Nicotine

Stofnaam
Nicotine
Merknaam
NiQuitin, Nicorette, Nicotinell,
ATC code
N07BA01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Nicotine wordt gebonden aan nicotinereceptoren die vooral te vinden zijn bij de neuromusculaire overgangen (spierweefsel), de autonome ganglia, bijnier en het centraal zenuwstelsel. Werkt in lage doses stimulerend, in hoge doses remmend. De effecten zijn tevens afhankelijk van toedieningssnelheid, bestaande autonome tonus, individuele variatie en tolerantie. Na herhaalde toediening kan het effect afnemen. Voor de cardiale effecten treedt waarschijnlijk geen tolerantie op. Bij langzaam kauwen van de kauwgom gedurende 30 minuten wordt 90% van de nicotine afgegeven.

Farmacokinetiek bij kinderen

BIj volwassenen:
Tmax (zuigtablet) 48 minuten
T1/2: ca. 2-3 uur
Vd: ca 2-3 l/kg

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Behandeling van tabaksafhankelijkheid door het verlichten van nicotine-onttrekkingssymptomen en de hunkering naar nicotine
≥ 12 jaar: 1-2 mg/dosis 8-15 keer per dag. Na 6 weken afbouwen. BIj 1-2 tabletten per dag stoppen. Bij adolescenten max 10 weken gebruiken. 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Zuigtablet 1 mg, 2 mg, 4 mg

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Onthoudingsverschijnselen na stoppen met roken of vapen
  • Oraal
    • Zuigtablet
      • ≥ 12 jaar
        [1] [2]
        • 2 - 4 mg/dosis, zo nodig max 15 x per dag.

        • Na volledig stoppen met roken gebruik gedurende max. 6 weken voortzetten, daarna de dosering geleidelijk verminderen, behandeling stoppen bij gebruik van 1-2 zuigtabletten per dag,

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

De meeste bijwerkingen zijn dosisafhankelijk en treden meestal gedurende de eerste weken van behandeling op. Een deel van de bijwerkingen kan worden verklaard als zijnde ontwenningsverschijnselen, waaronder: emotionele en cognitieve effecten (zoals depressieve stemming, irritatie, onrust, ongeduld, labiele gemoedstoestand, woede, angst, slaapstoornissen, concentratiestoornissen) en fysieke effecten (zoals duizeligheid, hoofdpijn, vertraagde hartfrequentie, toegenomen eetlust of gewichtstoename, symptomen van presyncope, hoesten, obstipatie, bloedend tandvlees, afteuze ulceraties, nasofaryngitis). Een ander deel van de bijwerkingen kan verklaard worden door de wijze van toedienen (lokale bijwerkingen). Systemisch effect van nicotine kan zijn: stijging van bloeddruk.

Zeer vaak (> 10%): reacties op de toedieningsplaats. Abnormale dromen, slapeloosheid, nervositeit, hoofdpijn, duizeligheid. Misselijkheid, braken. Hoesten, hik, pijn of irritatie van mond of keel. Jeuk.

Vaak (1-10%): lokale bijwerkingen bij gebruik van de mondspray, kauwgom en zuigtablet zoals droge mond of keel, brandend gevoel van mond of keel, irritatie van tong, toegenomen speekselafscheiding, spierpijn in de kaak. Pijn of de aanbrengingsplaats. Dysgeusie, paresthesie. Verstopte neus, rinitis, faryngitis, dyspneu. Stomatitis, dyspepsie, (boven)buikpijn, diarree, obstipatie, flatulentie. Tremor. Vervelend gevoel en pijn op de borst, hartkloppingen. Artralgie, myalgie. Asthenie, vermoeidheid. Overgevoeligheid. Huiduitslag, urticaria.

Soms (0,1-1%): bronchospasmen. Tachycardie, hypertensie, blozen. Prikkelbaarheid, agressiviteit, angst, depressie. Dysfonie, niezen, gevoel van dichtgeknepen keel. Ructus, afteuze ulcera, gingivitis, glossitis, paresthesie mond. Erytheem, toegenomen zweetproductie. Griepachtig beeld, malaise.

Zelden (0,01-0,1%): reversibel atriumfibrilleren. Angio-oedeem. Dysfagie, orale hypo-esthesie. Spierkrampen in de benen bij gebruik van de pleister. Infiltratie en huidreacties op andere plaatsen dan de plakplaats.

Zeer zelden (< 0,01%): anafylactische reacties (incl. anafylactische shock), allergische dermatitis, contacteczeem.

Verder zijn gemeld: Aritmie. Erytheem, fotosensibilisatie. Convulsies. Wazig zicht, toegenomen traanproductie. Pijn in de lippen. Speekselvloed. Oprisping. Stijve spieren.

De frequentie van sommige bijwerkingen kan verschillen al gelang naar de toedieningsweg.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • niet-rokers;

Daarnaast vermeldt Nicotinell:

  • gelegenheidsrokers;

Daarnaast vermeldt Nicorette:

  • recent myocardinfarct;
  • instabiele of verslechterende angina pectoris,
  • Prinzmetal-angina;
  • ernstige hartritmestoornis;
  • recent CVA;
  • mond- en keelontsteking of actieve oesofagitis (kauwgom, zuigtablet);
  • huidaandoeningen, zoals psoriasis, dermatitis en urticaria (pleisters).

Een nicotinevervangend middel geeft minder kans op cardiovasculaire aandoeningen dan roken zelf.

 

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Voor een optimale behandeling is psychosociale begeleiding noodzakelijk en deze dient bij voorkeur nog enige tijd te worden voortgezet na beëindiging van de therapie. De therapie staken indien na een maand niet is gestopt met roken.

Comorbiditeit: Bij hemodynamisch instabiele patiënten (voorgeschiedenis van myocardinfarct, instabiele of verergerende angina pectoris, ernstige hartaritmie, recent CVA, ongecontroleerde hypertensie) hebben niet-farmacologische interventies de voorkeur. Wees voorzichtig (dus niet toepassen zonder raadpleging van arts of apotheker) bij ernstige hypertensie, feochromocytoom, vasospasmen, stabiele angina pectoris, cerebrovasculaire aandoeningen, een voorgeschiedenis van of bestaande epilepsie (zorgvuldige evaluatie vóóraf), occlusieve perifere arteriële aandoeningen, hartfalen, bypass van de hartslagaders en angioplastie, hyperthyroïdie, diabetes mellitus, matige tot ernstige nier- of leverinsufficiëntie. Bij een klinisch significante toename van cardiovasculaire effecten of andere effecten als gevolg van gebruik van nicotine moet de toediening worden verlaagd of stopgezet. Nicotine-vervangende therapie kan symptomen van mond- en keelontsteking, actieve oesofagitis, gastritis en peptische ulcera verergeren.

Diabetes mellitus: Patiënten met diabetes mellitus die gestopt zijn met roken en begonnen zijn nicotinevervangende therapie moeten vaker hun bloedglucosespiegel controleren, omdat door een daling van de nicotinespiegel het koolhydraatmetabolisme kan veranderen.

Convulsies: Wees voorzichtig bij epilepsie of gelijktijdig gebruik met anti-convulsieve therapie, omdat in deze situaties convulsies gemeld zijn bij gebruik van nicotine.

Pleister: Tijdens behandeling met pleisters volledig stoppen met roken. Als de gebruiker van de pleister doorgaat met roken kunnen de bijwerkingen frequenter optreden en meer uitgesproken zijn. Ook is er kans op een myocardinfarct. Pleisters niet combineren met kauwgom of zuigtablet bij cardiovasculaire comorbiditeit. Bij een voorgeschiedenis van dermatitis, is er meer kans op ontwikkeling van gegeneraliseerde huidreacties of lokaal erytheem, oedeem of huiduitslag; bij ernstige of aanhoudende huidreactie de behandeling met de pleister staken. Indien contactallergieën zijn opgetreden bij gebruik van transdermaal nicotine kan een ernstige reactie ontstaan bij blootstelling aan nicotinebevattende producten of roken. De pleister verwijderen voorafgaand aan een MRI-procedure, om het risico op brandwonden te voorkomen. De pleister mag gedurende een korte periode nat worden, tijdens bv. baden, zwemmen of douchen.

Kauwgom, smelt- en zuigtablet: Bij gebruik van de kauwgom, sublinguale tablet en zuigtablet tevens voorzichtig zijn bij peptische ulcera, chronische keelaandoeningen en bij astma. Wees bij de zuigtablet voorzichtig bij aspiratie- of slikproblemen, vanwege verstikkingsgevaar.

Kauwgom: De kauwgom kan blijven plakken aan gebitsprothesen en het losraken van vullingen of tandimplantaten veroorzaken.

'Drop'-smaak: Langdurig gebruik van een 'drop'-smaak kauwgompreparaat kan in zeldzame gevallen reversibel pseudoaldosteronisme veroorzaken bij sensitieve personen.

Hulpstoffen
Aspartaam, in suikervrije zuigtablet, kan schadelijk zijn voor mensen met fenylketonurie (PKU);
Sorbitol, in sommige kauwgom, kan maag-darmklachten veroorzaken en licht laxerende werking hebben.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Er is hier op dit moment nog geen informatie over beschikbaar.

MIDDELEN BIJ VERSLAVINGEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

MIDDELEN BIJ OPIOIDVERSLAVING
N07BC02

Referenties

  1. Omega Pharma Nederland B.V. , SmPC NiQuitin zuigtablet (RVG 125520) 28.06-2021, www.geneesmiddelinformatiebank.nl
  2. Johnson & Johnson Consumer B.V. , SmPC Nicorette zuigtablet (RVG 129767) 21-01-2025, www.geneesmiddelinformatiebank.nl
  3. Zorginstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, bijwerkingen, waarschuwingen, contra-indicaties), Geraadpleegd 13 jun 2025
  4. KNMP Informatorium Medicamentorum, (interacties, verminderde nierfunctie), Geraadpleegd 13 jun 2025

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering