Domperidon

Stofnaam
Domperidon
Merknaam
ATC code
A03FA03
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Dopamine-antagonist die de peristaltiek van maag en duodenum en de druk van de gastro-oesofageale sfincter doet toenemen en tevens de sfincter van de pylorus relaxeert. Hierdoor ontstaat een versnelde maaglediging, waardoor braken kan worden voorkomen; mogelijk speelt ook antagonisme van dopaminereceptoren in de chemoreceptor-triggerzone hierbij een rol. Het werkingsmechanisme berust waarschijnlijk op perifere antidopaminewerking.

Farmacokinetiek bij kinderen

Premature neonaten:
Klaring (Cl/F) 0,92 l/h , verdelingsvolume (Vd/F) 0,405 l.

Algemene opmerkingen

Motiliumdrank bevat zoetstof.

Label dosisadvies Kinderformularium

Gastro-oesofagale reflux: Off-label
Misselijkheid en braken:
<12 jaar en < 35 kg: Off-label
> 12 jaar en > 35 kg: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Misselijkheid & braken:
Oraal:
≥12 jaar en ≥35 kg: 3 dd 10 mg
Rectaal:
≥35 kg: 30 mg 2 dd.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet (als maleaat) 10 mg
Smelttablet 10 mg
Zetpil 30 mg 
Suspensie 1 mg/ml

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Belangrijke informatie DHPC
  • Toedieningsweg niet van toepassing
    • 0 jaar tot 18 jaar

      • Het Kinderformularium heeft haar doseeradviezen opnieuw beoordeeld als gevolg van de uitgestuurde DHPC. Het Kinderformularium handhaaft het doseeradvies voor domperidon, maar uitsluitend voor gastrointestinale reflux ziekte en voor ernstige misselijkheid en braken die NIET veroorzaakt wordt door gastro-enteritis (zonder cerebrale oorsprong). Hierbij is meegewogen dat het alternatief metoclopramide een groter risico op extrapyramidale bijwerkingen kent. Er zijn geen nieuwe gegevens ten aanzien van de veiligheid van domperidon bij kinderen

        Het Kinderformularium adviseerde reeds om domperidon NIET te gebruiken bij kinderen met misselijkheid en braken agv acute gastro-enteritis (zie waarschuwingen en voorzorgen).

         
Misselijkheid en braken, NIET ten gevolge van gastro-enteritis (niet effectief bij braken met cerebrale oorsprong)
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar en < 35 kg
      [2] [13] [14] [16]
      • 0,25 mg/kg/dosis, zo nodig max 3 dd. Max: 0,75 mg/kg/dag.
    • 1 maand tot 18 jaar en ≥ 35 kg
      [2] [13] [16]
      • 10 mg/dosis, zo nodig max 3 dd. Max: 30 mg/dag.
  • Rectaal
Gastro-oesofageale reflux ziekte
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar en < 35 kg
      [5] [10] [11] [12] [13]
      • 0,75 mg/kg/dag in 3 doses.

      • Er is weinig bewijs voor de werkzaamheid bij deze indicatie. Uitsluitend in incidentele gevallen kan domperidon overwogen worden bij gastro-oesofageale reflux.

    • 1 maand tot 18 jaar en ≥ 35 kg
      [3] [11] [12] [13]
      • 30 mg/dag in 3 doses.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: doseerfrequentie verlagen naar 1 – 2 keer per dag. Het kan nodig zijn de dosis te verlagen.

Bijwerkingen bij kinderen

(reversibele) Extrapiramidale bijwerkingen vooral bij jonge kinderen omdat bij hen de bloed-hersenbarrière nog niet volledig is ontwikkeld. Naast extrapiramidale stoornissen zijn ook urineretentie en gynaecomasatie beschreven. Verlenging QT-interval

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vaak (1-10%): droge mond.

Soms (0,1-1%): angst, libidoverlies, rusteloosheid (vooral bij zuigelingen en kinderen), zenuwachtigheid. Slaperigheid, duizeligheid, hoofdpijn, diarree, huiduitslag, urticaria, jeuk. Galactorroe, pijn in de borst, gevoeligheid in de borsten. Asthenie.

Zelden (0,01-0,1%): gastro-intestinale stoornis (incl, voorbijgaande darmkrampen).

Verder zijn gemeld: anafylactische reacties (incl. anafylactische shock), angio-oedeem. Convulsies (vooral bij zuigelingen en kinderen), rustelozebenen-syndroom. Rollende ogen. Verlenging QT-interval, 'torsade de pointes', ventrikelaritmie, plotselinge hartdood. Gynaecomastie, verhoogde serumprolactinespiegel, amenorroe. Urineretentie. Afwijkende leverfunctietest.

Bij hogere doseringen voor een langere periode treden bijwerkingen (behalve droge mond) frequenter op en kunnen daarnaast optreden: depressie, acathisie, borstzwelling, borstvoedingsstoornis en onregelmatige menstruatie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contraindicaties bij kinderen

Overgevoeligheid, verlengd QTc-interval, leverfunctiestoornis en gastro-intestinale bloeding, mechanische obstructie of gastro-intestinale perforatie, waarbij stimulering van de gastro-intestinale motiliteit een risico vormt.

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • prolactinesecreterende hypofysetumor (prolactinoom);
  • situaties waarbij stimulatie van de maagmotiliteit gevaarlijk is, zoals maag-darmbloeding, mechanische obstructie of perforatie;
  • matige tot ernstige leverinsufficiëntie;
  • aandoeningen waarbij het QT-interval verlengd is, een significante elektrolytenstoornis of bij onderliggende hartaandoeningen zoals congestief hartfalen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Domperidon heeft geen plaats bij de behandeling van acute gastro-enteritis. Het braken verdwijnt snel nadat de rehydratietherapie is gestart. Anti-emetica geven juist bij jonge kinderen gemakkelijk centrale bijwerkingen en bij gebruik van domperidon zijn juist bij dehydratie ernstige dystone reacties beschreven.
Domperidon heeft slechts in zeer incidentele gevallen een plaats bij de behandeling van reflux-klachten (Bron: NVK richtlijn Behandeling van refluxklachten 2012)

Voorzichtigheid is geboden bij kinderen jonger dan een jaar. Bij prematuren en neonaten zijn de metabole functies en de bloed-hersenbarrière niet volledig ontwikkeld. Het risico op neurologische bijwerkingen, zoals slaperigheid of extrapiramidale stoornissen is bij deze groep groter. Om deze reden wordt het aanbevolen de dosis nauwkeurig te bepalen en strikt te volgen bij baby’s, zuigelingen, peuters en kleine kinderen. Bij ernstige nierfunctiestoornissen doseerfrequentie verlagen naar 1 – 2 keer per dag.

Domperidon kan de QTc tijd verlengen. Voorzichtigheid is daarom geboden bij risicofactoren voor QTc tijd-verlenging (Hypokaliemie / Slechte nierfunctie/ Diabetes mellitus/ QTc verlengende of spiegel verhogende comedicatie / Hoge dosis / Pre-existent verlengde QT tijd of lang QT syndroom) Indien er risicofactoren aanwezig zijn dient voorafgaand aan therapie een ECG controle uitgevoerd te worden.

 

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Gebruiksbeperking: Gebruik is beperkt tot volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar met een gewicht ≥ 35 kg; uit onderzoek blijkt geen tot nauwelijks verschil in effectiviteit bij kinderen < 12 jaar of met een lichaamsgewicht < 35 kg vergeleken met placebo. Bij prematuren en pasgeborenen zijn bovendien de metabole functies en de bloed-hersenbarrière niet volledig ontwikkeld. Bij jonge kinderen is er meer kans op neurologische en centrale bijwerkingen, zoals extrapiramidale stoornissen, convulsies, agitatie en zenuwachtigheid.

Cardiovasculaire effecten: Uit epidemiologisch onderzoek blijkt een verband te bestaan tussen domperidongebruik en meer kans op ernstige ventrikelaritmie of plotse hartdood, met name bij een leeftijd > 60 jaar en bij dagelijkse doses > 30 mg. Wees verder voorzichtig bij risicofactoren voor QT-verlenging (zoals hypokaliëmie, bradycardie, hartfalen, comedicatie met geneesmiddelen die QT-interval verlengen, congenitaal of verworven QT-verlenging). De behandeling staken bij klachten of symptomen die in verband kunnen worden gebracht met hartaritmie. Adviseer patiënten om eventuele hartklachten direct te melden.

Gebruik met apomorfine: Door combinatie met apomorfine kunnen misselijkheid en braken of orthostatische hypotensie worden voorkomen. Beoordeel vóór en tijdens de behandeling (in combinatie) met apomorfine bij elke patiënt risicofactoren voor verlenging van de QT-tijd, zoals onderliggende hartziekten, ernstige leverinsufficiëntie, ernstige verstoring van de elektrolytenhuishouding (incl. door medicatie), comedicatie met invloed op CYP3A4 of de QT-tijd. Monitoring voor een effect op de QTc-tijd is aanbevolen. ECG is aangewezen vóór de behandeling met domperidon, tijdens de instelfase en indien nodig later tijdens de behandeling.

Hulpstoffen: Zwaveldioxide (in smelttablet) kan in zeldzame gevallen bronchospasmen geven.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Domperidon is substraat voor CYP3A4, CYP1A2 en CYP2E1.

Relevant:
Toename domperidon: de concentratie stijgt door ritonavir.

Overig effect: domperidon kan het QTc-interval verlengen, het risico op ernstige hartritmestoornissen is verhoogd bij combinatie met andere middelen waarbij ernstige hartritmestoornissen zoals torsade de pointes zijn gemeld. Bovendien remmen de QTc-verlengers claritromycine en erytromycine het metabolisme. Domperidon in een dosering hoger dan 30 mg per dag is ingedeeld in middelhoog QT-verlengend potentieel; en domperidon in een dosering van 30 mg per dag of lager is ingedeeld in laag QT-verlengend potentieel. De interactie is niet relevant bij gebruik van lage dosering domperidon (30 mg per dag of lager) in combinatie met een ander middel van laag QT-verlengend potentieel.

Niet relevant:
Het metabolisme wordt geremd door overige krachtige CYP3A4-remmers.

Interacties dopamine-antagonisten algemeen

Relevant: dopamine-antagonisten en centrale dopaminerge middelen (Dopaminerge parkinsonmiddelen en Prolactineremmers) kunnen elkaars werking tegengaan. Combinatie wordt daarom ontraden. Een uitzondering is domperidon, dit kan worden toegepast bij misselijkheid en braken en orthostatische hypotensie bij een parkinsonpatiënt.

Niet relevant: dopamine-antagonisten kunnen de werking van dopamine tegengaan. Andersom zal dopamine de werking van dopamine-antagonisten niet tegengaan. Dopamine passeert de bloed-hersenbarrière niet.

MOTILITEITSBEVORDERENDE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

MOTILITEITSBEVORDERENDE MIDDELEN

Metoclopramide

Primperan
A03FA01

Referenties

  1. Hunsel F van, et al, Risico bij kinderen. Domperidon en extrapiramidale stoornissen, PW, 2007, 39, 33
  2. Johnson&Johnson, SPC Motilium (RVG 07679) 02-05-2019, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  3. Rademaker C.M.A., Geneesmiddelen Formularium voor Kinderen WKZ, 2008
  4. Meyboom RH, et al, Acute extrapyramidal movement disorders in young children and adults during administration of domperidone, Ned Tijdschr Geneeskd, 1988, 132, 1981-3
  5. Cresi F, et al, Short-term effect of domperidone on gastroesophageal reflux in newborns assessed by combined intraluminal impedance and pH monitoring, J Perinatol , 2008, 28, 766-70
  6. Dailly E, et al, Population pharmacokinetics of domperidone in preterm neonates, Eur J Clin Pharmacol, 2008, 64, 1197-1200
  7. DeCamp LR, et al, Use of antiemetic agents in acute gastroenteritis: a systematic review and meta-analysis, Arch Pediatr Adolesc Med, 2008, 162, 858-65
  8. Djeddi D, et al, Effect of domperidone on QT interval in neonates, J Pediatr, 2008, 153, 663-6
  9. Günlemez A, et al, Effect of domperidone on the QTc interval in premature infants, J Perinatol , 2010, 30, 50-3
  10. Scott B, Question 2. How effective is domperidone at reducing symptoms of gastro-oesophageal reflux in infants?, Arch Dis Child, 2012, Aug;97(8), 752-5
  11. Tighe MP, et al, Current pharmacological management of gastro-esophageal reflux in children: an evidence-based systematic review, Pediatric Drugs, 2009, 11, 185-202
  12. Vandenplas Y et al, Pediatric Gastroesophageal Reflux Clinical Practice Guidelines: Joint recommendations of the North American Society of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition and the European Society of Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutri, Pediatr Gastroenterol Nutr, 2009, 49, 498-547
  13. EMA Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC), EMA/129231/2014, www.ema.europa.eu, 7 maart 2014
  14. Joint Marketing Authorisation Holders, DHPC Domperidon 25-06-2019, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  15. Leitz G et al, Safety and efficacy of low dose domperidone for treating nausea and vomiting due to acute gastroenteritis in children, J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2019, Epub Ahead of Print
  16. Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, Richtlijn Palliatieve zorg voor kinderen, 2013, Versie 1.0 Augustus
  17. ZorgInstituut Nederand, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 11-11-2023
  18. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 4-1-2024

Wijzigingen

  • 26 januari 2023 12:22: Leeftijds ondergrens toegevoegd aan doseeradvies (alle indicaties) obv studies van Tighe
  • 01 oktober 2021 17:46: Naar aanleiding van de DHPC over de toepassing van domperidon bij kinderen is de wetenschappelijke literatuur opnieuw beoordeeld. Het Kinderformularium handhaaft het doseeradvies voor domperidon, maar uitsluitend voor gastrointestinale reflux ziekte en voor ernstige misselijkheid en braken bij kinderen welke NIET veroorzaakt wordt door gastro-enteritis.
  • 01 oktober 2021 17:46: Bij nierfunctiestoornissen is een doseeradvies toegevoegd voor kinderen met een GFR <10 ml/min/1,73m2
  • 01 oktober 2021 17:46: Registratiestatus van domperidon is aangepast obv SmPC
  • 22 mei 2017 09:50: Omdat kinderen tot 12 jaar, maar met een gewicht > 35 kg nu buiten de doseeradviezen vallen is besloten op basis van de PRAC aanbevelingen om uitsluitend op basis van het gewicht te doseren.
  • 16 mei 2017 12:30: Kinderen < 12 jaar, maar zwaarder dan 35 kg werden zijn toegevoegd aan het doseeradvies voor domperidon oraal bij ernstige misselijkheid en braken.
  • 07 september 2015 14:19: De dosering bij deze indicatie dient zo nodig te worden gebruikt en wordt dus niet langer als een dagdosering weergegeven
  • 14 juli 2015 14:13: Naast de gewichtsgrens van 35 kg is de leeftijdsgrens toegevoegd in het doseeradvies

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering