Alprostadil

Stofnaam
Alprostadil
Merknaam
Prostin VR
ATC code
C01EA01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Alprostadil is identiek aan het lichaamseigen prostaglandine E1. Het verwijdt de ductus arteriosus bij neonaten. De arteriële bloeddruk en de zuurstofverzadiging stijgen, evenals de lichaamstemperatuur. Het werkingsmechanisme is nog niet geheel bekend, maar berust mogelijk op relaxatie van het gladde spierweefsel van de ductus arteriosus.

Farmacokinetiek bij kinderen

Geen informatie

Label dosisadvies Kinderformularium

Premature neonaten: off-label
A terme neonaten: On- label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Tijdelijk open houden ductus arteriosus
Neonaten (niet geïndiceerd voor oudere kinderen): start met 0,1 mcg/kg/min. Indien therapeutisch effect, verlagen tot 0.05-0,025- 0,01 mcg/kg/min. Indien juist onvoldoende effect, maximaal verhogen tot 0,4 mcg/kg/min.
 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Conc. voor infusieopl. 0.5 mg/ml (bevat ethanol 790 mg/ml)

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Openhouden ductus arteriosus, in afwachting van operatie
  • Intraveneus
    • Premature neonaten Zwangerschapsduur < 37 weken
      [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
      • Startdosering: 10 - 100 ng/kg/minuut, continu infuus.
      • Onderhoudsdosering: 5 - 100 ng/kg/minuut, continu infuus. Dosering titreren op basis van het effect. Nadat het gewenste effect bereikt is, de dosering verlagen naar de laagst mogelijke dosis waarbij effect gehandhaafd blijft.
    • a terme neonaat
      [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
      • Startdosering: 10 - 100 ng/kg/minuut, continu infuus.
      • Onderhoudsdosering: 5 - 100 ng/kg/minuut, continu infuus. Dosering titreren op basis van het effect. Nadat het gewenste effect bereikt is, de dosering verlagen naar de laagst mogelijke dosis waarbij effect gehandhaafd blijft.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Zeer vaak (> 10%): apneu (vooral bij een geboortegewicht < 2 kg en in het eerste uur van de intraveneuze toediening). Koorts.

Vaak (1-10%): bradycardie, hypotensie, tachycardie, hartstilstand. Convulsies. Gedissemineerde intravasculaire coagulatie (DIC). Diarree. Oppervlakkige vasodilatatie (vaker bij intra–arteriële toediening), oedeem. Septikemie. Hypokaliëmie.

Zelden (0,01-0,1%): vasculaire fragiliteit. Gastrische obstructie, hypertrofie van de gastrische mucosa. Exostose.
[SmPC]

Verder zijn gemeld: reversibele corticale proliferatie van de lange botten /hyperostosis (na langdurig gebruik) [Aykanat 2016; Gardiner 1995; Nadroo 2000; Velaphi 2004], hyperthermie [Naiyananon 2024;  Ofek Shlomai 2023], en hypertrofische pylorische stenosis [Soyer 2014; Kosiak 2009]. 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contraindicaties bij kinderen

Spontane patent ductus arteriosus botalli als een geïsoleerd defect bij pasgeborenen; Niet gebruiken bij 'Respiratory Distress Syndrome' (RDS) als gevolg van hyaliene membraanziekte.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Via centraal veneuze catheter toedienen, of indien perifeer, een tweede infuus aanleggen.

Alprostadil alleen toepassen door gekwalificeerd personeel dat bekwaam is in monitoren en behandelen van bijwerkingen. Vanwege het risico op apneu, de ademhaling bewaken en zo nodig intuberen en beademen. Zo kort mogelijk behandelen met een zo laag mogelijke dosering.

Tevens regelmatig de arteriële druk controleren, bij een significante daling de toedieningssnelheid onmiddellijk verlagen.

Bij neonaten met een verminderde pulmonale bloedsomloop wordt de effectiviteit van alprostadil gemeten door monitoren van de toename in oxygenatie van het bloed, bij een verminderde systemische bloedsomloop wordt de effectiviteit bepaald door het monitoren van de toename van de systemische bloeddruk en de pH van het bloed.

Voorzichtig zijn bij een verhoogde bloedingsneiging omdat prostaglandine E1 een krachtige remmer is van de trombocytenaggregatie.

Bij toepassing langer dan 120 uur zorgvuldig controleren op antrumhyperplasie en obstructie van de maaguitgang.

Hulpstoffen; Dit middel bevat ethanol; dit kan slaperigheid of een verandering van gedrag veroorzaken bij de neonaat. Ethanol kan ook effect hebben op andere medicatie. Wees voorzichtig met gelijktijdig gebruik van andere middelen die een substraat van alcoholdehydrogenase, zoals ethanol of propyleenglycol, bevatten. Aangezien dit middel meestal over een periode van 24 uur wordt toegediend, zal het effect van ethanol minder zijn.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet beoordeeld:
anticoagulantia kunnnen het risico op urethrabloedingen verhogen.

OVERIGE CARDIACA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

OVERIGE CARDIACA

Adenosine

Adenocor
C01EB10
C01EB06
C01EB16

Referenties

  1. Pfizer BV, SmPC Prostin VR (RVG 10041) 8 juli 2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  2. Huang FK, et al., Reappraisal of the prostaglandin E1 dose for early newborns with patent ductus arteriosus-dependent pulmonary circulation, Pediatr Neonatol, 201, 3;54(2), 102-6
  3. Vari D, et al., Low-dose prostaglandin E1 is safe and effective for critical congenital heart disease: is it time to revisit the dosing guidelines?, Cardiol Young, 2021, 31(1), 63-70
  4. Kramer HH, et al. , Evaluation of low dose prostaglandin E1 treatment for ductus dependent congenital heart disease., Eur J Pediatr., 1995, 154(9), 700-7
  5. Yucel IK, et al., Efficacy of very low-dose prostaglandin E1 in duct-dependent congenital heart disease., Cardiol Young, 2015, 25(1), 56-62
  6. Aykanat A, et al., Long-Term Prostaglandin E1 Infusion for Newborns with Critical Congenital Heart Disease., Pediatr Cardiol, 2016, 37(1), 131-4
  7. Naiyananon F, et al. , Predictors of high maintenance prostaglandin E1 doses in neonates with critical congenital heart disease-ductal-dependent pulmonary circulation during preoperative care., Pediatr Neonatol., 2024, Sep;65(5), 464-468
  8. Ofek Shlomai N, et al., Cumulative Dose of Prostaglandin E1 Determines Gastrointestinal Adverse Effects in Term and Near-Term Neonates Awaiting Cardiac Surgery: A Retrospective Cohort Study., Children (Basel), 2023, 10(9), 1572
  9. Gardiner JS, et al., Prostaglandin-induced cortical hyperostosis. Case report and review of the literature. , J Bone Joint Surg Am., 1995, 77(6), 932-6
  10. Nadroo AM, et al., Prostaglandin induced cortical hyperostosis in neonates with cyanotic heart disease., J Perinat Med., 2000, 28(6), 447-52
  11. Velaphi S, et al., Cortical hyperostosis in an infant on prolonged prostaglandin infusion: case report and literature review., J Perinatol., 2004, 24(4), 263-5
  12. Soyer T, et al. , Transient hypertrophic pyloric stenosis due to prostoglandin infusion, J Perinatol, 2014, 34(10), 800-1
  13. Kosiak W, et al., Gastric outlet obstruction due to an iatrogenic cause in a neonatal period - report of two cases. , Ultraschall Med., 2009, 30(4), 401-3
  14. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 07juli 2025
  15. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 7 juli 2025

Wijzigingen

  • 10 juli 2025 11:10: De beschikbare wetenschappelijke literauur over de toepassing van alprostadil bij a terme en preterme neonaten is beoordeeld in kader van het NEODOSE project. Dit heeft geleid tot de toevoeging van een doseeradvies voor premature neonaten en aanpassing van het doseeradvies voor a terme neonaten.
  • 15 december 2021 16:44: De dosering is aangepast. Experts in cardiologie en neonatologie zijn van mening dat de huidige geregistreerde start dosering te hoog is.
  • 01 maart 2021 08:30: Startdosis is aangepast obv SmPC

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering