Natriumoxybaat (hydroxyboterzuur) oraal

Stofnaam
Natriumoxybaat (hydroxyboterzuur) oraal
Merknaam
Xyrem
ATC code
N07XX04
Vergelijk met … Reageer

Natriumoxybaat (hydroxyboterzuur) oraal

Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Lichaamseigen neurotransmitter met bij narcolepsie een anti-kataplexische werking. Het bindt aan de GABAB- en hydroxyboterzuurreceptoren. Het effect wordt toegeschreven aan een bevordering van de diepe slaap en versterking van de nachtslaap. Natriumoxybaat (= γ-hydroxyboterzuur, GHB) valt onder de bepalingen van de Opiumwet in zijn volle omvang. 

Farmacokinetiek bij kinderen

De belangrijkste farmacokinetische eigenschappen van natriumoxybaat bij kinderen  gelijk aan die van volwassenen. 

Tmax: 0,5-2 uur
Vd: 0,2-0,4 l/kg
T½: 0,5-1 uur

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Narcolepsie
≥ 7 jaar
15-20 kg: Start 1 g/dag in 2 doses (Bij het slapengaan en 2,5 tot 4 uur daarna), Op geleide van effect en tolerantie dosering  elke 1-2 weken ophogen met 0,5 g/dag  tot max 0,2 g/kg/dag
20-30 kg: Start 2 g/dag in 2 doses (Bij het slapengaan en 2,5 tot 4 uur daarna),, Op geleide van effect en tolerantie dosering  elke 1-2 weken ophogen met 1 g/dag  tot max 0,2 g/kg/dag
30-45 kg: Start 3 g/dag in 2 doses (Bij het slapengaan en 2,5 tot 4 uur daarna),, Op geleide van effect en tolerantie dosering  elke 1-2 weken ophogen met 1 g/dag  tot max 0,2 g/kg/dag
≥ 45 kg: Start 4,5 g/dag in 2 doses (Bij het slapengaan en 2,5 tot 4 uur daarna),, Op geleide van effect en tolerantie dosering  elke 1-2 weken ophogen met 1,5 g/dag  tot max 0,2 g/kg/dag, maar niet hoger dan 9 g/dag

: 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Drank 500 mg/ml

Oralia voor toediening gereedmaken (VGTM)

Beide doses natriumoxybaat op hetzelfde tijdstip voor het naar bed gaan bereiden. Elke dosis moet verdund worden met 60 ml water. Minstens 2-3 uur vóór inname niet eten, omdat voedsel de biologische beschikbaarheid aanzienlijk vermindert. Zorg dat er elke dag evenveel tijd tussen de maaltijd en de eerste inname zit. Doses binnen 24 uur na bereiding innemen of anders weggooien.

Doseringen

LET OP:
  • Oraal
    • 7 jaar tot 18 jaar
      [1]
        • In combinatie met valproaat  de dosis natriumoxybaat met 20% verlagen,
        • Dagdosering verdelen in 2 gelijke dosis. De eerste dosis in te nemen bij het slapen en de tweede 2,5-4 uur daarna.
        • Verdun de in te nemen dosis met 60 ml water
        • Minstens 2-3 uur vóór inname niet eten.
Narcolepsie met kataplexie
  • Oraal
    • 7 jaar tot 18 jaar en 15 tot 20 kg
      [1]
      • Startdosering: ≤ 1 g/dag in 2 doses.
      • Onderhoudsdosering: Op geleide van effect en tolerantie elke 1-2 weken ophogen in stappen van ≤ 0,5 g/dag tot max 0,2 g/kg/dag in 2 doses.
    • 7 jaar tot 18 jaar en 20 tot 30 kg
      [1]
      • Startdosering: ≤ 2 g/dag in 2 doses.
      • Onderhoudsdosering: Op geleide van effect en tolerantie elke 1-2 weken ophogen in stappen van ≤1 g/dag tot max 0,2 g/kg/dag in 2 doses.
    • 7 jaar tot 18 jaar en 30 tot 45 kg
      [1]
      • Startdosering: ≤ 3 g/dag in 2 doses.
      • Onderhoudsdosering: Op geleide van effect en tolerantie elke 1-2 weken ophogen in stappen van ≤1 g/dag tot max 0,2 g/kg/dag in 2 doses.
    • 7 jaar tot 18 jaar en ≥ 45 kg
      [1]
      • Startdosering: ≤ 4,5 g/dag in 2 doses.
      • Onderhoudsdosering: Op geleide van effect en tolerantie elke 1-2 weken ophogen in stappen van ≤1,5 g/dag tot max 9 g/dag in 2 doses.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Bijwerkingen bij kinderen

Zeer vaak (> 10%): bedplassen, misselijkheid.

Vaak (1-10%): braken, gewichtsverlies, verminderde eetlust, hoofdpijn, duizeligheid, zelfmoordgedachten, acute psychose. Afwijkend gedrag, agressie en stemmingverandering is soms reden het gebruik te stoppen.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid (meer bij vrouwen dan bij mannen).

Vaak (1-10%): anorexia, abnormale dromen, verwardheid, desoriëntatie, nachtmerries, slaapwandelen, depressie, slaapstoornis, kataplexie, angst, slaapverlamming, slaperigheid, tremor, evenwichtsstoornis, aandachtstoornis, paresthesie, sedatie, dysgeusie, vertigo, wazig zien, hypertensie, dyspneu, snurken, verstopte neus, braken, buikpijn, diarree, hyperhidrose, huiduitslag, spierkrampen, artralgie, rugpijn, enuresis nocturna, incontinentie, asthenie, vermoeidheid, dronken gevoel, perifeer oedeem, nasofaryngitis, sinusitis, vallen.

Soms (0,1-1%): overgevoeligheid, zelfmoordpoging, psychose, abnormale gedachten, hallucinatie, agitatie, myoklonie, amnesie, rustelozebenen-syndroom, hartkloppingen, uitslag, fecesincontinentie.

Verder zijn gemeld: zelfmoordgedachten, moordgedachte, agressie, euforische gemoedstoestand, slaapgerelateerde eetstoornis, paniekaanval, manische en bipolaire stoornis, waanstoornis, bruxisme, prikkelbaarheid, verhoogd libido, seborroe, urticaria, angio-oedeem, droge mond, tinnitus, slaapapneu, ademhalingsdepressie, dehydratie, pollakisurie, toegenomen eetlust, convulsies, bewustzijnsverlies, dyskinesie.

Bij staken kan kataplexie met een hogere frequentie terugkomen en zijn (zelden) gemeld: onthoudingsverschijnselen als slapeloosheid, hoofdpijn, angst, duizeligheid, slaapstoornis, hallucinatie en psychose.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • ernstige depressie;
  • succinaat semi-aldehyde dehydrogenase (SSADH-)deficiëntie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

  • Controleer bij elke dosisverhoging tijdens de titratie of natriumoxybaat wordt verdragen; instrueer ouders/verzorgers tijdens de eerste 2 uur na de eerste inname te controleren op afwijkingen in de ademhaling. Indien een afwijking in de ademhaling wordt geconstateerd moet men medische hulp inroepen en de tweede dosis niet toedienen. Bij twijfel of ouders/verzorgers in staat zijn tot zorgvuldige bewaking, medisch toezicht regelen of natriumoxybaat niet voorschrijven.
  • Controleer het gewicht regelmatig, met name tijdens dosistitratie.
  • Controleer voor en tijdens de behandeling op suïcidale of depressieve toestand.
  • Wijs erop dat alcohol de centrale remming en ademhalingsdepressie kan versterken, in verband met het risico op alcoholgebruik bij adolescenten.
  • Verstrek voorlichtingsmateriaal, over controle op groei- en leervermogen en het melden van alle gedragsveranderingen naast de bijwerkingen door ouders.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Misbruik: Voorafgaand aan en tijdens behandeling controleren op risico van verkeerd gebruik en misbruik vanwege het misbruikpotentieel van natriumoxybaat.

Neuropsychiatrische effecten: Bij optreden van neuropsychiatrische symptomen (zoals verwarring, psychose, hallucinaties en agitatie), bij slaapwandelen en bij optreden van urine- of fecesincontinentie is evaluatie aangewezen. Het optreden van depressie en denkstoornissen, zoals gedachten over het plegen van geweld of het toebrengen van letsel aan anderen vereist onmiddellijke evaluatie. Controleer bij een voorgeschiedenis van affectieve stoornissen (depressie, angst-, bipolaire stoornis) extra op depressieve symptomen of suïcidale gedachten.

Porfyrie: Natriumoxybaat is niet veilig bij porfyrie.

Morbiditeit: Wees voorzichtig bij ademhalingsstoornissen (vanwege het risico op ademhalingsdepressie), depressie of suïcidepoging in de anamnese.

Ademhalingsdepressie en slaapapneu: Controleer tijdens de behandeling op klachten van ademhalingsdepressie. Wees voorzichtig bij slaapapneu en onderliggende ademhalingsdepressie; 50% van de patiënten met narcolepsie heeft slaapapneu. Patiënten met een BMI > 40 kg/m² extra controleren vanwege meer kans op slaapapneu.

Natriuminname: Wees voorzichtig met natrium in de drank bij een natriumarm deet; de drank bevat 91,1 mg natrium per ml oplossing. Bij hartfalen, hypertensie en nierfunctiestoornis: overweeg een dieetadvies om de natriuminname te verminderen.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met remmers of inductoren van gammahydroxyboterzuur-dehydrogenase, zoals disulfiram, ethosuximide, fenytoïne en valproïnezuur, of met tricyclische antidepressiva.

Niet beoordeeld:
Alcohol en andere centraal-depressieve middelen versterken het centraal-depressieve effect.

Bij combinatie met opioïden, benzodiazepineagonisten en fenobarbital is het risico op ademhalingsdepressie en centraal-depressieve effecten verhoogd. De combinatie wordt afgeraden.

Bij combinatie met topiramaat zijn coma en stijging van de gammahydroxyboterzuur-concentratie opgetreden.

OVERIGE MIDDELEN WERKZAAM OP HET ZENUWSTELSEL

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

Referenties

  1. UCB Pharma Ltd, SmPC Xyrem (EU/1/05/312) Rev 36, 05-07-2023, www.ema.europa.eu
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen) test, Geraadpleegd 1 nov 2023
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties, Verminderde nierfunctie), Geraadpleegd 1 nov 2023

Wijzigingen

  • 21 december 2023 09:21: Nieuwe monografie obv SmPC

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering