Label dosisadvies Kinderformularium

Herpes keratitis: ≥2 jaar: On-label
Herpes encefalitis:
< 3 mnd: Off-label
≥ 3 mnd: On-label
Herpes neonatorum: On-label
Herpes labialis: ≥2 jaar: On-label
Primaire/recidiverende Varicella zoster-infectie bij immungecompromitteerde patienten:
< 3 mnd: Off-label
≥ 3 mnd: On-label
Herpes simplex infecties (normale en deficiente immuunrespons), recidiverende varicella zoster-infecties (normale immuunrespons)
0 mnd-12 jaar: on label

Toon SmPC tekst

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Eigenschappen

Kinetische gegevens

De volgende kinetische parameters zijn gevonden bij (premature) neonaten [Blum 1982, Hintz 1982 en Sampson 2014]:

PMA	<30 wk (n=13)	30-35 wk (n=9)	36-41 wk (n=6)
Dosis	20 mg/kg/dag	20/40/60 mg/kg/dag	60 mg/kg/dag
Cmax (mg/l)	10.3(4.59-110)	8.83(5.44-29.8)	12.4(10.8-86.1)
t½ (uur)	10.2(4.73-13.2)	6.55(4.28-9.26)	3.0(1.61-3.69)
Cl (l/uur/kg)	0.211(0.095-0.31)	0.449(0.302-0.812)	0.59(0.126-0.77)
Vd (l/kg)	2.88(0.646-5.30)	4.49(1.87-10.85)	2.55(0.293-4.09)

Dosis	5 mg/kg	10 mg/kg	15 mg/kg
Cmax (microM)	30.0 ± 9.9	61.2 ± 18.3	86.1 ± 23.5
t½ (uur)	4.03 ± 1.56	4.07 ± 1.53	3.24 ± 0.69
Cl (ml/min/1.73m2)	122 ± 51	98 ± 34	108 ± 43
Vd (l/1.73m2)	30.0 ± 2.0	28.9 ± 11.3	24.1 ± 6.3

Doseringen

Indicatie: Herpes Simplex Virus (HSV)-, Varicella Zoster Virus (VZV) infectie
Oraal 1 maand tot 18 jaar De biologische beschikbaarheid van oraal aciclovir is erg slecht. Daarom heeft bij orale toepassing behandeling met valaciclovir de voorkeur.

Indicatie: Herpes neonatorum
Intraveneus Prematuren Zwangerschapsduur < 37 weken [6] [19] [23] 60 mg/kg/dag in 3 doses Behandelduur: CNS en verspreid: 21 dagen Beperkt tot lokaal huid, oog en mond: 14 dagen a terme neonaat [4] [6] [7] [9] [10] [11] [12] [19] [23] [24] 80 mg/kg/dag in 4 doses Behandelduur: CNS en verspreid: 21 dagen Beperkt tot lokaal huid, oog en mond: 14 dagen

Indicatie: Herpes simplex infecties (normale en deficiente immuunrespons), recidiverende Varicella zoster-infectie (normale immuunrespons)
Intraveneus 3 maanden tot 12 jaar [4] 750 mg/m2/dag in 3 doses Behandelduur: 10 dagen 12 jaar tot 18 jaar [4] 15 mg/kg/dag in 3 doses Behandelduur: 5 dagen

Indicatie: Herpes encefalitis (normale immuunrespons), primaire/recidiverende Varicella zoster-infectie bij immuungecompromitteerden

Intraveneus Premature neonaten: Zwangerschapsduur < 37 weken [6] [19] 60 mg/kg/dag in 3 doses Behandelduur: Herpes encefalitis: 14-21 dagen Varicella zoster: 7 dagen a terme neonaat [6] [7] [12] [19] [24] 80 mg/kg/dag in 4 doses Behandelduur: Herpes encefalitis: 14-21 dagen Varicella zoster: 7 dagen 1 maand tot 3 maanden [7] [19] 80 mg/kg/dag in 4 doses Behandelduur: Herpes encefalitis: 14-21 dagen Varicella zoster: 7 dagen 3 maanden tot 18 jaar [4] [7] [13] [14] [15] [16] 1.500 mg/m2/dag in 3 doses Behandelduur: Herpes encefalitis: 14-21 dagen Varicella zoster: 7 dagen

Indicatie: Herpes keratitis (ooginfectie)
Oculair Oogzalf 0 jaar tot 18 jaar [20] 5 maal daags aanbrengen in onderste conjunctivaalzak. Behandelduur: Tot tenminste 3 dagen na volledige genezing

Indicatie: Herpes labialis (koortslip)
Cutaan 1 maand tot 18 jaar [18] 5 maal daags dun aanbrengen Behandeling is alleen zinvol wanneer behandeling kort na prodromale verschijnselen wordt gestart.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2

Geen aanpassing nodig.

GFR 30-50 ml/min/1.73 m2

100 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur

GFR 10-30 ml/min/1.73 m2

100 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur

GFR < 10 ml/min/1.73 m2

50 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur

Klinische gevolgen

Risico op neurologische reacties, waaronder hallucinaties, convulsies en coma. Stijging van ureum- en creatinineconcentraties, gevolgd door nierfalen; in dit geval moet de infusieduur verlengd worden.

Aanpassen van de dosering beïnvloedt de dalspiegel. Als de dalspiegel niet voldoende hoog is, is de antivirale werking mogelijk niet voldoende; dit kan resistentie tot gevolg hebben.

Bij Dialyse

Hemodialyse: 50% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur. Op dialysedagen toedienen na de dialyse

CVVH: 100% van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur, op geleide van spiegel.

 

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

DIRECT WERKENDE ANTIVIRALE MIDDELEN

NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN (EXCL. REVERSE-TRANSCR-REMMERS)
	Cidofovir	J05AB12
	Ganciclovir Cymevene	J05AB06
	Ribavirine Copegus, Rebetol	J05AB04
	Valaciclovir Zelitrex	J05AB11
	Valganciclovir Valcyte	J05AB14

FOSFONZUURDERIVATEN
	Foscarnet Foscavir	J05AD01

PROTEASEREMMERS
	Atazanavir Reyataz	J05AE08
	Darunavir Prezista	J05AE10
	Fosamprenavir Telzir	J05AE07
	Indinavir Crixivan	J05AE02
	Lopinavir+ritonavir Kaletra	J05AE06
	Ritonavir Norvir	J05AE03
	Saquinavir Invirase	J05AE01

NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS
	Abacavir Ziagen	J05AF06
	Emtricitabine Emtriva	J05AF09
	Entecavir Baraclude	J05AF10
	Lamivudine Epivir 3TC, Zeffix	J05AF05
	Tenofovir disoproxil (als fumaraat) Viread	J05AF07
	Zidovudine Retrovir AZT	J05AF01

NIET-NUCLEOSIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS
	Efavirenz Stocrin	J05AG03
	Etravirine Intelence	J05AG04
	Nevirapine Viramune	J05AG01
	Rilpivirine Edurant	J05AG05

NEURAMINIDASEREMMERS
	Oseltamivir Tamiflu	J05AH02
	Zanamivir Relenza	J05AH01

ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR HIVINFECTIE, COMBINATIEPREPARATEN
	Abacavir + lamivudine Kivexa	J05AR02
	Dolutegravir + abacavir + lamivudine Triumeq	J05AR13
	Emtricitabine+tenofoviralafenamide+elvitegravir+cobicistat Genvoya	J05AR18
	Emtricitabine + tenofoviralafenamide + rilpivirine Odefsey	J05AR19
	Emtricitabine + tenofovirdisoproxil Truvada	J05AR03
	Emtricitabine+tenofovirdisoproxil+elvitegravir+cobicistat Stribild	J05AR09

OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN
	Dolutegravir Tivicay	J05AX12
	Enfuvirtide Fuzeon	J05AX07
	Maraviroc Celsentri	J05AX09
	Raltegravir Isentress	J05AX08

NUCLEOSIDEN EN NUCLEOTIDEN (EXCL. REVERSE-TRANSCR-REMMERS)
	Cidofovir	J05AB12
	Ganciclovir Cymevene	J05AB06
	Ribavirine Copegus, Rebetol	J05AB04
	Valaciclovir Zelitrex	J05AB11
	Valganciclovir Valcyte	J05AB14

FOSFONZUURDERIVATEN
	Foscarnet Foscavir	J05AD01

PROTEASEREMMERS
	Atazanavir Reyataz	J05AE08
	Darunavir Prezista	J05AE10
	Fosamprenavir Telzir	J05AE07
	Indinavir Crixivan	J05AE02
	Lopinavir+ritonavir Kaletra	J05AE06
	Ritonavir Norvir	J05AE03
	Saquinavir Invirase	J05AE01

NUCLEOSIDE EN NUCLEOTIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS
	Abacavir Ziagen	J05AF06
	Emtricitabine Emtriva	J05AF09
	Entecavir Baraclude	J05AF10
	Lamivudine Epivir 3TC, Zeffix	J05AF05
	Tenofovir disoproxil (als fumaraat) Viread	J05AF07
	Zidovudine Retrovir AZT	J05AF01

NIET-NUCLEOSIDE REVERSE-TRANSCRIPTASEREMMERS
	Efavirenz Stocrin	J05AG03
	Etravirine Intelence	J05AG04
	Nevirapine Viramune	J05AG01
	Rilpivirine Edurant	J05AG05

NEURAMINIDASEREMMERS
	Oseltamivir Tamiflu	J05AH02
	Zanamivir Relenza	J05AH01

ANTIVIRALE MIDDELEN VOOR HIVINFECTIE, COMBINATIEPREPARATEN
	Abacavir + lamivudine Kivexa	J05AR02
	Dolutegravir + abacavir + lamivudine Triumeq	J05AR13
	Emtricitabine+tenofoviralafenamide+elvitegravir+cobicistat Genvoya	J05AR18
	Emtricitabine + tenofoviralafenamide + rilpivirine Odefsey	J05AR19
	Emtricitabine + tenofovirdisoproxil Truvada	J05AR03
	Emtricitabine+tenofovirdisoproxil+elvitegravir+cobicistat Stribild	J05AR09

OVERIGE ANTIVIRALE MIDDELEN
	Dolutegravir Tivicay	J05AX12
	Enfuvirtide Fuzeon	J05AX07
	Maraviroc Celsentri	J05AX09
	Raltegravir Isentress	J05AX08

Bijwerkingen bij kinderen

Bij neonaten: let op neutropenie (bij ca. 20%; gaat meestal vanzelf over tijdens gebruik of na het stoppen) en vermindering van de nierfunctie (nefrotoxisch bij ca. 6%).

Bijwerkingen bij volwassenen

Vaak (1-10%): misselijkheid, braken, diarree, buikpijn. Hoofdpijn, duizeligheid. Vermoeidheid, koorts. Huiduitslag (incl. fotosensibilisatie), jeuk.

Soms (0,1-1%): urticaria, toename van diffuse haaruitval.

Zelden (0,01-0,1%): angio-oedeem, anafylaxie. Dyspneu. Reversibele stijging van bilirubine- en leverenzymwaarden. Verhoging van ureum en creatinine in het bloed.

Zeer zelden (< 0,01%): convulsies, encefalopathie, coma, tremor, ataxie, dysartrie, slaperigheid. Agitatie, verwardheid, hallucinaties, psychosen. Hepatitis, geelzucht. Acuut nierfalen, pijn in nierloges. Anemie, leukopenie, trombocytopenie.

Na i.v.-toediening komen tevens voor: hypotensie. Diaforese. Snelle stijging van ureum- en creatininespiegels in het bloed (vooral bij dehydratie, slechte nierfunctie en/of te snelle infusie), waarschijnlijk door precipitatie van aciclovirkristallen in de niertubuli en in zeldzame gevallen leidend tot acuut nierfalen. Ernstige lokale ontstekingen en tromboflebitis op de injectieplaats, bij extravasatie leidend tot ulceraties.

 

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contraindicaties bij volwassenen

Overgevoeligheid voor valaciclovir.

Bij cutane toepassing: Overgevoeligheid voor propyleenglycol.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Tweewekelijkse bloedbeeldbepaling. Bij hoge dosis of bij infusie let op vochtbalans met name bij nierfunctiestoornissen. Dosisaanpassing is nodig bij nierfunctiestoornissen.
Bij neonaten met een hoge dosering aciclovir moeten men monitoren op neutropenie en niertoxiciteit dat in respectievelijk 20% en 6% van de gevallen kan voorkomen.
Kreatinine 2 x per week bepalen. Bij orale toepassing heeft valaciclovir de voorkeur.
Cutaan gebruik is alleen zinvol wanneer kort na prodromale verschijnselen de behandeling wordt gestart.

Waarschuwingen en voorzorgen bij volwassenen

Wees voorzichtig bij bestaande neurologische afwijkingen, ernstige hypoxie, lever- of elektrolytafwijkingen. Bij ouderen en mensen met een verminderde nierfunctie neemt de kans op neurologische bijwerkingen toe; controleer hier nauwkeurig op. Ze verdwijnen meestal na het staken van de behandeling.

Zorg voor een goede vochtinname bij hoge orale doseringen en bij intraveneuze toediening. In verband met de kans op bijwerkingen op de nierenna intraveneuze toediening gedurende enkele uren letten op de urineproductie van de patiënt. De aantasting van de nierfunctie reageert gewoonlijk snel op rehydratie van de patiënt en/of een verlaging van de dosis of het staken van de behandeling. Bij neonaten letten op niertoxiciteit; bepaal het creatinine 2×/week.

Na langdurige behandeling of herhaalde behandelingen kunnen zich bij immuungecompromitteerde patiënten resistente virussen ontwikkelen.

Interacties

Relevant: de nefrotoxiciteit van ciclosporine of indinavir kan worden versterkt. De nierfunctie moet worden gecontroleerd.

Niet beoordeeld: probenecide kan de renale excretie van aciclovir vertragen.

Combinatie met interferon alfa (zowel 2a als 2b) of methotrexaat (intrathecaal) kan mogelijk neurologische afwijkingen geven.

Combinatie met zidovudine kan synergistisch werken; in zeldzame gevallen zijn meer bijwerkingen waargenomen.

Bij combinatie met mycofenolzuur kan de AUC van aciclovir en van de inactieve metabolieten van mycofenolzuur toenemen.

Referenties

1. College voor zorgverzekeringen (CVZ), Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 11 feb 2019
2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 02 okt 2014
3. Eksborg S, et al, Pharmacokinetics of acyclovir in immunocompromized children with leukopenia and mucositis after chemotherapy: can intravenous acyclovir be substituted by oral valacyclovir?, Med Pediatr Oncol., 2002, 38, 240-6
4. GlaxoSmithKline BV, SPC Zovirax IV (RVG 09696) 15-03-2019, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
5. Hintz M, et al, Neonatal acyclovir pharmacokinetics in patients with herpes virus infections., Am J Med, 1982, Jul 20;73(1A), 210-4
6. Kimberlin DW, et al, Safety and efficacy of high-dose intravenous acyclovir in the management of neonatal herpes simplex virus infections, Pediatrics, 2001, Aug;108(2), 230-8.
7. Enright AM, et al, Antiviral therapy in children with varicella zoster virus and herpes simplex virus infections., Herpes, 2003, Aug;10(2):, 32-7
8. Enright AM, et al, Neonatal herpes infection: diagnosis, treatment and prevention, Semin Neonatol., 2002, Aug;7(4), 283-91
9. Kesson AM, Management of neonatal herpes simplex virus infection, Paediatr Drugs, 2001, 3(2), 81-90
10. Whitley R., Neonatal herpes simplex virus infection., Curr Opin Infect Dis, 2004, Jun;17(3), 243-6
11. Corey L, et al, Maternal and neonatal herpes simplex virus infections., N Engl J Med, 2009, Oct 1;361(14), 1376-85
12. Ito Y, et al, Exacerbation of herpes simplex encephalitis after successful treatment with acyclovir., Clin Infect Dis, 2000, Jan;30(1), 185-7
13. Heininger U, et al, Varicella, Lancet, 2006, Oct 14;368(9544), 1365-76
14. Heidl M, et al, Antiviral therapy of varicella-zoster virus infection in immunocompromised children--a prospective randomized study of aciclovir versus brivudin, Infection, 1991, Nov-Dec;19(6), 401-5
15. Prober CG, et al, Acyclovir therapy of chickenpox in immunosuppressed children--a collaborative study., J Pediatr., 1982, Oct;101(4):622-5, 622-5
16. Balfour HH, Jr., Intravenous acyclovir therapy for varicella in immunocompromised children, J Pediatr, 1984, Jan;104(1), 134-6
17. HJC de Vries et al, Richtlijn SOA voor de tweede lijn, Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV). , www.huidarts.info, 2012, 114
18. GlaxoSmithKline, SPC Zovirax koortslip (RVG 19078) 10-07-2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
19. Werkgroep Neonatale Farmacologie NVK sectie Neonatologie, Expert opinie, 28 maart 2018
20. GlaxoSmithKline, SPC Zovirax oogzalf (RVG 09248) 16-3-2016, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
21. Blum MR et al. 1982 , Overview of acyclovir pharmacokinetic disposition in adults and children., Am J Med. , 1982, Jul 20;73(1A), 186-92
22. Sampson MR et al. , Population pharmacokinetics of intravenous acyclovir in preterm and term infants , Pediatr Infect Dis J, 2014, Jan;33(1), 42-9
23. Ericson JE et al. , Safety of High-dose Acyclovir in Infants With Suspected and Confirmed Neonatal Herpes Simplex Virus Infections. , Pediatr Infect Dis J., 2017, Apr;36(4), 369-373
24. Whitley RJ et al. , The use of antiviral drugs during the neonatal period., Clin Perinatol., 2012, 39(1), 69-81
25. Englund JA et al. , Acyclovir therapy in neonates., J Pediatr., 1991, Jul;119(1 Pt 1), 129-35

Wijzigingen

• 11 februari 2019 12:04: In opvolging van de consensus bepaling ten aanzien van de toepassing van acyclovir bij neonaten is de beschikbare wetenschappelijke literatuur beoordeeld. Dit heeft geleid tot de toevoeging van PK data, de aanpassing van het doseeradvies bij a terme neonaten met een herpes neonatorum en tot de toevoeging van een doseeradvies voor immuungecompromiteerde neonaten met een primaire of recidiverende varicella zoster infectie. Het nierfuncties advies is geupdate.
• 13 augustus 2018 13:52: De doseeraanbevelingen voor premature neonaten zijn toegevoegd op basis van consensus van de werkgroep Neonatale farmacologie.
• 06 juli 2017 10:10: De leeftijdsgrenzen voor behandeling van neonaten zijn gelijkgetrokken voor alle indicaties obv de SmPC
• 11 januari 2016 11:23: Toevoegen indicatie VZ bij normale immuunrespons, uitbreiding leeftijd tot 12 jaar obv SmPC