patient/verzorger in staat is om de druppels op de juist manier te doseren.

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Ernstige opwinding en onrust
Oraal 2 jaar tot 18 jaar ^{[1] [2]} Startdosering: 2 - 6 mg/dag in 1 dosis 's avonds. Onderhoudsdosering: startdosering op geleide van het effect en de bijwerkingen wekelijks met stappen van 2-4 mg verhogen tot gemiddeld 1,2 mg/kg/dag in 2 doses. Max: 40 mg/dag. Pipamperon dient voorgeschreven te worden door een specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie. De dosering dient individueel bepaald te worden en de laagst mogelijke dosis dient toegepast te worden.

Ernstige opwinding en onrust

Oraal
- 2 jaar tot 18 jaar
  ^{[1]
  
  [2]}
  - Startdosering: 2 - 6 mg/dag in 1 dosis 's avonds.
  - Onderhoudsdosering: startdosering op geleide van het effect en de bijwerkingen wekelijks met stappen van 2-4 mg verhogen tot gemiddeld 1,2 mg/kg/dag in 2 doses. Max: 40 mg/dag.
  - Pipamperon dient voorgeschreven te worden door een specialist in kinder- en jeugdpsychiatrie. De dosering dient individueel bepaald te worden en de laagst mogelijke dosis dient toegepast te worden.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen bij kinderen

Hoofdpijn, agitatie, verwardheid, duizeligheid, sufheid.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Inherent aan de werking: initiatiefverlies en emotionele afvlakking.

Zeer vaak (> 10%): slaperigheid, tandradrigiditeit.

Vaak (1-10%): depressie. Hypertonie, acathisie, oculogyrische crisis, opisthotonus, dyskinesie. Tachycardie. Orthostatische hypotensie. Braken. Urticaria. Spierspasmen. Amenorroe. Gangafwijking, asthenie.

Verder zijn gemeld: leukopenie. Overgevoeligheid. Hyperprolactinemie. (Grand–mal) convulsie, neuroleptisch maligne syndroom, parkinsonisme, syncope, tardieve dyskinesie, tremor. QT-verlenging en ventriculaire aritmieën, waaronder 'torsade de pointes'. Hypotensie. Epistaxis. Huiduitslag, toxische epidermale necrolyse. Galactorroe, gynaecomastie, oligomenorroe, priapisme. Vermoeidheid, hypothermie, oedeem, pyrexie. Stijging van leverenzymwaarden. Gewichtstoename en toegenomen eetlust. Enkele gevallen van plotselinge dood.

Tardieve dyskinesie kan zowel tijdens als na staken van de behandeling ontstaan. Veroorzaakt hyperprolactinemie, wat kan leiden tot galactorroe en amenorroe bij vrouwen en tot impotentie bij mannen. Ouderen zijn meer gevoelig voor extrapiramidale verschijnselen.

Bij antipsychotica zijn gemeld: veneuze trombo-embolie, waaronder longembolie en diepveneuze trombose.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

overgevoeligheid voor butyrofenonen;
ziekte van Parkinson, neurologische aandoeningen met extrapiramidale symptomen;
depressie van het centrale zenuwstelsel;
coma;
cardiovasculaire insufficiëntie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

LET OP: De druppels 40 mg/ml worden afgeleverd in een knijpfles, waarbij het risico bestaat dat bij te hard knijpen geen druppels maar straaltjes worden toegediend. Controleer of de patiënt/verzorger in staat is om de druppels op de juist manier te doseren.

Bij langdurig gebruik behandeling opvolgen vanwege mogelijke gevolgen op het leervermogen. Voorzichtigheid is geboden bij predispositie voor QT-intervalverlenging. Men dient tevens bedacht te zijn op het optreden van tardieve dyskinesie en maligne neurolepticumsyndroom. Bij acathisie dosering niet verhogen.

Voorzichtigheid is geboden bij predispositie voor QT-intervalverlenging (QT-syndroom, hypokaliëmie of hypomagnesiëmie, bradycardie en het gebruik van farmaca die het QT-interval verlengen).

Tijdens de behandeling met pipamperon moet regelmatig gecontroleerd worden op extrapiramidale symptomen en andere bewegingsstoornissen. Het optreden van extrapiramidale symptomen is een risicofactor voor tardieve dyskinesie. Indien tekenen en symptomen van tardieve dyskinesie optreden, dient men te overwegen om te stoppen met alle antipsychotica.

Het is verstandig om nieuwe of toegenomen "angst/onrust" gevoelens bij de patiënt ook als mogelijke acathisie te beschouwen alvorens de dosering op te hogen.

Evenals met andere antipsychotica dient men bij pipamperon bedacht te zijn op het optreden van het zogenaamde maligne neurolepticumsyndroom, waarin centraal staan: hyperthermie, extreme spierrigiditeit en een autonome instabiliteit.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Wees voorzichtig bij cardiovasculaire ziekte, depressie, spastische verlammingen, leverfunctiestoornissen, ernstige organisch cerebrale stoornissen en bij epilepsie. Wees voorzichtig bij predispositie voor QT-intervalverlenging (QT-syndroom, hypokaliëmie).

Bij risicofactoren voor veneuze trombo-embolie preventieve maatregelen treffen.

Bij langdurig gebruik kan tardieve dyskinesie ontstaan; de symptomen kunnen tijdelijk verergeren of zelfs nog ontstaan na staken van het gebruik. Het risico van irreversibiliteit neemt toe bij ouderen en bij organische hersenbeschadiging.

Er is een licht vergroot risico van overlijden bij ouderen met dementie bij gebruik van antipsychotica.

Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden (bv. deelname aan het verkeer) kunnen daarvan hinder ondervinden.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Relevant: antipsychotica en centrale dopaminerge middelen (Dopaminerge parkinsonmiddelen en Prolactineremmers) kunnen elkaars werking tegengaan. Combinatie wordt daarom ontraden. Antipsychotica kunnen de werking van dopamine tegengaan.

Niet relevant: antipsychotica kunnen de werking van dopamine tegengaan. Andersom zal dopamine de werking van antipsychotica niet tegengaan. Dopamine passeert de bloed-hersenbarrière niet en remt daarom niet het centrale dopaminereceptor-blokkerend effect van antipsychotica.
In theorie kunnen antipsychotica en parasympathicolytische parkinsonmiddelen elkaars werking tegengaan.
Niet beoordeeld: de werking van adrenaline wordt verzwakt door antipsychotica met een α1-blokkerende werking
De sedatieve werking van alcohol en andere centraal-depressieve stoffen kan worden versterkt.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

BUTYROFENONDERIVATEN
	Droperidol (Dehydrobenzperidol)	N05AD08
	Haloperidol Haldol	N05AD01

INDOOLDERIVATEN
	Lurasidon Latuda	N05AE05

DIFENYLBUTYLPIPERIDINEDERIVATEN
	Pimozide Orap	N05AG02

DIAZEPINEN, OXAZEPINEN,THIAZEPINEN EN OXEPINEN
	Clozapine Leponex	N05AH02
	Olanzapine Zyprexa, Zalasta	N05AH03
	Quetiapine Seroquel	N05AH04

LITHIUMZOUTEN
	Lithium Camcolit, Priadel	N05AN01

OVERIGE ANTIPSYCHOTICA
	Aripiprazol Abilify	N05AX12
	Paliperidon Invega	N05AX13
	Risperidon Risperdal	N05AX08

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

Ketelaars, C, Antipsychotica, Kenniscentrum-KJP, Geraadpleegd 31 jan 2018
ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 04 mei 2018
Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 04 mei 2018
Kloosterboer, SM et al., Pipamperone Population Pharmacokinetics Related to Effectiveness and Side Effects in Children and Adolescents, Clin Pharmacokinet, 2020, May 11

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

16 mei 2023 18:34: Correctie: De gebruikelijke onderhoudsdosis - op basis van het onderzoek van Kloosterboer- is 0,6 mg/kg/ tweemaal daags ipv 0,6 mg/kg/dag IN 2 doses
09 juni 2020 08:35: Op basis van (Kloosterboer et al. 2020) en in overleg met de kind- en jeugd psychiaters van het KJP is een gemiddelde onderhoudsdosering van 0,6 mg/kg/dag toegevoegd aan het doseeradvies.
14 mei 2018 17:48: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van pipamperon bij kinderen is in samenwerking met de geneesmiddelcommissie van het Kenniscentrum kind,- en Jeugdpsychiatrie opnieuw beoordeeld. Er zijn geen studies verricht naar de toepassing van pipamperon bij kinderen. Het doseeradvies is derhalve gebaseerd op consensus van de redactie. De indicatie 'ernstige agressie'is gewijzigd in 'ernstige opwinding en onrust', waarbij de leeftijdscategorie en doseringsondergrens zijn aangepast.
28 maart 2017 12:36: Waarschuwing tav knijpfles druppels toegevoegd